Minder enthousiasme voor Black Friday: hoge inflatie overschaduwt het populaire kortingenfestival, maar we kopen ook bewuster

Vandaag is het Black Friday, maar de voorbije weken werd al duidelijk dat shoppers noch winkels echt staan te springen voor de anders zo populaire koopdag daags na Thanksgiving. De kortingen zijn lager dan de voorbije jaren en steeds meer klanten haken af. Els Breugelmans, professor marketing aan de KULeuven ziet twee redenen voor het getemperde enthousiasme: sinds de coronacrisis kopen we bewuster en door de hoge inflatie geven we minder geld uit.

Ook bij ons geldt Black Friday of - letterlijk vertaald - "Zwarte vrijdag" al jaren als de officieuze start van de kerstkoopjes, maar de populaire koopdag komt oorspronkelijk overgewaaid vanuit de Verenigde Staten. De dag na Thanksgiving hebben heel wat Amerikanen een vrije dag en winkels spelen daar handig op in door massaal specifieke kortingen aan te bieden. 

Dit jaar lijkt er echter veel minder enthousiasme te zijn voor het traditionele kortingenfestival. Winkels bieden minder en lagere kortingen aan en heel wat gebruikers haken af. Els Breugelmans, professor marketing aan de KU Leuven, duidt in "De ochtend" op Radio 1 vanwaar die terughoudendheid komt.

Beluister hier het volledige gesprek met professor marketing Els Breugelmans (KUL):

Enorme inflatie

In oktober steeg de inflatie in ons land naar 12,27 procent. Dat betekent dat het leven in oktober dit jaar meer dan 12 procent duurder was dan in oktober vorig jaar. En dat heeft een duidelijke impact op ons koopgedrag. "Mensen letten meer op hun geld", zegt Breugelmans in "De ochtend" op Radio 1. "Ze willen niet overdrijven en gaan zelfs 'consuminderen' in plaats van consumeren."

Overconsumptie

Maar dat is niet de enige reden dat Black Friday aan populariteit moet inboeten. Breugelmans merkt ook dat consumenten tegenwoordig bewuster kopen: "Tijdens de coronacrisis hebben we de waarde van familie leren kennen. We zijn lokaler gaan kopen en zijn ons beginnen af te vragen of het wel allemaal zoveel moet zijn. We zien nu steeds meer een tegenbeweging tegen overconsumptie."

Het blijft uiteraard moeilijk om een goede deal af te slaan, maar steeds meer mensen proberen het toch. Iemand die al jaren bewust koopt, is Sien Van den broeke die zeven jaar geleden haar masterthesis schreef over de kledingindustrie. "Ik realiseerde me dat er zo veel mis was met de wereld, als wij er de prijs niet voor betalen, dan doet iemand anders dat wel. Of de planeet", zegt ze in de jongerenpodcast "Snapt ge mij nu?".

"In het begin is het erg aanpassen en moet je veel geduld hebben, vertelt Van den broeke", "maar het is de moeite waard om die switch te maken. Ik ben gelukkiger en krijg nu zelfs stress als ik te veel spullen heb. En er bestaat echt nog veel tussen nieuw kopen en niets kopen. Ik koop tweedehands, of leen, of ruil met vrienden."

Beluister hier de volledige aflevering van "Snapt ge mij nu?" over Black Friday en overconsumptie:

Green Friday

Er zijn ook winkels die niet meer willen bijdragen aan de consumptiemaatschappij. De Nederlandse keten Dille & Kamille organiseert bijvoorbeeld al enkele jaren duurzamere "Green Friday"-initatieven. Vorig jaar werd daarbij bijvoorbeeld geld gedoneerd om bomen te kunnen planten. Dit jaar houdt de keten de deuren toe op Black Friday.

Ook Belgische labels organiseren steeds meer dergelijke initiatieven: modemerk Xandres sluit bijvoorbeeld uitzonderlijk haar webshop en alle winkels. November stond er ook in het teken van "Repair & Care". In aanloop naar Green Friday konden klanten hun oude items binnenbrengen, die gratis voor hen hersteld werden.

