Wetenschappers ontdekken waarom we dorst krijgen
Waarom krijgen we dorst van een zoute maaltijd, en waarom is koud water de beste dorstlesser? Een blik op de hersenactiviteit van muizen doet Amerikaanse onderzoekers vermoeden dat, anders dan tot nu toe werd aangenomen, het 'dorstcircuit' in de hersenen registreert wat er zich in de mond afspeelt.
Bepaalde neuronen in de hersenen doen een dorstgevoel ontstaan wanneer het bloed te zout wordt of in volume vermindert. Dat is het mechanisme dat al bijna honderd jaar in de schoolboeken beschreven staat.
Wanneer u een zoute maaltijd eet, is de dorstrespons veel te snel om verklaard te kunnen worden door het klassieke model
"Maar veel aspecten van ons drinkgedrag kunnen niet verklaard worden door dat model", zegt dr. Zachary Knight van de universiteit van Californië, die het nieuwe onderzoek leidde, aan de BBC. Denk bijvoorbeeld aan een zoute maaltijd, waarvan u vrijwel meteen dorst krijgt. Of het feit dat uw dorst snel gelest is wanneer u vervolgens iets drinkt.
In deze voorbeelden is de dorstrespons veel te snel om verklaard te kunnen worden door het klassieke model. Eerder dan te reageren op veranderingen in onze vochtbalans, voorkomt dorst hier juist dat deze veranderingen plaatsvinden, legt Knight uit. Zijn studie, die verscheen in Nature, biedt een eerste mogelijke verklaring voor die anticipatie.
Temperatuur
De onderzoekers lieten muizen onder verschillende omstandigheden naar hartenlust eten en drinken, en registreerden intussen hun hersenactiviteit. Ze keken daarbij naar het gekende dorstcircuit, de hersencellen waarvan al geweten was dat ze het drinken stimuleren wanneer het bloed bijvoorbeeld zouter wordt.
Volgens hun bevindingen treedt er echter veel sneller een reactie op, nog voor er meetbare veranderingen konden vastgesteld worden in de bloedbaan. De betrokken hersencellen werden vrijwel meteen geactiveerd wanneer de muizen begonnen te eten. Zo gauw ze dronken, verminderde de hersenactiviteit.
De hersenen lijken dus niet alleen informatie te halen uit het bloed, maar ook uit signalen vanuit de mond. Het meest opmerkelijk, aldus de onderzoekers, is het effect van temperaturen. Koudere vloeistoffen onderdrukken de hersenactiviteit veel sneller. Zelfs wanneer een muis niets dronk maar er een koude metalen staaf tegen zijn tong werd gehouden, verminderde dat de activiteit van de dorstneuronen.
Volgens Knight is dat niet onlogisch. "Als je naar het ziekenhuis gaat en je kan niet slikken, geven ze je ijsklontjes om op te zuigen om de dorst te lessen. De temperatuur lijkt een van de signalen te zijn waar deze hersencellen naar luisteren."