Gasprijsplafond Europese Commissie roept weerstand op
De Europese ministers van Energie vergaderen vandaag/donderdag over de invoering van een plafond op de groothandelsprijs van gas. Als het van de Europese Commissie afhangt, wordt de prijs afgetopt op 275 euro/MWh, maar voor de landen die al maanden pleiten voor zo’n marktinterventie, is dat niet ambitieus genoeg. “Een prijsplafond op een niveau tussen de 150 en de 200 euro is realistischer. Dat zou de gas- en dus ook de elektriciteitsprijs omlaag brengen, zowel deze als volgende winter”, verklaarde de Griekse minister Konstantinos Skrekas voor aanvang. Ook voor Belgisch minister Tinne Van der Straeten gaat het Commissievoorstel “onder de lat”.
Het ‘marktcorrectiemechanisme’ zou automatisch geactiveerd worden als de futurescontracten die een maand vooruit worden gesloten op de Nederlandse TTF-beurs (de belangrijkste Europese marktplaats) twee weken lang hoger liggen dan 275 euro/MWh en als tegelijk de ‘spread’ met de referentieprijs voor lng op de globale markt oploopt tot 58 euro of meer. Maar de Commissie moest deze week toegeven dat zelfs een piek in de gasprijs zoals Europa die eind augustus gekend heeft, niet tot de activering van het mechanisme zou hebben geleid.
De Spaanse minister Teresa Ribera noemde het voorstel woensdag al een “grap” en haar Griekse collega Skrekas ging donderdag nog een stap verder. “Een plafond op 275 euro/MWh zetten is geen echt plafond, de Commissie had met een realistischer correctiemechanisme moeten komen.” Skrekas wil het plafond op een niveau tussen 150 en 200 euro/MWh leggen.
Tinne Van der Straeten is het ermee eens dat wat de Commissie op tafel heeft gelegd onvoldoende is en “onder de lat gaat”. Wat voor België een aanvaardbaar prijsplafond is, wilde ze niet preciseren, maar in het huidige Commissievoorstel zijn de modaliteiten alvast onvoldoende verfijnd, zei de federale minister van Energie. “Wij zijn voorstander van een mechanisme dat kan ingrijpen wanneer de prijs effectief te hoog is. Wat nu voorligt, biedt niet de garantie dat het in de praktijk zal werken.”
Samen met Griekenland, Italië en Polen trekt België al maanden aan de kar voor een marktinterventie. Uiteindelijk zorgden die zogenaamde cockpitlanden ervoor dat alles samen zestien lidstaten de druk op de Commissie zo hoog opvoerden dat ze wel met een voorstel moest komen. Commissaris van Energie Kadri Simson is namelijk een erg koele minnaar van een gasprijsplafond en waarschuwt net als Duitsland, Nederland en Denemarken voor de Europese gasbevoorradingszekerheid. Maar net door het plafond zo hoog te leggen, zou dat risico vermeden moeten zijn, verdedigde ze donderdagochtend haar voorstel.
Van der Straeten wees erop dat het garanderen van de bevoorradingszekerheid een van de voorwaarden is waar ook zij rekening mee houdt – en zelfs móét houden, op uitdrukkelijk verzoek van de Europese staatshoofden en regeringsleiders. Precies daarom vindt ze dat het gasprijsplafond niet los kan worden gezien van de andere voorstellen die donderdag op de tafel van de energieministers liggen: Europese groepsaankopen voor gas, verplichte solidariteit tussen de lidstaten in geval van leveringstekorten en snellere vergunningsprocedures voor de uitrol van installaties voor hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen. “We kunnen over niets beslissen zolang niet over alles kan worden beslist”, zei Van der Straeten.
Ze hamerde voor de televisiecamera’s op de nood aan solidariteit. “België is de toegangspoort naar Europa en exporteert maximaal gas naar Duitsland en Nederland, en elektriciteit naar Frankrijk. Wij zijn solidair als het over moleculen gaan, we moeten ook solidair zijn als het over de prijs gaat die onze burgers in Europa betalen.” Van der Straeten heeft er vertrouwen in dat de 27 lidstaten een “gebalanceerd” akkoord zullen kunnen bereiken, maar niet noodzakelijk vandaag al.
De Tsjechische voorzitter van de ministerraad, Jozef Sikela, verwacht op basis van wat hij de emotionele reacties op het Commissievoorstel noemde, een “spicy” discussie. Als de ministers zoals verwacht geen akkoord vinden, wil hij “zoveel ministerraden als nodig” bijeenroepen om de 27 neuzen alsnog in dezelfde richting te krijgen. Op 19 december stond sowieso al een volgende energieraad gepland.