Minister van Staat Paula D’Hondt (96) overleden

D’Hondt overleed vanmorgen als gevolg van ouderdom bij haar thuis in Haaltert, meldt haar zoon Peter. “Het is ironisch dat ze overlijdt in een periode dat discriminatie opnieuw opflakkert. Misschien heeft ze een statement willen maken. Ze had in juli corona opgelopen, maar ze heeft dat kunnen pareren.”

Paula D’Hondt-Van Opdenbosch werd op 27 augustus 1926 geboren in het Oost-Vlaamse Kerksken, een deelgemeente van Haaltert. Van opleiding was ze maatschappelijk assistente. Dat beroep oefende ze ook enkele jaren uit. In 1952 stapte ze in de gemeenteraad in Kerksken, waar ze later ook een schepenambt bekleedde. In 1974 werd ze provinciaal senator voor Oost-Vlaanderen en sinds 1981 was ze rechtstreeks verkozen senator.

Op 17 december 1981 werd D’Hondt voor de toenmalige CVP (nu CD&V) staatssecretaris voor PTT (Post, Telefonie en Telegrafie). Ze bleef dat twee regeringen lang. In mei 1988 kreeg ze de functie van minister van Openbare Werken, maar door de staatshervorming was dat een “uitdovende” functie.

Begin 1989 ging D’Hondt aan de slag als Koninklijk Commissaris voor het Migrantenbeleid, een nieuwe functie die ze door de gedreven manier waarop ze haar standpunten verdedigde heel wat inhoud gaf. Ze kreeg daarvoor ook diverse prijzen, waaronder de Ark-prijs voor het vrije woord. Bovendien werd ze doctor honoris causa aan de UGent en de Nederlandse Open Universiteit.

Paula D’Hondt ontpopte zich als een symbool voor verdraagzaamheid en een verdediger van de multiculturele samenleving. Dat maakte haar een grote tegenstander van het toenmalige Vlaams Blok (nu Vlaams Belang).

Het mandaat van Koninklijk Commissaris voor het Migrantenbeleid liep in februari 1993 af. Bij de voorstelling van haar eindrapport toonde Paula D’Hondt zich tevreden, maar waarschuwde ze ervoor dat de inspanningen moeten worden voortgezet. Een maand later kreeg ze het Grootlint in de Leopoldsorde opgespeld en op 26 mei werd ze benoemd tot minister van Staat. Het werk van de Koninklijk Commissaris wordt nu voortgezet door het Centrum van Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR).

Hoewel D’Hondt reeds de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, dacht ze nog lang niet aan rusten. Tot 1998 was ze voorzitster van Kind en Gezin. Dankzij haar besteedde de instelling meer aandacht aan kinderen uit kansarme gezinnen en aan kindermishandeling.

Op 22 februari 2021 werd D’Hondt op 94-jarige leeftijd de eerste ereburger van Haaltert. D’Hondt was gehuwd met Paul D’Hondt, die overleed in 2007. De minister van Staat laat vijf kinderen achter, onder wie politierechter Peter D’Hondt.

Het gemeentebestuur van het Oost-Vlaamse Haaltert reageert bedroefd op het overlijden van D’Hondt. “Ze was een grote staatsvrouw die ons de voorbije jaren nog met raad en daad bijstond”, reageert burgemeester Veerle Baeyens (N-VA). “Ze was een sterke vrouw. Ze was nog actief en ze hechtte veel belang aan de gemeente. We zijn blij dat we haar nog bij leven het ereburgerschap hebben kunnen toekennen.”

Op het overlijden van Paula D’Hondt komen heel wat reacties. “Paula D’Hondt was een bijzondere dame, een zeer dynamisch iemand vol vuur”, zegt gewezen CVP-premier Mark Eyskens. Ook andere CD&V’ers roemen de rol die D’Hondt in de partij en de politiek heeft gespeeld. “Zij heeft mee de hoekstenen van de CVP gezet en maakt voor altijd deel uit van de familie van de christendemocratie”, klinkt het onder meer.

“Het nieuws treft me”, aldus de 89-jarige Eyskens. “Paula was de grote behartiger van de postbodes. Ze verdedigde hen met volle overtuiging.” Hij herinnert zich dat hij in de jaren 80 een besparing moest opleggen aan D’Hondt, die toen staatssecretaris voor PTT was. “Ze vond dat een vreselijke beslissing en is toen in huilen uitgebarsten. We hebben toen een andere formule gevonden”, lacht hij.

Vlaams CD&V-minister Hilde Crevits heeft het over “afscheid van een grote dame”. Haar partijgenoot Vlaams minister Benjamin Dalle schrijft “Rust zacht Paula Dhondt. Heel veel respect voor deze grote dame die een blijvende stempel heeft gedrukt op mijn partij en onze politiek.”

CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zegt op Twitter: “Minister van Staat, maar voor mij voor eeuwig en altijd dé minister van Verdraagzaamheid.” Federaal minister Annelies Verlinden (CD&V) noemt D’Hondt dan weer “een sterke dame met een groot hart, een christendemocraat in hart en nieren”.

Voormalig CD&V-voorzitter en gewezen Vlaams minister Wouter Beke roemt D’Hondt als iemand die als “eerste de weg baande voor een beleid van gelijke kansen, racismebestrijding, migratie en inburgering. Een christendemocrate met een sterke overtuiging.”

“Paula D’Hondt heeft het integratiebeleid uit de startblokken gekregen, wetende dat het tijd zou kosten”, zegt Johan Leman, voormalig directeur van het CGKR. Leman was van 1989 tot 1993 kabinetschef van D’Hondt toen ze Koninklijk Commissaris voor het Migrantenbeleid was. Hij volgde haar in 1993 op na de hervorming tot het CGKR, dat al vlug ‘Centrum Leman’ werd genoemd. “Ze was ook een feministe van de eerste generatie. Haar strijd was tegelijkertijd altijd een strijd voor de emancipatie van vrouwen en dus ook vrouwen met migratiewortels”, aldus Leman in een verklaring op Facebook.

“De afgelopen jaren hebben we meer dan eens gepraat. Net zoals het vroeger tussen ons werkte, werkte het nu weer”, aldus Leman. “Tijdens mijn laatste bezoek, vrij recent, was ze heel helder. We konden allebei zeggen dat we van elkaar hielden. Dit was mijn laatste contact met iemand die ik oprecht in mijn hart draag en waar ik veel van heb geleerd.”