Deze Belg is geselecteerd voor nieuwe Europese astronautenklas en vliegt mogelijk naar de maan

“Het was zeer spannend, ook voor mijn vrouw en ouders. Vanochtend pas wist ik dat ik erbij ben. Ook de selecties de laatste achttien maanden waren een dolle rit. Nu voel ik trots”, vertelt de ingetogen Liégeois geflankeerd door staatssecretaris voor ruimtevaartbeleid Thomas Dermine (PS) en astronaut Frank De Winne.

De neurowetenschapper uit Namen wordt de opvolger van Dirk Frimout en De Winne, de twee eerste Belgische astronauten. Hij zal samen met vier andere nieuwe Europese beroepsastronauten deelnemen aan langdurige ruimtemissies naar het Internationaal Ruimtevaart Station ISS.

“Ik start met een jaar training aan het European Astronaut Centre bij Frank (het opleidingscentrum voor astronauten van ESA in Keulen dat De Winne leidt, red.) en dan volgen twee jaar specifieke trainingen. Vanaf 2026 ongeveer kan ik me aan mijn eerste missie naar het ISS verwachten”, zegt Liégeois.

Kuifje-raket

Dat hij van Dermine in Parijs prompt een Kuifje-raket en -album met als titel Objectif Lune krijgt is geen toeval. Liégeois heeft door zijn selectie kans op een reis naar de maan. ESA is namelijk betrokken bij het Amerikaanse Artemis-maanprogramma, wat ook Europese maanreizigers zou betekenen.

De dertiger, gespecialiseerd in hersenscans, doctoreerde bij de bekende neuroloog Steven Laureys (Université de Liége) met onderzoek naar de rol van anatomie in onze hersenactiviteit. Dat soort technische kennis is een troef in de ruimte. “Ook bleek tijdens de interviews bij ons dat Liégeois erg goed tegen stress kan”, zegt De Winne, die in 2002 en 2009 naar het ISS reisde en Liégeois ontmoette bij de testen in het EAC. “We hebben de kandidaten onder enorme druk gezet omdat je in de ruimte onder zware stress werkt. Daarin is Liégeois glansrijk geslaagd. Dat hij in 2017 een fietstocht van Singapore naar België ondernam illustreert eveneens zijn capaciteiten.”

Liégeois werkte na zijn studies als breinwetenschapper in Stanford (VS) en Singapore. Momenteel is de nieuwbakken Belgische ruimtevaarder, die dol is op ballonvaren, onderzoeker en lesgever aan het Institute for Bioengineering van de Ecole Polytechnique de Lausanne. “Die loopbaan moet ik nu achterlaten en met mijn vrouw en twee jonge kinderen verhuizen we van Lausanne naar Keulen. Het zijn grote veranderingen die we omarmen als een onwaarschijnlijke kans”, zegt Liégeois.

Meer dan 22.000 kandidaten

Dat hij uitzonderlijk schrander is, was al in 2005 duidelijk: toen haalde hij de topscore bij het toegangsexamen voor ingenieurs aan de Universiteit van Luik. Toch koos hij zijn studies niet met als doel astronaut worden. Maar toen het ESA anderhalf jaar geleden aankondigde dat het voor het eerst in twaalf jaar op zoek ging naar nieuwe astronauten, dook hij zonder aarzelen in die snoeiharde competitie.

Er waren ruim 22.000 kandidaten uit de 22 ESA-lidstaten. Slechts een handvol slaagde voor de zes rondes van wiskundige, psychotechnische, psychomotorische, medische en psychologische tests. Het kleine kransje is ook geïnterviewd door de astronauten die in 2009 zijn geselecteerd voor ESA. “Raphaël heeft duidelijk karakter”, zegt Thomas Pesquet, Frans astronaut uit die eerste lichting. “Hij zegt niet dat de tests geweldig waren maar geeft hij ook aan dat het slopend was. Die no nonsense houding komt in de ruimte erg goed van pas.”

Dermine, die had aangekondigd “met een Belgische astronaut uit Parijs terug te keren naar Brussel”, is uiteraard dolblij. Hij zette alle zeilen bij, onder andere met een verhoogd ruimtevaartbudget dat van 275 naar 325 miljoen euro per jaar toeneemt. Daarvan gaat jaarlijks 305 miljoen naar ESA en zo blijft België de vijfde grootste geldschieter.

Dat er een recordaantal van 1007 Belgische inschrijvingen kwam, heeft de kansen van Liégeois ook verhoogd, net zoals Dermines lobbywerk. Dat ging van steun door Koning Filip en een bezoek aan ESA-directeur Joseph Aschbacher die een Kuifje-raket kreeg ‘zodat hij elke dag een België zou denken’ tot een ‘toevallig’ bij het ESA achtergelaten lobbynota waarin stond dat ‘het legitiem is dat België een nieuwe astronaut krijgt en dat (ESA) anders zou moeten aantonen waarom dat niet het geval zou zijn’.

“Op aarde zijn wij klein, maar in de ruimte zijn we groot”, besluit Dermine in Parijs. “Er zijn Dirk Frimout en Frank De Winne. België investeert per inwoner ook flink in ruimtevaart en hebben we excellente wetenschappers en industriëlen die bij de top horen van de ruimtevaarttoepassingen en -onderzoek.”

Advies van collega-astronaut: ‘Verwacht je aan het onverwachte’

Op de vraag of het wel geoorloofd is in tijden van crisis meer geld aan ruimtevaart te geven antwoordt Dermine dat de sector in ons land goed is voor zo’n tienduizend jobs en steeds meer euro’s oplevert. Ook het ESA voorziet voor de komende vijf jaar een groter budget, goed voor 16,9 miljard euro, zo is op het ministerieel overleg in Parijs beslist. De nadruk ligt op meer aardobservatie in de strijd tegen de klimaatopwarming, crisisbeheer bij klimaatrampen via onder andere satellietmonitoring en meer Europese autonomie in telecommunicatie, satellietnavigatie en ruimtemissies lanceren.

Liégeois wacht nu dus een verhuis en een zwaar fysiek en technisch trainingsschema. Van collega Pesquet krijgt hij het advies mee om vooral erg flexibel te zijn. “In dit avontuur moet je je de hele tijd aan nieuwe omstandigheden aanpassen”, zegt Pesquet. De spannende maanden van screening en de eerste spervuren aan media-vragen en flitsende camera’s heeft de Liégeois alvast met perfect doorstaan.