De Europese Commissie maakte vandaag haar oordeel bekend over de Europese begrotingen die de lidstaten midden oktober indienden. De Europese Commissie oordeelt dat de begroting van ons land slechts ‘gedeeltelijk in lijn ligt met haar aanbevelingen’. De Europese Commissie maakt daarbij twee fundamentele opmerkingen.

De lopende uitgaven lopen te snel op. De commissie kijkt daarbij vooral naar de automatische indexering van de ambtenarenlonen en de toenemende sociale uitgaven – onder meer als gevolg van de vergrijzing – die de uitgaven structureel te sterk doen oplopen. De noodzakelijke hervormingen om die uitdagingen aan te pakken, blijven te lang uit. De Europese Commissie wijst op noodzakelijke hervormingen van de arbeidsmarkt om meer mensen aan het werk te krijgen, maatregelen om de vergrijzingskosten onder controle te krijgen en actie om ons fiscaal en sociaal systeem te vereenvoudigen.

Geen Europese sancties

Daarnaast merkt de Europese Commissie op dat de energiesteun die ons land biedt aan bedrijven en particulieren niet genoeg gericht is naar wie het echt nodig heeft. Bovendien stimuleert de steun onvoldoende het zuinig gebruik van energie. Ze merkt ook op dat ze in haar beoordeling enkel rekening houdt met de btw-verlaging op energie tot eind maart. Daardoor landt het Belgische tekort volgens de Europese Commissie eind volgend jaar op 5,8 procent van het bbp en bedraagt de Belgische schuld dan 108,2 procent van het bbp. Kersvers staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open VLD) merkt in een persmededeling op dat ‘in de begrotingsdocumenten ondertussen wordt uitgegaan van een tekort van 5,9 procent van het bbp’. Dat komt doordat het bruto binnenlands product (bbp) volgend jaar iets lager wordt ingeschat. Dat is het slechtste begrotingscijfer in de eurozone.

België zit in een lijst met een hele rist andere landen zoals Portugal en Slovenië, maar bijvoorbeeld ook Nederland, Duitsland en Luxemburg, die de Europese Commissie uitnodigt om de nodige maatregelen te nemen om het budget helemaal in lijn te brengen met de Europese aanbevelingen. De Europese Commissie geeft ook voor volgend jaar enkel nog aanbevelingen, maar sanctioneert nog altijd niet wie niet in de pas loopt. Vanaf 2024 neemt de Europese Commissie haar rol als een echte begrotingswaakhond opnieuw op.

Btw-verlaging budgetneutraal?

Premier Alexander De Croo (Open VLD) zegt in een gesprek met de VRT ‘het rapport zeer ernstig te nemen’. Hij wijst erop dat de energiesteun inderdaad erg ruim is geweest, maar dat die op termijn meer gericht zal zijn. Hij laat in hetzelfde gesprek ook al verstaan dat de kans groot is dat de belastinghervorming van de energiefactuur volgend jaar wellicht nog niet budgetneutraal zal zijn zoals hij in het parlement liet uitschijnen. Ze zal de begroting volgend jaar dus wellicht nog een beetje dieper in het rood duwen. De btw-verlaging wordt normaal gezien vanaf maart permanent, maar wordt op termijn gecompenseerd door hogere accijnzen. ‘We gaan die hervorming stap voor stap invoeren’, zegt hij daarover. ‘Maar als de prijzen zeer hoog blijven, gaan we de tarieven niet nog eens bijkomend doen verhogen met belastingen. Maar de redenering dat er een compensatie komt, wordt gevolgd door de Europese Commissie.’