Zelenski vraagt op G20 om stop "verwoestende oorlog", Rusland vindt onderhandelingsvoorwaarden onrealistisch 

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei in Indonesië over de onderhandelingsvoorwaarden van Oekraïne om de oorlog tot een einde te brengen: "alle problemen ontstaan door de Oekraïense kant die elke onderhandeling weigert en beweringen doet die totaal niet overeenstemmen met de reële situatie."

Volgens Lavrov wordt het proces om tot een akkoord te komen 'afgeremd' door Oekraïne. President Zelenski eist de terugtrekking van Russische troepen van zijn grondgebied en de terugkeer van de Oekraïense territoriale integriteit. Terwijl Moskou eind september de annexatie claimde van vier Oekraïense regio's, naast het in 2014 geannexeerde schiereiland de Krim. President Zelenski had na de annexatie ook verklaard dat hij niet met de Russische president Vladimir Poetin wilde onderhandelen.

Door militaire tegenoffensieven heeft Oekraïne verloren gebied kunnen heroveren van Rusland. Zelenski kan voor bewapening rekenen op westerse bondgenoten. Lavrov beschuldigde het Westen er opnieuw van een "hybride oorlog" tegen Rusland te voeren met behulp van Oekraïne.

De G20, de vergadering van de 20 belangrijkste economieën ter wereld, is vooral bedoeld om economische vraagstukken te bespreken, maar wordt dit jaar meer dan ooit gedomineerd door politiek. De Russische inval in Oekraïne hangt als een zwaard boven de top, en dat bleek ook uit de openingsstoespraak van de Indonesische president Joko Widodo. "We dragen allemaal een verantwoordelijkheid, niet alleen voor ons eigen volk, maar voor alle mensen ter wereld", zei hij. "Verantwoordelijk zijn betekent ook dat we een einde moeten maken aan de oorlog. We moeten de wereld niet in verschillende kampen verdelen. We mogen de wereld niet in een nieuwe wereldoorlog storten."

De Russische president Vladimir Poetin woont de top niet bij, hij laat zich vertegenwoordigen door zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Oekraïne maakt geen deel uit van de G20, maar president Volodimir Zelenski was wel uitgenodigd om een toespraak te geven. "Bedankt G19", zei hij in een videoboodschap, waarmee hij nadrukkelijk Rusland uitsloot. "Ik ben ervan overtuigd dat het nu het moment is waarop de verwoestende oorlog van Rusland moet en kan gestopt worden. Dat zal duizenden levens redden."

Zelenski veroordeelde nogmaals de "krankzinnige dreigementen van Rusland om kernwapens te gebruiken", "er is geen enkel excuus voor nucleaire chantage." Hij wil een internationale conferentie om veiligheidsmaatregelen te nemen en een herhaling van Russische agressie te voorkomen." In zijn toespraak vroeg Zelenski ook dat de overeenkomst voor de uitvoer van Oekraïens graan onbeperkt verlengd wordt. Die overeenkomst loopt normaal gezien nu zaterdag af.

Charles Michel, die als voorzitter van de Europese Raad de G20 bijwoont, zegt dat de G20 het voor de start van de top eens geworden is over het ontwerp voor een gezamenlijke slotverklaring. Daarin zou een passage staan waarin de oorlog van Rusland tegen Oekraïne veroordeeld wordt. Enkele uren eerder hadden Russische diplomaten al gezegd dat Rusland bereid was om de opname van zo'n passage te tolereren. In die passage zou de aanval wel degelijk omschreven worden als een oorlog, en niet als "een speciale militaire operatie", zoals Moskou zelf de inval noemt.

Michel zegt dat de aanwezige landen de top moeten gebruiken om alle partners ervan te overtuigen meer druk te zetten op Rusland. "De oorlog treft ons allemaal, waar we ook wonen, Europa tot Afrika of het Midden-Oosten. De enige manier om een einde te maken aan de acute voedsel- en energiecrisis is dat Rusland een einde maakt aan deze zinloze oorlog."

Het meest opvallende moment tot nog toe vond gisteren plaats, voor de eigenlijke start van de G20. De Amerikaanse president Joe Biden en de Chinese president Xi Jinping hebben elkaar gisteren voor het eerst in real life ontmoet. Hun gesprek duurde drie uur.

Beide staatshoofden hadden het onder meer over de houding van China ten opzichte van Taiwan, de positie over de oorlog in Oekraïne en over de Noord-Koreaanse dreiging. Biden noemde het na afloop een eerlijk en open gesprek: "Er zal geen nieuwe Koude Oorlog met China komen."

Charles Michel kwam op zijn persconferentie terug op die ontmoeting, die hij "belangrijk en positief" noemde. Ook Europa zal blijven samenwerken met China: "Ondanks de verschillen is het belangrijk om te luisteren, om een betere verstandhouding op te bouwen." Hij wil wel dat Europa erover waakt om niet te afhankelijk te worden van China, op het vlak van technologie.