Europese Commissie heeft gedetailleerd voorstel voor gasprijsplafond klaar

Het Commissievoorstel komt er twee dagen voor de Europese ministers van Energie opnieuw over de energiecrisis vergaderen. Verschillende landen - waaronder ook België - vragen al maanden om een uitgewerkt voorstel dat volatiele en vooral excessief hoge gasprijzen plafonneert. Europees commissaris voor Energie Kadri Simson heeft dat voorstel nu klaar.

Als het van haar afhangt, zal het marktcorrectiemechanisme automatisch in werking treden als de futurecontracten die een maand vooruit worden gesloten op de Nederlandse TTF-beurs (de belangrijkste Europese marktplaats) twee weken lang hoger liggen dan 275 euro/MWh en als tegelijk de ‘spread’ met de referentieprijs voor lng op de globale markt oploopt tot 58 euro of meer. Wordt het mechanisme geactiveerd, dan wil dat zeggen dat elke transactie tegen een prijs hoger dan 275 euro/MWh niet kan plaatsvinden. Andere transacties - dag- of andere kortetermijntransacties bijvoorbeeld - zullen wel nog kunnen.

Het voorgestelde plafond ligt op het eerste gezicht erg hoog. Commissaris Simson kon op haar persconferentie niet duidelijk antwoorden op de vraag of het mechanisme geactiveerd zou zijn als het in de tweede week van augustus al bestaan had, toen de tot nog toe hoogste pieken werden genoteerd. De Estse legde wel uit dat het plafond hoog ligt omdat het invoeren van zo’n mechanisme niet zonder risico is. Het is een publiek geheim dat landen als Duitsland, Nederland en Denemarken, maar ook de Commissie zelf koele minnaars zijn van een gasprijsplafond omdat ze vrezen voor bevoorradingsproblemen.

Maar Simson en de Commissie maken zich sterk dat dat ze de nodige vrijwaringsclausules hebben ingebouwd om te vermijden dat gasleveranciers afnemers buiten Europa zoeken en hier bevoorradingsproblemen veroorzaken. “Mochten we het plafond vastzetten, zouden we onze bevoorrading in gevaar brengen. Maar door met een dynamisch plafond te werken (dat mee beweegt met de globale markten, red.) voorkomen we dit”, legt een Commissiebron uit. Simson zegt dat ze ook moet kunnen blijven garanderen dat het gas blijft stromen in Europa. “De situatie is moeilijk en iedereen kent de risico’s, maar we moeten het signaal sturen dat we desondanks niet elke prijs willen betalen”, klinkt het.

Het is niet gezegd dat het prijsplafond ooit zal worden geactiveerd. Maar als dat toch het geval is, zal het opnieuw automatisch gedeactiveerd worden als niet meer voldaan is aan de twee ‘triggers’ voor activering. Bovendien zal het plafond voortdurend worden gemonitord, zodat het eventueel kan worden aangepast of opgeschort.

Volgens Simson gaat het om een ontbrekend stuk gereedschap in de Europees materiaalkoffer om de energiecrisis aan te pakken, naast het reduceren van de vraag naar gas, het vullen van de gasvoorraden en het zoeken van alternatieven voor leveringen van Russisch gas.

Met haar voorstel legt de Commissie de bal in het kamp van de energieministers. Ze hoopt dat de noodverordening die gestalte geeft aan het prijsplafond tegen 1 januari 2023 goedgekeurd kan worden. De wettekst zal tijdelijk van aard zijn, en zou na 1 jaar weer ingetrokken worden.

KIJK. Uitgelegd in anderhalve minuut: Met deze maatregelen wil EU Russische staatskas hard treffen