Nederland kibbelt over "mobieltjesverbod", welk nut heeft smartphones verbieden op school? 

De smartphone verbieden in de klas, of toelaten? Bij onze noorderburen woedt het debat volop. De christendemocratische regeringspartij CDA wil een "mobieltjesverbod", een verbod op mobiele telefoons in alle klassen van alle lagere en middelbare scholen over het hele land, maar daar is lang niet iedereen het mee eens.

In Frankrijk is er al jaren zo'n compleet verbod op gsm's voor scholieren, zelfs tijdens de speeltijden. Bij ons bepaalt elke school zelf hoe ze omgaat met het telefoongebruik van leerlingen. Als het aan Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) ligt, blijft dat ook zo. 

Smartphones verbieden op school, is dat zinvol? Volgens professor Digitale Cultuur aan de UGent Mariek Vanden Abeele is een totaalverbod op smartphones op school niet per se nodig. "Maar regels zijn wel erg belangrijk omdat we uit onderzoek weten dat de aanwezigheid van de gsm erg verstorend werkt", vertelt ze in "Laat". "Verstorend voor het leerproces, maar ook voor het sociale proces. Zowel tijdens de les als in zekere mate tijdens de vrije uren is een beleid omtrent smartphones op de school dus toch echt aangewezen."

Op het Salco in Haasrode is er een totaalverbod op smartphones op school. De leerlingen zelf zijn er - misschien verbazingwekkend genoeg - niet volledig tegen gekant. "Niemand zit op zijn gsm dus er is meer actie op school", zegt een van de leerlingen. 

Het verbaast professor Vanden Abeele niet dat de leerlingen van het Salco niet fel rebelleren tegen het verbod. "Net als volwassenen ervaren zij zowel de lusten als de lasten van de smartphone.  Ik denk dat dit heel goed aantoont hoe zo'n smartphonebeleid op school best in samenspraak met de leerlingen en de leerkrachten ontwikkeld wordt, zodat het ook echt gedragen wordt door iedereen die aanwezig is binnen de schoolmuren."

Op het Sint-Pieterscollege in Leuven zijn de regels onlangs verstrengd na overleg. "Op vraag van de ouders hebben we sinds dit schooljaar het gsm-gebruik verstrengd", zegt directrice Elke Croes. In samenspraak met de leerlingenraad werd er beslist dat de gsm verboden is in de gebouwen en tijdens de lange middagpauze.

"Het is fijn om te zien is dat de leerlingen tijdens die lange middagpauze nu veel meer aan het spelen gaan", zegt Croes. "We zien de leerlingen nu kaarten, dammen en schaken en dat maakt ons eigenlijk wel bijzonder trots."

Als professor Vanden Abeele zelf directeur van een school was, dan zou ze kiezen voor een tussenvorm, iets tussen een volledig verbod en volledige vrijheid. "Op maat van het type scholieren die op mijn school rondlopen, de leerkrachten, de visie van de school. Het is wel belangrijk om het smartphonegebruik af te bakenen: op welke plaatsen en momenten kan het wel, en wanneer kan het niet?"

Volgens Vanden Abeele is ook belangrijk om jongeren al op jonge leeftijd te leren omgaan met schermen. "Omdat de schooltijd natuurlijk op een gegeven moment eindigt. Als ze de schoolbanken verlaten, zijn alle regels weg. Je mag dan hopen dat een jongere op dat moment zelf in staat is om zijn of haar smartphonegebruik te reguleren, en om zichzelf bepaalde beperkingen op te leggen wanneer dat nodig is." 

Een totaal "mobieltjesverbod" zoals dat in Nederland op tafel ligt, is volgens Vanden Abeele dus niet het beste plan. "Ik stel me zeer grote vragen bij de haalbaarheid. Ik zou bijvoorbeeld wel willen weten hoeveel jongens van het Salco vandaag toch niet stiekem de voetbaluitslagen hebben bekeken. In hoeverre een verbod echt wordt nageleefd, is dus natuurlijk een ander verhaal."