Onderwijs

Laptops én invulboeken jagen scholieren op kosten

©  rr

De energiecrisis en de digitalisering jagen de schoolrekening van de leerlingen omhoog. Liefst 65 procent van de scholieren uit het secundair zag de kosten stijgen tegenover vorig schooljaar, zo blijkt uit een bevraging van de Vlaamse Scholierenkoepel. ‘Wat baat die laptop als de leerkracht blijft zweren bij een invulboek?’

Kristof Simoens, Jens Vancaeneghem

De kostprijs van een warme maaltijd die verhoogd is van 4,80 naar 6,40 euro, de schoolreis die nu 700 euro kost in plaats van 500 euro vorig jaar, de schoolbus die 30 euro duurder is geworden … Het zijn maar enkele bevindingen uit een bevraging bij 580 scholieren uit 192 secundaire scholen in Vlaanderen. ‘De energiecrisis duwt de schoolfactuur verder de hoogte in’, zegt Mauro Michielsen, voorzitter van de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK), die de bevraging uitvoerde. ‘65 procent van de bevraagde scholieren geeft aan dat de kosten sinds vorig jaar gestegen zijn, met maaltijden, drukwerk en schoolboeken als meest opvallende stijgers. We adviseren daarom een onmiddellijke bevriezing van de schoolkosten voor het kalenderjaar 2023.’

Veel onduidelijkheid

Eerste vaststelling: er heerst veel onduidelijkheid over de werkelijke schoolkosten. Volgens het Steunpunt Onderwijs Onderzoek bedraagt de kostprijs van een jaar secundair onderwijs 1.207 euro in de eerste graad, 1.134 euro in de tweede graad en 1.502 euro in de derde graad. ‘Maar de kostprijs tussen scholen kan erg verschillen’, zegt Michielsen. ‘Daarom dringen we aan op een maximumfactuur in het secundair onderwijs, aangepast aan de studierichting, om alle leerlingen kwaliteitsvol onderwijs te laten genieten.’ Zo’n maximumfactuur moet meteen ook voorkomen dat kwetsbare gezinnen uit de boot dreigen te vallen.

Tweede vaststelling: de ‘digisprong’ – het ambitieuze project van bijna 400 miljoen euro om de digitale achterstand weg te werken en elke leerling een laptop te garanderen – ging niet gepaard met een daling in kosten voor dure (invul)handboeken en ander drukwerk. ‘Mijn ouders betalen voor zowel een laptop als boeken. Verschillende van mijn leerkrachten verkiezen een fysiek handboek boven een digitaal, maar we zijn wél verplicht een laptop te kopen, ook al gebruiken we die amper. Wat is daar het nut van?’, vraagt een scholier uit de derde graad ASO zich af. Opmerkelijk: volgens VSK verbieden nog te veel scholen dat scholieren hun laptop op school opladen ‘wegens de hoge energiefactuur en onvoldoende stopcontacten’.

Weg met ‘domme’ kosten

Derde vaststelling: scholen moeten kritischer omspringen met hun uitgaven en overbodige schoolkosten schrappen. Sommige doen dat al, bijvoorbeeld door een sportdag op verplaatsing te vervangen door een sportdag op school, of door de traditionele Romereis te vervangen door een trip naar een goedkopere bestemming. Maar dat volstaat niet.

‘Zo vragen wij als Scholierenkoepel om domme schoolkosten elk jaar in kaart te brengen en te vermijden’, zegt Michielsen. De voorzitter van de VSK wijst er bijvoorbeeld op dat ‘dure en eenmalig te gebruiken invulboeken in het secundair onderwijs perfect vervangen kunnen worden door een digitaal alternatief’, en vindt meer algemeen dat ‘het dubbel gebruik van zowel digitale als fysieke leermiddelen zonder een didactische meerwaarde moet worden vermeden’.

10 'domme' schoolkosten

        
  • 'Waarom moeten we sportkledij aankopen met het logo van de school? Op het einde van het zesde jaar hebben we dan drie T-shirts en drie te strakke broekjes die we niet meer gebruiken.'
  •     
  • 'Waarom zoveel printen en kopiëren als elke leerling PDF’s kan openen op zijn verplichte laptop?'
  •     
  • 'Waarom moeten we een locker huren en mogen we die niet gratis gebruiken?'
  •     
  • 'Waarom nog een dure rekenmachine kopen als er ook apps bestaan?'
  •     
  • 'Waarom een fysieke (historische) atlas verplichten als er ook online versies bestaan?'
  •     
  • 'Waarom (duur) knutselmateriaal aankopen in ons eerste jaar, dat we toch niet meer gebruiken vanaf het derde jaar. Kunnen we dat niet delen of huren?'
  •     
  • 'Waarom een refterbijdrage aanrekenen, zelfs als je (soms) buiten eet?'
  •     
  • 'Waarom dure Atoma-schriftjes verplichten terwijl er goedkopere alternatieven bestaan?'
  •     
  • 'Waarom invulboeken laten kopen als de leerkracht die toch niet gebruikt?'
  •     
  • 'Waarom verplaatsingskosten voor schooluitstappen met het openbaar vervoer aanrekenen aan leerlingen die voor dat traject al een persoonlijk abonnement hebben?'