Raket die mensen naar de maan moet brengen, met succes gelanceerd
Artemis-missieNASA heeft met succes haar SLS-raket, de krachtigste ter wereld, gelanceerd. Om 7.47 uur ging het ruimtetuig van de grond in Cape Canaveral in de Amerikaanse staat Florida. Voor de VS ligt zo de weg open voor een historische reis naar de maan en terug. Het doel van de onbemande missie Artemis I is over enkele jaren opnieuw mensen naar onze natuurlijke satelliet en terug te brengen.
De testvlucht zonder bemanning met de SLS-raket (Space Launch System), de krachtigste en met 98 meter hoogte ook de grootste ter wereld, markeert het grote debuut van het Amerikaanse programma voor de terugkeer naar de maan. Vijftig jaar na de Apollo-maanmissie is NASA met de test begonnen aan een cruciale eerste stap om opnieuw astronauten op het maanoppervlak te krijgen.
“Voor de Artemis-generatie, dit is voor jullie”, zei lanceringsdirecteur Charlie Blackwell-Thompson, de eerste vrouw die bij NASA die functie heeft, voordat ze het startsein gaf.
40.000 kilometer per uur
Bovenop de SLS-raket staat de Orion-capsule, die uiteindelijk astronauten naar onze natuurlijke satelliet zal brengen. Voor deze testvlucht zal die capsule niet op de maan landen, maar zich tot 64.000 kilometer voorbij de maan wagen, 450.000 kilometer van de aarde, een record voor een ruimtevaartuig waarin bemanning kan zitten. Om de kosten in te perken, hergebruikte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie motoren uit de oude Spaceshuttles.
Met een snelheid van 40.000 kilometer per uur zal Orion de maan in vijf dagen bereiken. Ongeveer 25 dagen later, op 11 december, zal de capsule opnieuw op aarde landen in de Stille Oceaan. Daarmee wordt ook het hitteschild op de proef gesteld. Dat zal temperaturen moeten weerstaan die half zo heet zijn als het oppervlak van de zon wanneer het door de atmosfeer gaat. Met Artemis wil NASA de eerste vrouw en de eerste persoon van kleur naar de maan sturen.
Belgische technologie
Met de missie vliegen ongeveer 300 sensoren van Belgische makelij mee. Die zijn afkomstig uit het nucleair onderzoekscentrum SCK CEN, gelegen in Mol en werden, samen met nog 10.900 andere sensoren vastgemaakt aan Helga en Zohar, de twee dummies die als bemanning in het schip zitten. Zo moet duidelijk worden aan welke kosmische straling iemand wordt blootgesteld tijdens een maanmissie, bijvoorbeeld afkomstig van de zon en ontplofte sterren. Die kan eventueel het risico op kanker vergroten of andere gevolgen hebben op de gezondheid, legt SCK CEN uit.
Tijdens de vlucht zal de Israëlische Zohar een speciaal ontworpen ruimtevest dragen. Helga, haar Duitse zusje, krijgt die niet. “Dat geeft ons de kans om de blootstelling aan bestraling tussen beide dummies te vergelijken, het verschil te berekenen en de bescherming te bevestigen”, verduidelijkt Olivier Van Hoey, dosimetrie-expert van het SCK CEN.
Derde keer, goede keer
Derde keer, goede keer voor Artemis. Eerder dit jaar werden namelijk al twee lanceringen van de raket op het laatste moment uitgesteld door technische problemen en twee orkanen die voor enkele weken vertraging zorgden. Ook nu had NASA moeite om de raket te vullen met cryogene brandstof, meer dan 2,7 miljoen liter vloeibare waterstof en zuurstof. De avond voor opstijgen werd een lek ontdekt van ultra-ontvlambare waterstof. De reparatie zorgde opnieuw voor wat oponthoud in het schema.
“Veel zweet en tranen zijn in deze lancering gekropen”, zei NASA-baas Bill Nelson op dinsdag. “Ze laat ons toe om nog tientallen jaren naar de maan en verder te vliegen.”
