Ruimteschip Orion scheerde rakelings langs de maan voor Artemis-missie en test voor het latere maanstation
In de vroege namiddag is de maancapsule Orion heel dicht langs de maan gevlogen. Alles verliep daarbij zoals gepland. Orion maakt deel uit van de Artemis-missie om weer mensen op de maan te krijgen, en op langere termijn ook op Mars. De missie van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is vorige week woensdag met succes afgetrapt en beleefde vandaag al een eerste speciaal moment. "Orion wordt een maanstation, van waaruit mensen naar de maan afdalen en terugkeren."
Na twee mislukte lanceerpogingen in augustus en september, is het ruimteschip Orion vorige woensdag dan toch de ruimte in geschoten. Het gaat om een eerste testvlucht van het Artemis-programma. Deze ruimtemissie is nog een onbemande, maar moet de weg vrijmaken voor een bemande maanmissie, wellicht in 2024.
BEKIJK - Orion vloog lang de achterkant van de maan. Deze beelden zijn van na de dichtste passage. Ze zijn later doorgestuurd, omdat op het moment zelf het contact verbroken was, maar met de originele live-commentaar.
Orion gaat een heel stuk voorbij de maan vliegen, maar passeert er eerst vlakbij. 13.44 uur was het moment waarop het ruimtetuig het dichtst langs de maan passeerde, op exact 81 mijl (130 kilometer) en met een snelheid van 7.700 kilometer per uur. Op dat moment bevond Orion zich evenwel achter de maan, waardoor het rechtstreekse contact verbroken was. Dat was overigens allemaal voorzien.
Alles verliep zoals gepland. Orion zette even de hoofdmotor aan voor wat extra stuwkracht toen ze aan de achterkant van de maan was.
Het mooiste beeld kwam net voor het contact uitviel. Toen was niet enkel de maan te zien, maar in de verte ook de aarde, die toen op ongeveer 375.000 kilometer afstand van Orion lag te blinken in de ruimte. Orion gaat nu een half-elliptische baan om de maan maken, die ongeveer zes dagen zal duren. Daarna gaat het ruimteschip nog wat verder door voorbij de maan, verder weg van de aarde.
Bekijk op onderstaande kaart de weg die Orion aflegt tijdens Artemis 1:
Waarom is het "parcours" van Orion zo uitgetekend?
Orion maakt nu gebruik van de zwaartekracht van de maan om er een keer rond te cirkelen. De bedoeling is om te testen hoe sterk de zwaartekracht van de maan is, en hoeveel energie er nodig is om een baan om de maan te beschrijven. Dat is dan weer belangrijk voor toekomstige missies naar de maan, in een volgende fase van het Artemis-programma. Het is de bedoeling om een permanent ruimtestation rond de maan te laten cirkelen.
Daarna reist Orion dus nog een heel stuk verder door. De bedoeling is om te testen of alle technische onderdelen goed blijven werken wanneer ze zich zo ver van de aarde bevinden. Er is wel de ervaring met het internationale ruimtestation ISS, maar dat bevindt zich veel dichter bij de aarde. Na die verre uitstap keert Orion terug naar de aarde. Als alles goed gaat, plonst de capsule op 11 december ergens neer in de Stille Oceaan.
Waarom Europa met veel aandacht meekijkt
Niet alleen in de VS maar ook in Europa wordt de missie met veel aandacht gevolgd. De Orion bestaat uit twee delen. In het voorste, Amerikaanse deel gaan in een latere fase de astronauten plaatsnemen. Het achterste deel, dat voor energie en voortstuwing zorgt, is door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA ontwikkeld. In die "controlekamer" zitten ook de zonnepanelen, die zijn ontwikkeld en gebouwd door Airbus Nederland uit Leiden. Die panelen wekken meer energie op dan verwacht, zei de NASA eerder.
Orion moet een soort tussenstop worden om van en naar de maan te gaan
Howard Wu, die de leiding heeft over het Orion-programma, onderstreepte ter gelegenheid van het speciale moment vandaag de ambities van de NASA. Hij zei dat het niet bij Artemis 1, 2 en 3 blijft.
"Daarna volgen nog Artemis 4, 5 en 6. Deel 2 is de bemande missie, deel 3 houdt een maanlanding in. Het is de bedoeling om regelmatig mensen naar de maan te sturen. Orion gaat daarbij fungeren als een soort hub terwijl het ruimtetuig rond de maan draait. Van daaruit gaan astronauten in een lander afdalen naar de maan en er weer naar terugkeren."
Astronauten kunnen de maanbodem wetenschappelijke experimenten uitvoeren, zegt Wu. Het is 50 jaar geleden dat er nog een mens op de maan is geland. De bemande ruimtevlucht zou voor 2024 zijn, de maanlanding voor daarna.