Direct naar artikelinhoud
NieuwsKlimaattop

Stevent klimaattop dan toch op akkoord af? Fonds voor verlies en schade krijgt groen licht

De klimaatministers van Canada (Steven Guilbeault, midden), Noorwegen (Espen Barth Eide, links van Guilbeault) en Nieuw-Zeeland (James Shaw, rechts van Guilbeault) staan de pers te woord.Beeld ANP / EPA

Op de klimaattop COP27 in het Egyptische Sharm-el-Sheikh is zondagochtend omstreeks kwart over vier ‘s morgens lokale tijd (kwart over drie ‘s morgens in Brussel) de oprichting van een fonds voor verlies en schade voor de bijzonder kwetsbare landen aangenomen. Dat heeft de plenaire vergadering beslist.

Verlies en schade vormde het voornaamste twistpunt in de klimaatonderhandelingen, die al meer dan een dag langer aanslepen dan het voorziene einde op vrijdagavond 18 uur. Het gaat meer bepaald om financiering door de rijke landen voor de reeds geleden klimaatschade in arme landen.

Lange tijd leek er weinig manoeuvreerruimte te zijn, maar donderdagavond zette Europees onderhandelaar Frans Timmermans de deur op een kier, op voorwaarde dat het fonds enkel bestemd zou zijn voor de meest kwetsbare landen én op voorwaarde dat de ambities om de klimaatopwarming binnen de 1,5 graden Celsius te houden, zouden worden aangescherpt.

Overgangscomité

Het voorstel dat nu werd aangenomen, houdt de oprichting in van een fonds dat ontwikkelingslanden moet helpen bij schade door de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, droogte of extreem weer. Daarmee lijken de armere landen, die het zwaarst te lijden hebben onder de gevolgen van de klimaatverandering, een belangrijke slag te hebben thuis gehaald.

Een zogenaamd ‘Overgangscomité’ met vertegenwoordigers van alle onderhandelingsgroepen moet ervoor zorgen dat het fonds operationeel wordt tegen de volgende klimaattop COP28 in de Verenigde Arabische Emiraten.

Meteen na de goedkeuring van het fonds vroeg Zwitserland om de plenaire vergadering een half uur op te schorten om de voorliggende teksten beter te kunnen bestuderen. Het Egyptische voorzitterschap stemde daarmee in.

Verlengingen

Officieel moest CO27 vrijdagavond aflopen, maar net als zowat alle vorige VN-klimaatconferenties komen er verlengingen aan te pas. COP27-voorzitter Sameh Shoukry maakte vrijdagmiddag al bekend dat de top zeker tot vandaag zou uitlopen. Momenteel onderhandelt de EU nog op enkele belangrijke punten, die nog in de meest recente conceptversie van het akkoord staan.

Zo doen de Europeanen onder meer nog steeds hun best in de tekst niet alleen op te nemen dat het steenkoolgebruik afgebouwd moet worden, maar alle fossiele brandstoffen - ook olie en gas. In Glasgow, op de klimaattop vorig jaar, is het niet gelukt dit in de slotverklaring te krijgen.

Impasse

Eerder op de dag zaten de onderhandelingen op de klimaattop nog muurvast. Frans Timmermans, die op EU-vlak de onderhandelingen leidt, dreigde zelfs op te stappen. Hij deelde in de voormiddag nog mee dat hij “liever geen resultaat” heeft dan “een slecht resultaat”.

“We moeten vooruitgang boeken, geen achteruitgang, alle ministers van de Europese Unie zijn bereid weg te lopen als we geen resultaat krijgen dat recht doet aan wat de wereld verwacht”, klonk het.