De klimaattop onder de brandende Egyptische zon had eigenlijk vrijdagavond voorbij moeten zijn. In een slottekst had dan gestaan welke maatregelen en acties de deelnemende landen gingen nemen om de vele gevolgen van de klimaatopwarming op te vangen.

Concreet worden er akkoorden gezocht rond het aanscherpen van de doelstellingen om de klimaatopwarming binnen de perken te houden, hoe we ons gaan aanpassen aan de gevolgen van de klimaatopwarming en ook hoe de wereld de meest kwetsbare landen gaan ondersteunen.

Complete chaos

Maar zaterdag bleek de realiteit dat er over zowat alles nog steeds geen compromis is gevonden. “Sommige voorstellen die zaterdag nog altijd circuleren, komen neer op een achteruitgang in vergelijking met de vorige klimaattop in het Schotse Glasgow”, zegt ook onze federale klimaatminister Zakia Khattabi (Ecolo).

Zo was in Glasgow overeengekomen de klimaatopwarming tot 1,5 graden te beperken, iets waar in Sharm-el-Sheikh plots niet alle landen meer achterstaan. Khatabbi: “Het kan niet de bedoeling zijn de ambitie van Glasgow in vraag te stellen, we moeten nu vooral afspraken maken over hoe we die ambitie gaan waarmaken.”

Toch nog nieuw voorstel

Europees klimaatonderhandelaar Frans Timmermans zag het zaterdag bijzonder somber in: “we hebben liever geen resultaat, dan een slecht, waarbij er stappen terug worden gezet in vergelijking met Glasgow”, zei hij tegen de verzamelde pers.

In een poging de andere landen de ernst van de situatie te laten inzien, dreigde hij er zelfs mee de klimaattop simpelweg te verlaten, met in zijn kielzog alle EU-ministers.

Timmermans en zijn Europese collega’s hadden de voorbije dagen nochtans een belangrijke doorbraak weten te bereiken: de door de G77 - zo’n 140 ontwikkelingslanden – gevraagde oprichting van een schadefonds, een soort klimaatrampenfonds: dat zou de kwetsbaarste landen moeten helpen om de schade die de opwarming van de aarde veroorzaakt te compenseren.

Europa en de VS waren lange tijd geen voorstander: “als je de uitstoot van broeikasgassen niet vermindert, is geen geld op aarde voldoende om de schade te betalen die zo ontstaat”, argumenteerde Timmermans eerder.

Mits de nodige randvoorwaarden gingen Europa en de VS nu toch akkoord, al moesten heel wat rijke landen – die het fonds mee moeten financieren, inclusief China – nog mee aan boord worden getrokken.

Onduidelijk of er een slotakkoord komt

Of er eind dit weekend – de top kan ook geen dagen meer duren – een slotakkoord uit de bus komt, is onduidelijk. De voorzitter van de klimaattop, de Egyptische minister van buitenlandse zaken Sameh Shoukry – die volgens vele waarnemers vooral veel chaos organiseerde - liet de uitspraken van Timmermans zaterdagochtend alvast niet over zijn kant gaan. Volgens Shoukry is er nog steeds uitzicht op een globaal klimaatakkoord, en wordt aan de doelstelling van de 1,5 graden niet geraakt.

Zaterdag werd alvast verder onderhandeld, waarbij rond 13u een nieuwe versie van een mogelijke eindtekst aan alle landendelegaties werd rondgedeeld. Over het klimaatramàenfonds blijft die tekst, ondanks de toezeggingen van onder meer Europa en de VS, erg vaag. De hete aardappel - wie het fonds mee moet financieren, en wie recht heeft op bijdragen eruit - zou grotendeels naar de volgende klimaattop worden doorgeschoven.

De voorbije dagen was er bovendien lang onderhandeld over een duidelijke afspraak rond de afbouw van alle fossiele brandstoffen, naast steenkool ook gas en olie. Onder meer Europa en India pushen zo’n afspraak. Maar in de laatste versie van een mogelijke slottekst bleek die passage geschrapt wegens teveel tegenstanders.