Stad Gent in slechte papieren: financiële strop zorgt voor nieuwe, moeizame besparingsronde

“We doen er alles aan om naakte ontslagen te vermijden.” Een Gentse schepen maakte vrijdag duidelijk dat er best wel wat op het spel stond in de Arteveldestad. Het stadsbestuur was er samengekomen in het gebouw van NTGent voor een aartsmoeilijke besparingsronde. In totaal moesten burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld) en zijn schepenen 26,5 miljoen euro vinden. Dat lukte uiteindelijk, maar het was geen gemakkelijke bevalling.

Vooral de hoge inflatie speelt de stad parten. Het afgelopen jaar werd het loon van het stadspersoneel, meer dan 6.000 werknemers, meermaals geïndexeerd. Volgend jaar worden opnieuw enkele indexoverschrijdingen voorspeld. Bovendien wegen de hoge energieprijzen door. Zo is de stad eigenaar van zo’n vierhonderd gebouwen, die niet altijd even goed geïsoleerd zijn.

Geen reserve

Op zich is Gent hiermee geen uitzondering. “Op dit moment zitten alle lokale besturen met de handen in het haar”, zegt Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). “Dat is de reden waarom hier en daar de temperatuur in het zwembad of in andere gebouwen wordt verlaagd.”

Het probleem is vooral dat Gent in het verleden onvoldoende financiële reserves heeft opgebouwd. De filosofie hierachter was dat iedere cent onmiddellijk terugvloeide naar de Gentenaars. Maar die aanpak breekt de stad nu zuur op. “Bij de laatste begrotingsoefening was het bestuur trots op een reserve van 2,6 miljoen euro. Intussen had Antwerpen een reserve van 60 miljoen euro”, zegt N-VA-fractieleider Anneleen Van Bossuyt.

Afgelopen zomer werd er al moeizaam 81 miljoen euro bijeengeschraapt. Zo werden 250 stadsmedewerkers die op pensioen gingen niet meer vervangen. Tegelijk werd de onroerende voorheffing verhoogd, in ruil voor een beperkte verlaging van de personenbelasting. Parkeren in de binnenstad werd duurder. Ook het mobiele stadsloket, dat rondtrok langs verschillende wijken, werd afgeschaft. Zo beginnen de Gentenaars de besparingen stilaan te voelen.

Schaduw van 2024

Hoewel het nieuwe besparingsplan pas woensdag wordt voorgesteld, was het op voorhand duidelijk dat de meerderheid van Open Vld, Groen, Vooruit en cd&v creatief uit de hoek moest komen. In de wandelgangen viel te horen dat managers van stadsdiensten de vraag hadden gekregen om binnen hun domein besparingen uit te werken. Ook op de gemeenteraad werd er beknibbeld. Zo zouden er soms maar twee in plaats van drie vergaderingsavonden zijn.

Dat de gesprekken niet zo vlot verliepen hoeft niet de verbazen. De verkiezingen van 2024 hangen al een tijdje als een donkere wolk boven het Gentse stadsbestuur. De liberalen en de socialisten hebben namelijk aangekondigd dat ze samen een stadslijst willen vormen, terwijl de socialisten bij de laatste verkiezingen nog in een kartel zaten met de groenen. Hierdoor willen de partijen elkaar nauwelijks nog iets gunnen.