Reis naar mars
De ambities zijn groot. In 2024 moet de tweede missie in het Artemis-programma astronauten naar de maan voeren, opnieuw zonder te landen. Die eer is voorbehouden voor Artemis 3, waarvan de ontsteking ten vroegste in 2025 zal gebeuren. Daarna voorziet NASA een jaarlijkse missie, om er een basis te bouwen op de zuidpool. Daar zullen tests gebeuren met onder meer vervoersmiddelen en elektriciteitscentrales. Uiteindelijk zou er een permanente menselijke vestiging moeten komen, ter voorbereiding op de reis naar mars. Die zou er aan het eind van de jaren 2030 moeten komen en ongeveer twee jaar duren.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Doorbraak in Alzheimeronderzoek: nieuw mechanisme ontdekt in vroeg stadium
-
PREMIUM
El Niño is officieel ten einde: zal dit een impact hebben op onze lente en zomer?
Volgens het Australische Bureau voor Meteorologie is ‘El Niño’ voorbij. Dit natuurfenomeen zorgde er samen met de klimaatverandering voor dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten werd. Maar wat is El Niño precies? En wat zal de impact zijn op het weer in ons land nu het fenomeen achter de rug is? HLN-wetenschapsexpert Martijn Peters beantwoordt jouw vragen. -
HLN Shop
Pollen in de lucht: deze toestellen voorkomen gesnotter
Ben je een hooikoortslijder? Dan kan je heel wat doen om klachten te voorkomen en verminderen: van vaker stofzuigen en een zonnebril dragen tot pillen slikken. Onder de efficiëntste wapens in de strijd bevinden zich ook luchtreinigers. HLN Shop focust op twee toestellen. -
-
9
Eclipsgekte in Noord-Amerika: “Nog ergere files verwacht dan bij zonsverduistering van 2017”
-
PREMIUMHLN legt uit
▶ Mogelijk eerste sterfgevallen door eten van vlees van ‘zombieherten’: om welke ziekte gaat het en wat is het risico voor ons?
In de Verenigde Staten zijn twee jagers gestorven nadat ze vlees hadden gegeten dat vermoedelijk afkomstig was van zogenaamde ‘zombieherten’. Het zou dus mogelijk om de eerste overdracht ooit kunnen gaan van de dodelijke ziekte naar mensen. Dat melden onderzoekers van de Universiteit van Texas via een nieuwe publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Neurology. Maar wat staat er precies in hun wetenschappelijke publicatie? Waaraan lijden die ‘zombieherten’? En wat is het gevaar voor ons? HLN-wetenschapsexpert Martijn Peters beantwoordt vijf vragen in deze HLN legt uit podcast. -
Zes levens per minuut of 154 miljoen levens in 50 jaar: “Vaccins zijn belangrijkste gezondheidsinterventie ooit”
Vaccinaties hebben in de afgelopen 50 jaar 154 miljoen levens van kinderen en volwassenen gered. Dat komt neer op zes levens per minuut, zo blijkt uit een analyse van UNICEF, WHO, Gavi en Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). -
Op naar het ultieme (alcoholvrije) pintje? Wetenschappers voorspellen kwaliteit en smaak van bier dankzij AI
-
Prachtige halo gespot: maar betekent die kring rond de zon ook regen in de ton?
-
Mol
Artemis I-raket van NASA reist met Belgische technologie naar de maan: “We meten de stralingsdosis die astronauten zullen oplopen – tot op orgaanniveau”
Als alles verloopt zoals gepland, lanceert NASA op woensdag 16 november de Artemis I-raket naar de maan. Aan boord bevinden zich driehonderd Belgische sensoren van het nucleair onderzoekscentrum SCK CEN. Die hangen samen met nog zo’n 10.900 andere sensoren aan de poppen Helga en Zohar, die zo de blootstelling aan kosmische straling tijdens een maanmissie in kaart brengen en tegelijk een speciaal ontworpen ruimtevest testen. “De straling in de ruimte en die op aarde valt immers niet te vergelijken”, zegt Olivier Van Hoey, dosimetrie-expert bij SCK CEN. -
Belg Raphaël Liégeois (36) heeft astronautendiploma gehaald: “Een intense ervaring”
Raphaël Liégeois is officieel de derde Belgische astronaut. De 36-jarige ingenieur heeft zijn astronautendiploma gehaald en komt nu in aanmerking voor ruimtemissies. -
Livios
Groen, rood, blauw of geel: richt je dak klimaatvriendelijk in met deze slimme tips