Direct naar artikelinhoud
InterviewBruno Vanobbergen

Hoofd Agentschap Opgroeien: ‘We zullen de volgende weken nog dagverblijven sluiten’

Bruno Vanobbergen.Beeld Tim Dirven

Komt er verandering bij het Agentschap Opgroeien, nu Bruno Vanobbergen er aan het roer staat? De ex-kinderrechtencommissaris belooft grondig door de kinderopvang te gaan. Met een fijn pincet, niet met een grove borstel.

In Denderleeuw ging een crèche dicht omdat een meisje werd geslagen. Welke impact hebben al die verhalen op u?

“Ik kan u zeggen dat elk verhaal me sterk aangrijpt. Alle mensen in dit huis zijn ook erg gedreven om te doen wat er moet gebeuren. De onderzoekscommissie in het Vlaams Parlement heeft ons duidelijk de vraag gesteld hoe we kinderen beter kunnen beschermen.

“We zijn nu het voorzorgsprincipe aan het toepassen op alle meldingen die we binnenkrijgen, wat betekent dat we geen risico meer willen nemen. Datzelfde principe passen we nu ook toe op alle opvanginitiatieven, waar we in het verleden al signalen over hebben gekregen. We zijn opnieuw aan het bekijken of we toch niet moeten ingrijpen.”

We zitten deze maand al aan acht crèches die tijdelijk gesloten zijn. Dus we mogen er meer verwachten?

“De komende weken zullen er nog gesloten worden, absoluut. Maar het is ook wel belangrijk dat dit om een heel kleine groep gaat in verhouding tot de meer dan 6.000 initiatieven die we in Vlaanderen hebben. Op dit moment zitten maar 3 procent van de initiatieven in een handhavingstraject.”

Maar dat komt dan wel overeen met meer dan 200 initiatieven.

“Daar vestigen we ook onze aandacht op. Maar tegelijk is er dus die 97 procent die het goed doet. Ik zie u nu non-verbaal reageren, maar ik vind het belangrijk om daar op te blijven wijzen. Ik begrijp dat ouders zich vandaag de vraag stellen: kan ik mijn kind nog aan een opvang toevertrouwen?”

Wat is volgens u het antwoord?

“Er bestaat een wetenschappelijk onderbouwd instrument om de kwaliteit van de kinderopvang te meten, waarmee we hebben vastgesteld dat de opvang in Vlaanderen overwegend goede resultaten haalt. Ook al zitten we vandaag in een enorme crisis, dat is toch ook iets wat we niet mogen vergeten.”

Maar is het niet raar dat het voorzorgsprincipe vroeger niet werd toegepast? Er was de dood van een meisje in Mariakerke en een onderzoekscommissie nodig om het in te voeren.

“We zijn er heel lang van overtuigd geweest dat we 100 procent zeker moesten zijn voor we een crèche zouden sluiten, omdat zoiets een erg grote impact heeft. Vooral op de crèche, maar ouders moeten dan ook op zoek naar nieuwe opvang. Lang geloofden we dat dit de goede aanpak was. Maar door de onderzoekscommissie zijn we inderdaad gevraagd om over een nieuwe aanpak na te denken.”

Gaat het allemaal niet erg traag?

“We hebben aan het begin van de zomer van de onderzoekscommissie die vraag gekregen. Binnen de twee weken lag er een actieplan klaar. Dat zijn we meteen gaan uitvoeren. Tussen de aanbevelingen van de commissie en vandaag zijn er al heel wat stappen gezet. We zijn gaan kijken met de Zorginspectie hoe we de inspecteurs veel sneller kunnen inschakelen als we meldingen krijgen. Als we ons zorgen maken, kunnen we nu ook veel sneller een advies van het Vlaams Expertisecentrum Kindermishandeling inwinnen.”

Veel mensen lijken zich toch af te vragen waarom dat voorzorgsprincipe er nog niet was. Het gaat uiteindelijk om hun kinderen, hun meest kostbare bezit.

“Zeker, maar we kunnen het ons ook niet permitteren om nattevingerwerk af te leveren. We zijn nu door een zwaar structureel proces aan het gaan en hebben daar ook tijd voor nodig. Als we ergens een opvang sluiten, dan organiseren we ook een infomoment voor de ouders. Hun stemmen zijn heel divers. Sommigen vermoedden al dat het niet oké was. Maar je hebt ook een groep ouders, die zeggen: ‘Hoe durven jullie? Die mensen leveren fantastisch werk.’ Dat toont hoe delicaat en moeilijk onze taak is.”

En natuurlijk zal een begeleider nooit voor de ogen van een inspecteur kinderen mishandelen. Dat maakt het niet eenvoudig om klachten objectief te checken?

“Daar hebben we de voorbije maanden veel gesprekken over gehad. Nu zijn we aan het kijken hoe we beter kunnen anticiperen. Je kan dit soort beslissingen niet nemen op basis van één bron. Het is een kwestie van verschillende zaken bij elkaar leggen en dan de evenwichtsoefening maken. Maar op dit ogenblik geven we onszelf veel minder speling.”

Jullie willen ouders ook beter informeren?

“Klopt, vanaf 19 december komt elk nieuw verslag van de Zorginspectie online. Tegelijk zijn we ook aan het kijken hoe we de handhavingsdossiers voor ouders beschikbaar kunnen stellen.”

Hebben jullie nu een zwarte lijst met probleemcrèches?

“Wel, we hebben een overzicht van opvanginitiatieven waar er klachten over zijn, maar ik wil dat niet labelen als een zwarte lijst, omdat het niet per se initiatieven zijn waar het echt fout loopt. Stel dat we over 500 crèches meldingen hebben gekregen, maar er enkel in 50 echt een probleem is, wat ga je dan met de andere 450 doen? Als dat overzicht ooit publiek wordt gemaakt, lijkt het of dat allemaal plekken zijn waar je met je kind niet naartoe mag.”

Is er een manier om ouders beter op de hoogte te houden nog vóór het tot een sluiting komt?

“Dat is niet eenvoudig. Als er klachten zijn, ga je eerst met de organisatie in gesprek. Pas als je zeker bent dat je tot sluiting moet overgaan, informeer je de ouders. Zij vragen meteen: ‘Waar kunnen we morgen met onze kinderen naartoe?’ Daarom willen we goed samenwerken met lokale besturen om sneller alternatieven te voorzien.”