Na corona opnieuw lichte stijging hiv-diagnoses: "Globale trend laatste decennium blijft wel dalend" 

In 2021 is het aantal nieuwe hiv-diagnoses bij Belgen gestegen met vier procent, zowel bij mannen die seks hebben met mannen als bij heteroseksuele mannen en vrouwen. Bij niet-Belgen in ons land was er een daling of stabilisatie van het aantal hiv-diagnoses. 

Na het coronajaar 2020 met strenge lockdown en beperkingen, is het niet onlogisch dat het aantal hiv-diagnoses in 2021 weer is toegenomen. "We zagen een aanzienlijke daling in de cijfers van 2020 – die sterk gelinkt waren aan de impact van de COVID-19-epidemie en de opgelegde maatregelen", zegt Jessika Deblonde van gezondheidsinstituut Sciensano. 

"Verschillende studies hebben aangegeven dat er in 2020 een daling was van het aantal seksuele contacten, omwille van de covidepidemie", weet Deblonde."In 2021 lijkt het erop dat de hiv-transmissie bij Belgische mannen die seks hebben met mannen opnieuw is toegenomen, ondanks het stijgend gebruik van de preventieve behandeling PrEP." Het stijgend aantal acute hiv-infecties in 2021 heeft zo opnieuw hetzelfde niveau bereikt als in 2019.

Anderzijds is het volgens Deblonde ook mogelijk dat er bij sommige personen een vertraging is geweest in de diagnose, omdat testfaciliteiten voor hiv tijdens de coronalockdowns in 2020 maar beperkt toegankelijk waren. Bij Sciensano hebben ze dan ook een lichte toename gemerkt van het aantal laattijdige diagnoses in 2021.

Al bij al blijft de globale trend van het laatste decennium dalend. "Die nieuwe hiv-cijfers zijn dus niet meteen onrustwekkend", zegt Deblonde.

"Ze geven wel opnieuw een duidelijk signaal dat er nog steeds vooruitgang moet geboekt worden op het gebied van vroegtijdige diagnose en het effectief gebruik van het volledige gamma van preventiestrategieën, waaronder PrEP, door personen met een risico op hiv."

Deblonde benadrukt ook nog eens dat een diagnose met hiv vandaag de dag goed behandelbaar is. "Het is uiteraard een chronische aandoening, die levenslange behandeling behoeft, maar als de behandeling effectief gevolgd wordt, hebben deze mensen een levensverwachting die vergelijkbaar is met die van de algemene bevolking."

Ons land heeft de voorbije 10 jaar vooruitgang geboekt in de aanpak van hiv, maar er is nog ruimte voor verbetering. "Een nationaal hiv-plan is nodig om de UNAIDS-doelstellingen te halen en om ons land écht op weg te helpen om een einde te maken aan de hiv-epidemie tegen 2030", laat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) weten. "We voorzien 1 miljoen euro extra om kwetsbare personen met een hoog risico onder anderen een preventieve hiv-behandeling te bezorgen." 

Het budget zal onder meer gebruikt zal worden voor vaccinaties, de behandeling en het ter beschikking stellen van preventieve hiv-behandeling (PrEP) voor patiënten die niet verzekerd zijn.

Na overleg met de gezondheidsautoriteiten van ons land, werd het nationaal hiv-plan op 20 oktober 2022 goedgekeurd door de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid. Dit plan omvat een hele lijst van acties van het blijvend sensibiliseren over seksuele gezondheid, het bewustzijn verhogen over chemseks (seks onder invloed van specifieke harddrugs, red.), het monitoren van seksuele gezondheid door Sciensano, patiënten die niet opdagen voor hun follow-up systematisch contacteren, deskundigheidsbevordering van zorgverleners, enzovoort.