‘Twaalf strafpunten verzameld? Rijbewijs kwijt’: dit is het ontwerp van het nieuwe rijbewijs met punten

België is een van de laatste landen in Europa zonder rijbewijs met punten. De wetgeving ligt al dertig jaar klaar, maar tot nu toe ontbrak het aan politieke moed om het systeem door te duwen. Dat er iets moet veranderen, is wel duidelijk. Tijdens de eerste negen maanden van dit jaar is het aantal verkeersdoden nog maar eens 16 procent gestegen. Alleen een strengere aanpak van zware overtreders kan het tij keren.

Hardleerse wegpiraten aanpakken, dat is precies wat de drie bevoegde ministers met het rijbewijs met punten willen doen: minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo), minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v). Zij werkten een ontwerp uit dat al vier keer besproken werd in een interkabinettenwerkgroep (IKW) van de regering. De Morgen kon het ontwerp inkijken.

4 punten voor alcohol

De grootste verandering is dat je straks niet langer overtredingen kan afkopen door een boete te betalen. Boven op de boetes komt er namelijk een puntensysteem. Hoe meer punten je verzamelt, hoe slechter. Concreet begin je met nul punten en stapel je punten op tot een maximum van twaalf. Op dat moment moet je je rijbewijs afstaan. Je krijgt dit pas terug als je een cursus hebt gevolgd. Ben je niet akkoord, dan kan je in beroep gaan bij de politierechtbank.

Het aantal strafpunten per overtreding varieert van één tot vier, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Wie onder invloed rijdt van alcohol of drugs, krijgt bijvoorbeeld het maximale aantal. Wie geen kinderzitje gebruikt of over een witte lijn rijdt, krijgt er twee à vier. Over de exacte puntenverdeling is er nog discussie tussen de regeringspartijen. Al deze punten worden enkel digitaal bijgehouden, ze staan dus niet letterlijk op je rijbewijs.

Heb je je rijbewijs terugverdiend? Dan start je met een nieuwe teller, weliswaar met een handicap van vier strafpunten. Wie wil vermijden dat hij zijn rijbewijs kwijtspeelt, kan vrijwillig een cursus volgen om het strafsaldo met vier punten te verlagen. Zit je bijvoorbeeld al op tien punten, dan kan je dit zo terugbrengen naar zes. Na een vaste periode worden strafpunten kwijtgescholden: twee jaar na een lichte overtreding en drie jaar na een zware.

Vanaf 2024

Een eerder plan zat een beetje anders in elkaar: dan moest je na het verliezen van je rijbewijs een rijcursus volgen. Maar de bevoegde ministers kiezen nu voor een ander type cursus, die bestuurders vooral inzicht moet bieden in hun problematische rijgedrag. Zo zou het de bedoeling zijn om hen te confronteren met slachtoffers van verkeersongevallen en hun familie. Ze moeten de cursus zelf betalen.

Als alles goed gaat, wordt het systeem in 2024 gelanceerd. Maar eerst moet Vivaldi de laatste details uitklaren. Vooral aan Franstalige kant is het enthousiasme om stevig door te pakken beperkt.