RECENSIE. Vorige maand diagnose met borstkanker, nu kankervrij in uitverkochte Lotto Arena: metalgroep Nightwish geeft verbluffend concert in Antwerpen

Nightwish is een groep met vier Finnen, een Schotse fluitist en een Nederlandse zangeres. De band wordt nooit op de radio gedraaid, maar heeft net als honderden andere metalgroepen door de jaren heen een grote en trouwe fanbasis opgebouwd. Bij de vijfduizend toeschouwers in de Lotto Arena zaten zondag ook veel Nederlanders, niet in het minst omdat zangeres Floor Jansen (41) op de Nederlandse televisie bij een breed publiek bekend is geworden in het programma De Beste Zangers, de plaatselijke versie van Liefde voor Muziek.

Floor Jansen is een van de beste zangeressen in de hedendaagse muziekwereld. Ze beklimt moeiteloos de toonladder en haalt de hoogste noten met een elegantie waar de Qatarese nationale voetbalploeg een stevige punt aan kan zuigen. In de Lotto Arena presteerde Floor Jansen zondag, bij de start van de Europese tournee van Nightwish anderhalf uur op topniveau, en dat mag je een half wonder noemen. Half oktober werd bij haar borstkanker vastgesteld. Dat gebeurde na een standaardoproep voor een mammografie. De zangeres is inmiddels succesvol geopereerd. De tumor is helemaal verwijderd, ze heeft haar borst behouden en de kanker heeft zich niet verspreid. Over enkele maanden wordt Floor Jansen wel nog plaatselijk bestraald.

Van haar ziekte was zondag in Antwerpen niet veel te merken. Alleen na de ingetogen ballade Sleeping sun had Jansen het na de laatste noot zichtbaar moeilijk, en moest ze haar tranen met een zakdoek wegvegen. Maar enkele minuten later stond ze alweer te headbangen alsof de wereld haar nooit klein zou krijgen. En die verdomde kankercellen al helemaal niet.

Liedje van twintig minuten

Ze beklimt de toonladder nog steeds met het grootste gemak, en belandt daarbij dikwijls en schijnbaar zonder moeite in fabelachtig hoge tonen. Wie zich daarbij iets wil kunnen voorstellen, zoekt best het nummer Ghost love score op. The greatest show on earth, de afsluiter in de Lotto Arena, is ook een optie. Maar dat nummer duurt twintig minuten. Muziek van Nightwish is niet gemaakt voor mensen met weinig tijd.

Mensen die Nightwish nog niet kennen en afgeschrikt worden door de vorige zin, moeten niet wanhopen. Als je I want my tears back en Last ride of the day voor de eerste keer hoort, zijn er twee opties: je zingt die liedjes meteen mee, of je bent het geluid van je computer vergeten aan te zetten.

In veel nummers spelen de fluiten van de Schot Troy Donockley een voorname rol, en in I want my tears back stak hij in Antwerpen een feestje aan de gang met zijn Ierse doedelzak, die in tegenstelling tot zijn Schotse broer, niet met de mond wordt aangeblazen, maar door de ellenboog wordt aangepompt. In de Nightwish-gemeenschap staan metal en folk dicht bij elkaar. En in de akoestische ballade How’s the heart?, een nummer over het verlies van geliefde mensen, klonken Troys gitaar en de stem van Floor Jansen zo breekbaar dat zelfs de stoerste metalbink het onmogelijk droog kon houden.

Eurovisie Songfestival

Nightwish is van oorsprong een Finse groep. Maar de oorspronkelijke zangeres Tarja Turunen en bassist en zanger Marko Hietala hebben de groep inmiddels verlaten. De meerderheid van de bandleden komt wel nog altijd uit Finland, met toetsenist en hoofdcomponist Tuomas Holopainen als opperhoofd. Ooit probeerde hij Nightwish internationaal te lanceren via het Eurovisie Songfestival. Dat mislukte: in het jaar 2000 werd zijn groep pas tweede in de Finse voorronde. De groep kreeg de meeste stemmen van het publiek, maar ving bot bij de vakjury. In 2002 brak zijn groep wel wereldwijd door met het album Century child. De fanbasis groeide in de jaren daarna steeds verder aan, waardoor de band wereldwijd in grotere zalen speelt.

Tuomas Holopainen schrikt er overigens niet voor terug om zijn publiek te verwennen met lessen biologie. The greatest show on earth, de song die het concert zondag afsloot, gaat over de bevindingen van de Britse bioloog Richard Dawkins. “We gaan sterven, en dat maakt van ons de gelukkigen, want de meeste mensen zullen nooit sterven, omdat ze nooit worden geboren”, klinkt het daarin. Tussen de wetenschappelijke wijsheden door zong Floor Jansen haar stembanden nog een keer naar de hemel, terwijl de heftige gitaarpassages het publiek nog een laatste keer moeiteloos aan het headbangen kregen.

Superfan aan het woord

Nightwish is een groep die iedere muziekliefhebber ooit eens moet gezien of tenminste gehoord hebben. Ook als je geen fan bent van metal. Er is geen betere zangeres dan Floor Jansen, er is geen tweede componist zoals Tuomas Holopainen en een mensenleven is niet compleet als je nooit een Ierse doedelzak live hebt gezien.

Om de reclame voor Nightwish compleet te maken, mag de slotconclusie van deze recensie door een fan worden getrokken: “Als je het mij vraagt, is Nightwish een van de belangrijkste metalgroepen van de laatste twintig jaar. De kwaliteit van hun songs en hun muzikale niveau zijn echt ongelooflijk.” De naam van de fan: Steve Harris. Zijn beroep: bandleider en hoofdcomponist van Iron Maiden.