Liveblog – Volgens Oekraïense president was het geen Oekraïense raket die insloeg in Pools grensdorp: "Geen twijfel over"
In Polen zijn twee doden gevallen na raketinslagen in een dorp vlak bij de grens met Oekraïne. Andrzej Duda, de president van Polen, spreekt van een tragisch ongeval. Wellicht gaat het om Oekraïens afweergeschut dat in Polen is terechtgekomen in een mislukte poging om Russische raketten te onderscheppen. De Oekraïense president Volodimir Zelenski ontkent dat. Volgens NAVO-topman Jens Stoltenberg zijn er geen aanwijzingen dat Rusland een aanval op de NAVO plant.
Wat weten we tot nu toe over de explosie in Polen? Lees meer in dit artikel.
Liveblog
Oekraïense president Zelenski ontkent dat het om Oekraïense raket zou gaan
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft aan Oekraïense media ontkend dat de raket die in een Pools grensdorpje is terechtgekomen Oekraïens was. "Ik heb er geen enkele twijfel over", zegt hij. Hij heeft daarover naar eigen zeggen "betrouwbare informatie" verkregen van zijn strijdkrachten.
Zelenski herhaalt dat hij wil dat Oekraïne zelf ook onderzoekers mag sturen naar het grensdorpje om de site van het incident te onderzoeken. "Als dit het gevolg is van onze luchtafweer, dan wil ik daar de bewijzen voor zien", zegt hij. "Als we effectief verantwoordelijk zouden zijn voor het dodelijke incident, moeten we ons verontschuldigen. Maar dat willen we ter plaatse zelf vaststellen."
Volgens Zelenski is er nog geen enkele aanwijzing gevonden die de these dat de raket door het Oekraïense leger is afgevuurd, ondersteunt. "We hebben nog geen enkel bewijs ontvangen", aldus Zelenski.
Volgens docent militaire geschiedenis Tom Simoens is de halsstarrige communicatie van de Oekraïense president Zelenski opvallend. Hij spreekt Polen en de Verenigde Staten tegen en houdt vol dat Rusland verantwoordelijk is voor de raketinslag in Polen.
"De Oekraïense communicatie is tot dusver heel goed op maat geweest, met een goede toon, met de goede emoties en heel beredeneerd. Zelenski als meester-communicator houdt nu vol wat eigenlijk een motie van wantrouwen is tegenover de belangrijkste bondgenoten Polen en de Verenigde Staten. Dit is een van de weinige keren waarbij het Kremlin blijkbaar de correcte boodschap heeft verteld", zegt Simoens in "Terzake".
Oekraïne herhaalt vraag voor sluiting luchtruim
"Rusland en Rusland alleen is verantwoordelijk voor de stijgende risico's in de buurlanden", heeft Mikhailo Podoljak gezegd op Twitter. Podoljak is een belangrijke adviseur van de Oekraïense president Zelenski. "Het wordt tijd dat Europa het luchtruim boven Oekraïne sluit", voegt hij ook toe, verwijzend naar de vraag van Kiev aan de Europese Unie om een no-flyzone in te stellen boven zijn grondgebied.
Rusland roept Poolse ambassadeur op het matje
"De Poolse ambassadeur is ontboden bij het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken", dat meldt een woordvoerder van de Russische diplomatie op Telegram, zonder verdere details te geven.
De Russische ambassadeur in Polen moest zich eerder al melden in Warschau voor uitleg. Het Kremlin was daar niet blij mee en zei eerder dat Polen "compleet hysterisch" reageert op het incident.
Chef van Pentagon hamert op "context" van Russische aanvallen
De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft op de "context" gehamerd van de Russische aanvallen op civiele infrastructuur van Oekraïne om de raketinslag in Polen te verklaren waarbij twee doden vielen.
"Rusland ondergaat de ene na de andere nederlaag op het slagveld en neemt Oekraïense burgers en civiele infrastructuur in het vizier", benadrukte Austin. "We blijven nauw samenwerken met onze bondgenoten, Polen en andere, om meer informatie te vergaren."
De bondgenoten van Kiev hebben aan Oekraïne verscheidene luchtafweersystemen geleverd. Lloyd Austin zei nog dat de geavanceerde luchtafweersystemen NASAMS die Washington had geleverd, voortaan operationeel zijn in Oekraïne. Hij voegde eraan toe dat de systemen voor 100 procent succesvol zijn in het onderscheppen van Russische raketten.
Poolse president: "Geen gevaar voor het land of de burgers"
Er is momenteel geen "duidelijk of direct gevaar" voor Polen en de Poolse burgers na de dodelijke raketinslag gisteren. Dat heeft president Andrzej Duda gezegd na een bijeenkomst van de Nationale Veiligheidsraad. Er zijn ook geen aanwijzingen dat een gelijkaardig incident opnieuw zal gebeuren, aldus Duda. Eerder had hij het incident "een tragisch ongeval" genoemd.
