AXA indexeert lonen niet volledig: ‘Veel sectoren zullen deze case met belangstelling volgen’

Hoe kan het dat AXA de lonen niet volledig hoeft te indexeren?

“In de verzekeringssector gelden bepaalde barema’s. De lonen van mensen die meer dan dat vastgelegd minimumbedrag verdienden, werden tot nu toe ook geïndexeerd. Daar wil AXA in januari komaf mee maken. De brutolonen tot 5.400 euro per maand worden geïndexeerd, daarboven geldt er een stop.

“Ik vrees alleen dat het bedrijf problemen zal ervaren omdat het de regels lang anders interpreteerde. Als je in het verleden altijd het volledige loon indexeerde, lijkt het me juridisch onmogelijk om deze regels bij een volgende overschrijding van de spilindex plots aan te passen. Ook niet als het door de hoge inflatie plots om een fikse loonstijging gaat.”

De ingreep zou een kwart van de 3.200 werknemers treffen. Wat kunnen zij en hun vakbonden nog doen om het tij te keren?

“Ze kunnen uiteraard eisen dat de regels correct toegepast worden, maar het staat volgens mij in de sterren geschreven dat er vakbondsacties komen. De verantwoordelijken voor de vakbond kunnen ook naar de arbeidsrechtbank stappen. Een staking kan daar een voorbode van zijn.”

Bedrijven hebben het moeilijk met de stijgende loonkosten. In welke mate is het rechtvaardig dat AXA daarom de hoogste lonen viseert?

“Het gaat hier inderdaad om de beter verdienende werknemers, maar zij hebben hun levensstandaard ook aangepast aan hun verloning. Misschien hebben ze wel een groter huis gekocht waarvoor ze ook meer moeten afbetalen. Hun levens worden in het algemeen ook duurder. Ik snap wel dat de stijgende loonkosten voor bedrijven niet makkelijk zijn om te dragen en ondernemers kunnen aan de alarmbel trekken, maar de wetgeving is voorlopig wat ze is. Dit plan snijdt in de koopkracht van werknemers en het is dus niet zeker of het wel stand zal houden in de rechtszaal.”

Ondernemers vrezen dat de automatische loonindexering hun bedrijven op internationaal niveau minder concurrentieel zal maken. Wat is het alternatief?

“Het is inderdaad een issue dat in tijden van hoge inflatie de kop op steekt en waarvoor we op een of andere manier een oplossing moeten zoeken. Momenteel houdt het systeem van de automatische loonindexering geen rekening met sectoren die het goed of slecht doen. Misschien is het mogelijk om naar een regeling toe te werken waarbij er meer ruimte is om daar rekening mee te houden. Een sector die moeilijke tijden doormaakt, zou dan bijvoorbeeld meer tijd kunnen krijgen om de lonen te indexeren of om het niet bij het volledige bedrag te doen. Ik heb niet de indruk dat AXA vandaag tot die groep zou behoren. De bankensector evenmin. Vanuit bedrijfseconomisch perspectief is hun plan begrijpelijk, maar je hebt ook het sociaal perspectief.”

Hoe groot acht u de kans op meer aanvallen op de automatische loonindexering als dit voorstel juridisch weerhouden wordt?

“Ik denk zeker dat het daar de deur voor open kan zetten. Als de filosofie is om enkel nog de minimumlonen te indexeren, dan kan deze aanpak ook voorkomen in sectoren waar geen barema’s gelden. Dan zou bijvoorbeeld telkens alleen het algemene minimumloon geïndexeerd kunnen worden. Ik denk alleszins dat AXA met dit voorstel het debat rond de automatische loonindexering mee op gang wil brengen en dat het bedrijf de juridische grenzen wil aftasten. Daarnaast zullen veel sectoren deze case met de nodige belangstelling volgen. De zaak is dus belangrijk omdat ze toonaangevend kan zijn.”