Neurowetenschapper en luchtballonpiloot: maak kennis met Raphaël Liégeois, de Belg die een van de nieuwe astronauten wordt van de ESA

Geselecteerd worden door de ESA als een van de nieuwe astronauten uit meer dan 22.000 kandidaten uit 25 Europese landen: het is geheid iets om op je cv te zetten. Al mag Raphaël Liégeois uit Namen, die zonet die eer te beurt viel, niet klagen over zijn eigen cv tot dusver. 

Alleen al zijn opleiding oogt indrukwekkend. Tussen 2005 en 2015 combineert hij tal van studierichtingen, gaande van ingenieurswetenschappen en fundamentele fysica in Parijs, over biomedische wetenschappen en 2 jaar geneeskunde in Luik. Als gediplomeerd fysicus, ingenieur en biomedicus doctoreert hij uiteindelijk over medische beeldvorming van de hersenen, onder supervisie van onder meer topneuroloog Steven Laureys.

Zijn onderzoek als neurowetenschapper leidt hem nadien naar onderzoeksgroepen aan de universiteit van Singapore en de befaamde Zwitserse École Polytechnique Fédérale de Lausanne. Hij geeft in 2019 ook enkele maanden les als gastdocent aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit van Stanford. Sinds ongeveer anderhalf jaar is hij onderzoeker en docent aan de universiteit van Genève, waar hij experimenten en methodes ontwikkelt om de werking van hersenen nauwkeurig in kaart te brengen.

Liégeois gooit trouwens niet alleen hoge ogen als academicus. In zijn vrije tijd speelt hij ook muziek, vooral piano, orgel en gitaar, en houdt hij zich bezig met circuskunst. Hij is naar verluidt ook een begenadigd loper, zwemmer en, jawel, luchtballonpiloot. In 2017 fietste hij samen met zijn vriendin van Singapore, waar hij dan net 2 jaar had gewerkt, naar hun thuisstad Namen. De kans is nu groot dat dat niet zijn verste reis zal zijn geweest.

(lees verder onder de foto)

Naast Liégeois heeft ESA nog 4 andere beroepsastronauten geselecteerd: Sophie Adenot uit Frankrijk, Pablo Alvarez Fernandez uit Spanje, Rosemary Coogan uit het Verenigd Koninkrijk en Marco Sieber uit Zwitserland. Zij krijgen alle vijf een vast contract als astronaut bij ESA en zullen in de lente volgend jaar starten aan een opleiding van één jaar. "Het selectieproces duurde al 18 maanden. Ik kan me inbeelden dat dat stressvol was, maar nu begint pas het echte werk", zegt wetenschapscoördinator bij ESA Angelique Van Ombergen in "Laat". 

"Ze starten nu met een basisopleiding in Keulen. Dat zal een brede opleiding zijn. Hoe zit ESA in elkaar? Hoe werkt de internationale ruimtevaart en hoe gebeurt een ruimtemissie? Daarna zullen ze internationale trainingen volgen", vertelt Van Ombergen. "Daar zullen ze specifiekere kennis op doen: ruimtewandelingen, navigatie en het leren van robotica-technieken."

Daarna wordt bepaald wie aan welke toekomstige ruimtemissie zal kunnen deelnemen. "Van zodra een astronaut wordt toegewezen aan een missie zullen ze daarvoor ook een opleiding volgen die één tot twee jaar kan duren", zegt Van Ombergen. Elf andere astronauten komen op een reservelijst en blijven beschikbaar voor eventuele tijdelijke missies. 

ESA had specifiek ook vrouwen opgeroepen om zich kandidaat te stellen. Van de in totaal 17 nieuwe astronauten zijn 8 vrouwen en 9 mannen. "ESA wil echt inspelen op diversiteit", zegt Van Ombergen. "Ik denk dat we daar nog een beetje achter liepen. Door meer vrouwen te includeren, kunnen we beter begrijpen wat met hun lichaam gebeurt en dat helpt ons ook bij biomedisch onderzoek om hen te helpen bij de voorbereidingen en hen gezond te houden."

Er is voor het eerst ook iemand geselecteerd met een fysieke beperking. De Brit John McFall verloor op 19-jarige leeftijd zijn been tijdens een motorongeluk. Hij heeft dezelfde strenge selectieprocedure moeten doorlopen als de andere kandidaten. ESA wil bekijken in hoeverre aanpassingen noodzakelijk zijn om astronauten met een lichamelijke beperking in de toekomst naar de ruimte te laten gaan.