Poolse premier: "Incident mogelijk gevolg van Russische provocatie"
De Poolse premier Mateusz Morawiecki heeft in het Poolse parlement verklaard dat het incident in het grensstadje mogelijk het gevolg kan zijn van Russische provocatie. "We kunnen niet uitsluiten dat het bombarderen van Oekraïense infrastructuur bij de grens met Polen een bewuste provocatie was van Rusland in de hoop dat dergelijk incident zou gebeuren."
Hoe werkt het S-300 raketsysteem dat wellicht het ongeluk veroorzaakte in Polen?
Oekraïense veiligheidsraad: "Willen onmiddellijke toegang tot de plaats van de explosie"
Oekraïne lijkt niet overtuigd dat de raket die insloeg op het Poolse dorpje Przewodów, afkomstig is van een Oekraïens luchtafweersysteem. De nationale veiligheids- en defensieraad vraagt naar een gezamenlijk onderzoek en “wil onmiddellijke toegang tot de plaats van de explosie”. “Kiev is bereid om bewijs te leveren van een “Russisch spoor” in de raketaanval”, zegt het. “Wij willen weten op basis waarvan nu geconcludeerd wordt dat er een Oekraïens luchtafweersysteem is gebruikt.”
Macron spreekt van "twee raketinslagen"
Volgens de Franse president Emmanuel Macron zijn er twee raketten ingeslagen. "Er zijn twee projectielen op Poolse grond neergekomen", zei hij bij de afsluiting van de topbijeenkomst van de G20 op Bali. Tot dusver was in de meeste berichten van slechts één raket sprake.
BEKIJK - NAVO-topman Jens Stoltenberg: "Geen opzettelijke aanval, maar niet de schuld van Oekraïne"
Secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg bevestigt dat er geen aanwijzingen zijn dat Rusland een opzettelijke aanval pleegde op Polen. “Waarschijnlijk werd de ontploffing veroorzaakt door een Oekraïense luchtafweerraket.” Er zouden ook geen aanwijzingen zijn dat Rusland een aanval op de NAVO plant.
Stoltenberg benadrukt wel dat Oekraïne geen schuld treft. “Rusland moet deze zinloze oorlog stoppen. Dit incident toont aan dat de oorlog gevaarlijke situaties veroorzaakt, die gevolgen kunnen hebben voor de hele NAVO.”
Volgens Stoltenberg zijn de NAVO-lidstaten het erover eens dat ze “waakzaam, kalm en gecoördineerd” moeten blijven.
Luchtverdediging aan Poolse grens wordt wellicht versterkt, defensie-expert Jens Franssen: "Dat kan op drie manieren"
Poolse president: "Geen bewijs van opzettelijke aanval op Polen"
"Niets bewijst dat er een opzettelijke aanval is gebeurd op Polen." Dat zegt Andrzej Duda, de president van Polen.
De raket die gisteren is ingeslagen op het Poolse dorpje Przewodów, is volgens Duda van Russische makelij, maar er is geen bewijs dat de raket ook door Rusland werd gelanceerd. "Het is zeer waarschijnlijk dat de raket, type S-300, werd gebruikt door een Oekraïens luchtafweersysteem, en dat het om een ongelukkig ongeval gaat."
Zowel Polen als de NAVO voeren wel nog verder onderzoek. Een artikel 4-procedure van de NAVO - waarbij consultaties plaatsvinden als de veiligheid van één van de lidstaten wordt bedreigd - zal waarschijnlijk niet worden geactiveerd, verklaarde premier Mateusz Morawiecki.
"In Przewodów, waar de explosie plaatsvond, hebben politieagenten het gebied beveiligd. Deskundigen van verschillende diensten leggen alles in detail vast en verzamelen bewijsmateriaal." Dat schrijft de Poolse politie op haar officiële twitteraccount.
Russisch ministerie van Defensie: "Onze aanvallen gebeurden op 35 kilometer van de Poolse grens"
Rusland zegt dat het met zijn aanvallen enkel het Oekraïense grondgebied heeft getroffen. "We willen benadrukken dat de precisieaanvallen enkel op het grondgebied van Oekraïne werden uitgevoerd op een afstand van meer dan 35 kilometer van de Oekraïens-Poolse grens", aldus de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov.
Het Kremlin juichte verder de "terughoudendheid" van de Verenigde Staten in deze kwestie toe. "In dit geval moet nota genomen worden van de volkomen terughoudende en professionele reactie van de Amerikaanse zijde." Peskov hekelde de "hysterie" van "verscheidene landen". "Rusland heeft niets te maken met het incident dat zich in Polen heeft voorgedaan."