Kleinere ketens kunnen niet mee in het opbod van Black Friday

Pierra-Alexandre Billiet, retailorganisatie Gondola

"Er zijn inderdaad winkelketens die dit jaar niet willen deelnemen aan Black Friday, maar ook heel wat die gewoon echt niet kunnen", zei Pierre-Alexandre Billiet van retailorganisatie Gondola begin deze maand aan "De inspecteur" op Radio 2. "Je ziet een tweespalt. Grote ketens zullen wel gewoon korting kunnen blijven geven en zullen daar ook mee uitpakken."

"Maar kleinere ketens of lokale winkels hebben niet de toegang tot goedkope producten, in tegenstelling tot de multinationals. Unizo, de koepel van lokale handelaars, zegt al jaren niet meer mee te kunnen in het opbod van Black Friday. Er zullen dit jaar dus minder hoge kortingen zijn."

Black Friday wordt steeds meer een onlineverhaal

Uiteraard zijn er vandaag ook in heel wat fysieke winkels kortingsacties, maar professor Breugelmans stelt vast dat Black Friday zich steeds meer online afspeelt. "Vroeger hadden de winkels vroegere openingsuren op Black Friday en stonden mensen om 4 uur ‘s ochtends klaar om de winkel binnen te stormen om als eerste dat tv-toestel vast te hebben", beschrijft professor Breugelmans.

Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.

Maar die tijden lijken voorbij en dat vindt ze weinig verrassend: "Als we nu om 4 uur willen winkelen, kan dat vanuit het bed of de zetel en als je geluk hebt, wordt die tv zelfs aan je deur geleverd en ook nog geïnstalleerd." De winkels spelen daar handig op in via hun webshops en hebben daar vaak ook zelf baat bij. 

BeCommerce, de sectorfederatie voor de Belgische e-commerce, heeft vandaag naar aanleiding van Black Friday een nieuw keurmerk voor influencers gelanceerd. Enkel influencers die zich aan de Belgische én Europese wetgeving rond online advertenties houden, zullen zo'n keurmerk krijgen. Hetzelfde systeem bestaat al voor webwinkels.

De winkel vroeger opendoen kost veel, niet alleen aan salarissen, maar je moet ook de volledige winkel verlichten en verwarmen

Els Breugelmans, professor marketing KU Leuven

We spreken over Black Friday, maar de kortingen beperken zich al lang niet meer tot die ene dag na Thanksgiving. Ook bij ons vallen er bij bepaalde ketens het hele weekend, de hele week of zelfs de hele maand kortingen te rapen. En zeker in tijden waarin iedereen nadenkt over gemaakte kosten kijken ook winkels waar ze kunnen besparen.

"De winkel vroeger opendoen bijvoorbeeld kost veel, niet alleen aan salarissen, maar je moet ook de volledige winkel verlichten en verwarmen", duidt Breugelmans. "In de Verenigde Staten komt daar nog eens bij dat het niet evident is om mensen te vinden die willen werken tijdens de week van Thanksgiving."

Heeft Black Friday nog een toekomst?

"Mensen kijken er nog steeds naar uit", aldus Breugelmans. "Het is niet weg, maar het enthousiasme wordt getemperd door consumenten die niet willen overdrijven en wat beter op hun geld willen letten." De druk op de fysieke winkels is al een tijdje bezig en zal zich verder doorzetten, maar zeker de e-commerce mag een grote boost in haar verkoopcijfers verwachten door de Black Friday Deals, voorspelt de professor.

Tot slot geven Sven Pichal, alias De Inspecteur, en Katleen Craenhals nog een goede raad mee met betrekking tot Black Friday-deals: "als consument kan je wel degelijk mooie deals vinden, maar laat je niet beetnemen", luidt het advies. 

Actiedagen geven je het gevoel dat het nu of nooit is, maar dat klopt niet

In de podcast "WinWin" kijken Pichal en Craenhals kritisch naar de koopdag zelf en de zogenaamde ‘niet te missen kortingen’ die elke verkoper belooft. "Actiedagen geven je het gevoel dat het nu of nooit is, maar dat klopt niet. Na Black Friday komen er weer nieuwe kortingsperiodes", luidt het advies. 

De soldenperiode blijft volgens het duo bij ons overigens de meest interessante periode om koopjes te doen. Het is namelijk de enige periode waarin winkels met verlies mogen verkopen. 

Sven Pichal en Katleen Craenhals bekijken in de podcast WinWin of er ook echt goeie deals te doen zijn op Black Friday:

Meest gelezen