Fernand Huts heeft grote plannen met de Boerentoren: ‘Ik zou geen Antwerpenaar zijn, mocht ik niet groots denken’

“Een stad zonder debat is een dode stad”, vindt Fernand Huts. De topman van Katoen Natie mag zich sinds twee jaar eigenaar van de Boerentoren noemen en is in die hoedanigheid vast van plan om zijn bijdrage aan dat debat te leveren. De ingrijpende facelift die hij voor het gebouw in gedachten heeft, lijkt alvast meer dan voldoende materiaal op te leveren voor het betere debat in de sinjorenstad.

Dat Huts de Boerentoren onder handen zou nemen, was geen geheim. De toren - de allereerste wolkenkrabber op het Europese continent - dateert uit 1931 en is al langer aan renovatie toe. Maar Huts mikt veel hoger dan enkel een nieuw likje verf. “Ik zou geen Antwerpenaar zijn, mocht ik niet groots denken”, liet hij tijdens de voorstelling van zijn plannen weten. “We kiezen niet voor middelmaat. De bouw van de Boerentoren was destijds een innovatief project, ook bij de renovatie ervan is dat het uitgangspunt.”

Om die ambitie waar te maken, schreven Huts en zijn team het voorbije jaar een hele reeks binnen- en buitenlandse toparchitecten aan die haast allemaal stonden te popelen om met de Boerentoren aan de slag te gaan. Na een eerste selectie bleven nog elf bureaus over, die elk een ontwerp instuurden. De plannen die Daniël Libeskind maakte, bleken uiteindelijk het meest in de smaak te vallen.

Met Libeskind haalt de Katoen Natie-baas een grote naam binnen. De Pools-Amerikaanse architect ontwierp na de aanslagen van 9/11 in New York het masterplan voor Ground Zero, tekende het Joods museum in Berlijn en bouwde musea in Manchester, Dresden, Kopenhagen en Vilnius. Bij veel van die projecten moest hij historische gebouwen met moderne architectuur zien te verzoenen. En laat dat nu exact zijn wat ook in Antwerpen van hem verwacht wordt.

Libeskind, die de Boerentoren tijdens zijn studies architectuur bezocht, omschrijft het gebouw als een uniek staaltje baanbrekende architectuur. Wat hem niet belemmert om behoorlijk fors in te grijpen in het oorspronkelijke ontwerp. De twee meest in het oog springende veranderingen zijn de glazen constructies die hij voorziet. De Boerentoren krijgt een glazen kroon die het bezoekers mogelijk moet maken om van een panoramisch uitzicht over de stad te genieten. Om dat panoramisch terras toegankelijk te maken, wordt aan de zijkant van de toren een transparante boeg voorzien. Volgens Libeskind zelf geven zijn ingrepen het gebouw een bijkomende, monumentale allure zonder afbreuk te doen aan het verleden ervan. “Het gebouw wordt een nieuwe attractie voor de stad”, denkt hij. “Waar mensen van over heel de wereld op af zullen komen.”

Want ook binnenin de Boerentoren zal van alles te zien zijn. “We kiezen radicaal voor cultuur”, laat Huts weten. “Voor het eerst in zijn geschiedenis krijgt de Boerentoren een volledig publieke functie.” Wat concreet betekent dat er in het gebouw - in tegenstelling tot eerdere berichten - geen appartementen worden voorzien. Ook in de smallere gedeeltes van de toren worden door het slopen van muren en tussenverdiepingen grote ruimtes gecreëerd die onder andere plaats zullen bieden aan de kunstcollectie van The Phoebus Foundation, de kunststichting van Huts.

Al reiken ook daar de ambities verder. Huts wil in zijn Boerentoren andere privécollectioneurs de kans geven hun kunstwerken aan het grote publiek te laten zien. Met The Phoebus Foundation mikt hij bovendien op internationale samenwerkingen om zo tijdelijke exposities naar Antwerpen te halen.

Asbest

Momenteel wordt de Boerentoren van binnenuit helemaal gestript om alle sporen van asbest te verwijderen. Een karwei dat normaal eind 2024 klaar moet zijn. Daarna kan gestart worden met de opbouw. Huts maakt zich sterk dat het hele project binnen vijf jaar, dus tegen eind 2027, klaar kan zijn. Al is het nog maar de vraag of de ‘nieuwe’ Boerentoren er dan ook uit zal zien zoals op het ontwerp dat hij nu voorstelt. Er moeten immers nog heel wat instanties hun zegen geven over de plannen die Huts en Libeskind met het beschermde monument hebben.

In de hoop dat goedkeuringsproces wat te versnellen, kiest Huts voor de vlucht vooruit. Zijn plannen voor de Boerentoren werden dinsdag eerst aan de pers voorgesteld, pas later deze week volgt overleg met bijvoorbeeld de Antwerps stadsbouwmeester en het Agentschap Onroerend Erfgoed. “We hebben de verkoop van het gebouw begeleid en advies uitgebracht rond de asbestverwijdering”, klinkt het bij het Agentschap. “Maar van de verdere plannen zijn we nog niet op de hoogte gebracht. Pas donderdag staat daarover een eerste bijeenkomst gepland.”

Of het ontwerp van Libeskind überhaupt een kans maakt op goedkeuring kunnen zowel de stadsbouwmeester als het Agentschap Onroerend Erfgoed nog niet zeggen. Ook Annick De Ridder (N-VA), schepen voor stadsontwikkeling in Antwerpen, houdt zich voorlopig op de vlakte. “De Boerentoren ligt elke Antwerpenaar na aan het hart", laat ze weten. “Dat de culturele kaart zo nadrukkelijk getrokken wordt en dat de hoge toegankelijkheid voor de Antwerpenaar centraal staat, stemt ons zeker tevreden. Maar dit voorstel moet eerst nog door tal van publieke diensten beoordeeld worden. Het is dus nog veel te vroeg om er concrete uitspraken over te doen.”