De komst van Filip Dewinter naar de UGent had al heel wat voeten in de aarde. Begin november had een groep actievoerders een open brief overhandigd aan rector Rik Van de Walle met de vraag om de lezing te verbieden. Dewinter zou op 1 december in een aula van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte op de Blandijnberg zijn boek Omvolking komen voorstellen, op vraag van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Volgens de actievoerders verspreidt Dewinter een theorie die “een aanzienlijk deel van onze bevolking ontmenselijkt en bedreigt”.

Rector Rik Van de Walle reageerde toen dat hij de vrijheid van meningsuiting niet preventief aan banden kon leggen. Daar blijft hij bij, al kan de lezing wel niet doorgaan op de Blandijn. Volgens de UGent lokt de lezing veel protest uit en is er op het nabijgelegen Sint-Pietersplein een protestmars gepland die van start zou gaan een halfuur voor de start van de lezing. “De structuur van het Blandijngebouw bemoeilijkt het nemen van veiligheidsmaatregelen”, zegt de woordvoerster van de universiteit. Na overleg met de veiligheidsdiensten is beslist om de lezing wel te laten plaatsvinden in een auditorium van campus Aula, in het centrum van de stad.

Ongerust over vrijheid

De faculteit letteren en wijsbegeerte slaakt zo een zucht van verlichting, want ook daar was het protest aangezwollen. Maandag verstuurde decaan Gita Deneckere een mail naar de rector met de expliciete vraag om een andere locatie te zoeken voor de lezing. “Onze medewerkers en studenten zijn bijzonder ongerust over hun veiligheid én hun vrijheid”, schrijft ze. Ze verwijst onder meer naar een vorige passage van Filip Dewinter aan de Blandijn in 2008. Toen kwam het tot een gewelddadige confrontatie tussen Dewinter, leden van het extreemrechtse Voorpost en linkse studentenverenigingen. Toenmalig rector Paul Van Cauwenberge raakte toen lichtgewond en zag zijn bril verbrijzeld in het tumult.

Deneckere ervoer de keuze voor de Blandijn bovendien als een provocatie, gericht op het uitlokken van agitatie, incidenten en geweld. Het Universitair Centrum voor Talenonderwijs had uit voorzorg zelfs al enkele lessen op 1 december – waaronder Nederlands voor Anderstaligen en Survival Arabisch – verplaatst naar een andere locatie. Ook enkele studentenactiviteiten waren geannuleerd. Die lessen en activiteiten kunnen nu toch gewoon plaatsvinden op de Blandijn.

De beslissing om de lezing te verplaatsen was wel al genomen vóór de mail van Deneckere. Het KVHV was al op de hoogte van de beslissing, maar de faculteit Letteren nog niet.

Volgens Jens Hinderyckx, preses van het KVHV, was het nooit de bedoeling om te provoceren. “Dit is puur een beslissing uit veiligheidsoverwegingen”, zegt hij. “De Blandijn is een campus met veel ingangen en trappen, met veel mogelijkheden voor linkse protesten. Voor ons is het belangrijkste dat het woord aan de universiteit vrij blijft. Of dat nu op de Blandijn of op de campus Aula is, maakt ons weinig uit.”