Verlies en schade - ‘loss and damage’ in het VN-jargon - stond dit jaar voor het eerst officieel op de agenda van de klimaattop. Maar al snel werd duidelijk dat dit de achilleshiel van de onderhandelingen zou vormen. Rijke landen waren namelijk niet geneigd om met geld over de brug te komen om de reeds geleden schade en verliezen in armere landen te dekken.

Donderdagavond laat werd dan een kladtekst gepubliceerd waarin drie opties werden opgesomd: een onmiddellijk steunfonds, een fonds dat op de volgende klimaattop in de Verenigde Arabische Emiraten zou worden uitgewerkt of de eerder vage “nieuwe en verbeterde financieringsregelingen”. Die zouden dan ook op de volgende klimaattop eind volgend jaar moeten worden uitgewerkt.

Zaterdag kort na de middag publiceerde het voorzitterschap - parallel met de nieuwe versie van de eindtekst - ook een nieuw voorstel omtrent verlies en schade. Daarin is sprake van de oprichting van een fonds, specifiek voor verlies en schade. De precieze modaliteiten daarvan zouden dan tegen de volgende klimaattop COP28 in de Verenigde Arabische Emiraten moeten worden uitgewerkt.

Het valt voorts op dat de tekst geen melding maakt van de afbouw van alle fossiele brandstoffen, een punt dat onder meer wordt gepusht door de Europese Unie en India. De tekst houdt het nog steeds enkel op een afbouw van steenkool, zoals op de vorige klimaattop COP26 in Glasgow.

Ten slotte valt in de nieuwe versie van de eindtekst op dat de ontwikkelingsbanken op hun verantwoordelijkheden worden gewezen. Zo worden ze aangemaand om de financiering op het vlak van klimaat tegen 2025 te verdrievoudigen en dit met een resem aan instrumenten, “waaronder leningen, borgstellingen en niet-schuld gerelateerde instrumenten, zonder de schuldenlast te vergroten”.

Het is nu uitkijken hoe de nieuwe voorstellen onthaald worden door de verschillende partijen.