Kremlin: "Hysterische russofobie die niet gebaseerd is op feiten"
Sommige landen hebben "ongegronde verklaringen" afgelegd over de explosie op Pools grensgebied. Dat zegt het Kremlin. Volgens woordvoerder Dmitri Peskov heeft Rusland niets te maken met het incident.
"We zagen hysterische russofobie, die niet gebaseerd was op feiten. Rusland richt zich op Oekraïense sites die direct of indirect verband houden met militaire infrastructuur. Men zou niet overhaast mogen reageren op iets wat de situatie kan doen escaleren", klinkt het. De Amerikaanse reactie vond hij dan weer wel "terughoudend".
Ruslandkenner Jan Balliauw: "Ziet er naar uit dat storm snel zal gaan liggen"
"Polen zou de vraag aan de NAVO om op basis van artikel 4 van het NAVO-verdrag bijeen te komen, hebben ingetrokken", weet Ruslandkenner Jan Balliauw. "Het ziet er naar uit dat de storm over de explosie in Polen snel zal gaan liggen. Het gaat duidelijk om een ongeluk, geen aanval."
"Het zou gaan om een Oekraïense luchtafweerraket die is afgevuurd om Russische raketten neer te halen", gaat Balliauw verder. "Een eerste analyse op basis van foto’s van de gevonden brokstukken wijst in de richting van S-300 luchtafweer. De betrokken raket (5V55K) heeft een reikwijdte van maximum 75 kilometer. Vanuit Przewodów is de Russische grens minimum 600 kilometer, Lviv is 70 kilometer ver."
Er is wel een spoedvergadering van NAVO-ambassadeurs van start gegaan op de hoofdzetel van de westerse militaire alliantie in Brussel. De vergadering wordt voorgezeten door secretaris-generaal Jens Stoltenberg.
China roept alle partijen op om kalm te blijven, Turkse premier Erdogan "respecteert" verklaring van Rusland
China heeft alle partijen opgeroepen om kalm te blijven. "In de huidige situatie moeten alle betrokken partijen kalm blijven en zich terughoudend opstellen om escalatie te voorkomen", aldus Mao Ning, een woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse zaken.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan "respecteert" de verklaring waarin Rusland ontkent dat het land raketten heeft afgevuurd op Polen. "Dat Rusland zegt niets met deze aanval te maken te hebben en Biden zegt dat de raketten niet van Russische makelij zijn", zou Poetins onschuld aantonen, vindt hij.
Hongarije staat pal achter Polen, klinkt het dan weer bij premier Viktor Orban. Hij zei dat een rustig en grondig onderzoek nodig is naar de oorzaken van de ontploffing. "Een ding is zeker: Hongarije staat stevig naast Polen."
BEKIJK - Ruslandkenner Marijn Trio geeft een voorlopige stand van zaken in VRT NWS Live:
Premier De Croo: "Geen enkele dreiging voor ons land"
Terughoudend zijn, analyseren en dan kijken hoe we reageren: dat is volgens premier Alexander De Croo (Open VLD) de houding die de NAVO-landen voorlopig moeten aannemen. "Het is te vroeg om nu al conclusies te maken", zegt hij in "De ochtend" op Radio 1.
"Natuurlijk zagen we de voorbije dagen hoe Rusland een massief salvo aan raketten afvuurde naar een zeer groot deel van het Oekraïense grondgebied, wat veel luchtafweer opleverde als reactie daarop, wat waarschijnlijk tot de ontploffing in Polen heeft geleid. Maar laat ons wel wezen: zonder raketaanvallen zou dat luchtafweersysteem niet nodig zijn. Alles wat gisteren is gebeurd, heeft verband met de Russische agressie op Oekraïne."
Voor België geldt geen enkele dreiging, benadrukt De Croo. "Ik heb al contact gehad met Defensie daarover. Voor ons land moeten geen maatregelen getroffen worden."
Beluister hier het volledige gesprek met premier Alexander De Croo (Open VLD) in "De ochtend":
Premier De Croo: "We moeten analyse van raketinslag in Polen afwachten voor we verder reageren"
Oud-president Dimitri Medvedev: "Westen komt dichter bij nieuwe wereldoorlog"
Volgens voormalig Russisch president Dimitri Medvedev toont de "vermeende" raketaanval op Pools grondgebied aan dat het Westen dichter bij een nieuwe wereldoorlog komt. "Het incident op een Poolse boerderij bewijst slechts één ding: door een hybride oorlog tegen Rusland te voeren, komt het Westen dichter bij een wereldoorlog", twitterde hij.
Deze oorlog zit al lang op de huid van het Poolse volk. We weten dat het op elk moment uit de bocht kan gaan, al dan niet bewust. De premier riep op om niet te hamsteren, maar de meeste Polen hebben dat allang gedaan: de kelders zitten al vol met water, pasta en diesel.
