Poetin poogt soldatenmoeders te sussen, maar laat dienstweigeraars keihard bestraffen

Al weken rommelt het in Rusland sinds er zo’n 300.000 reservisten zijn opgeroepen voor de oorlog in Oekraïne. Op de sociale media verschijnen voortdurend beelden van pas opgeroepen militairen die openlijk klagen dat zij zonder training en zonder voldoende uitrusting naar het front worden gestuurd.

Militairen van een eenheid uit de stad Serpoechov klaagden dat ze ‘bedrogen’ waren door hun commandanten. “We hebben geen training gehad, geen beschermende uitrusting. Alleen maar granaten en munitie.” De wapens die ze meekregen waren verouderd en de ‘kogelvrije’ vesten waren bedoeld voor Airsoft, een spel waarbij met balletjes wordt geschoten. Bovendien nam hun commandant de benen toen ze aan het front onder vuur kwamen te liggen. Uiteindelijk waren ze gedwongen zich terug te trekken, nadat een groot aantal soldaten was omgekomen.

In tal van regio’s zijn ook vrouwen en moeders van gemobiliseerde soldaten in actie gekomen. Zij eisen dat hun mannen en zoons niet naar de frontlinie worden gestuurd, gezien het gebrek aan training en uitrusting. Daarbij komt volgens hen dat president Poetin had beloofd dat de gemobiliseerde militairen niet in de voorste linies zouden worden ingezet.

Vanuit de regio Koersk ging een aantal vrouwen zelfs in een konvooi auto’s en busjes naar het oorlogsgebied in een poging hun mannen op te halen. Sommigen van hen waren in kelders opgesloten nadat zij hadden geweigerd terug te keren naar het front.

Kennelijk maken de autoriteiten zich zorgen over het demoraliserende effect van de golf van kritiek. Het Kremlin maakte eerder deze week bekend dat president Poetin op 27 november een onderhoud zal hebben met een groep bezorgde moeders om over de problemen te praten.

‘Buitenlandse agent’

Maar kritische organisaties, zoals het ‘Comité van soldatenmoeders’, zijn niet uitgenodigd. Deze groep komt al ruim dertig jaar op voor de rechten van Russische soldaten, maar is vorig jaar door de overheid tot ‘buitenlandse agent’ verklaard. Daardoor kan de organisatie nauwelijks meer opereren in Rusland.

Ook de pas opgerichte ‘Raad van vrouwen en moeders’ mag niet meedoen. “Bent u een man of niet?’” richtte voorvrouw Olga Tsoekanova zich publiekelijk tot president Poetin, nadat ze te horen had gekregen dat haar vereniging niet was uitgenodigd voor het gesprek. “Op het ministerie van Defensie en in de presidentiële staf zitten allemaal kerels. En aan de andere kant heb je moeders. Dus wat nou, kerels. Gaan jullie de dialoog aan of verstoppen jullie je?”

“Wij zijn gewone vrouwen die eenvoudigweg een antwoord willen op onze vragen”, zei Tsoekanova. Maar volgens haar proberen de autoriteiten dat te dwarsbomen door leden van haar organisatie te laten schaduwen door agenten van de veiligheidsdiensten.

Of het gesprek veel zal opleveren, valt te betwijfelen. Volgens de onafhankelijke site Vjorstka stuurt het Kremlin aan op het bijeenroepen van een ‘alternatieve, patriottische beweging van soldatenmoeders’ die achter de militaire operatie in Oekraïne staat.

Arrestaties

Tegelijk is het Kremlin begonnen de touwtjes aan te trekken in het leger. Als waarschuwing aan soldaten die weigeren aan het front te vechten, verspreidde het ministerie van Defensie beelden van een paar Russische militairen die wegens het weigeren van een dienstbevel uit een rij soldaten naar voren werden geroepen en geboeid werden afgevoerd. De twee hebben een aanklacht aan hun broek gekregen, omdat zij niet als ‘kanonnenvoer’ wilden dienen en zich hadden teruggetrokken toen ze in de frontlinie in een onhoudbare positie waren gekomen.

Eerder pakten de autoriteiten ook al een reservist op die op het militaire complex ‘Patriot’ bij Moskou een instructeur uitkafferde, te midden van een groep mobiki, gemobiliseerde reservisten die op het punt staan naar het front te worden gestuurd. Vloekend en scheldend verwijt hij de officier dat ze alleen maar ‘flauwekul’-oefeningen houden en leren marcheren. “Gaan we in de oorlog in een rijtje marcheren?”, vraagt hij de officier woedend. “We zitten hier nu al twee weken en we hebben maar vijf schietoefeningen gehad, vijftien kogels.”

Op een gegeven moment geeft hij de instructeur, een majoor, zelfs een douw, terwijl zijn maten lachend toekijken. De beelden werden druk gedeeld op Telegram en andere sociale media. De reservist, Aleksandr Lesjkov, werd later gearresteerd op beschuldiging van het gebruik van geweld en belediging van de officier. Als hij schuldig wordt bevonden kan hij vijftien jaar gevangenis krijgen.