Premier De Croo en minister Lahbib op bezoek in Kiev met extra hulp: "We willen echt het verschil kunnen maken"
Premier Alexander De Croo (Open VLD) en minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) zijn op onverwachts bezoek in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Ze brengen bijkomende Belgische steun van zowat 37,4 miljoen euro met zich mee. "We hebben gezegd dat we naar Kiev zouden gaan op het moment dat we echt het verschil konden maken, en de laatste weken wordt het steeds moeilijker voor de bevolking in Oekraïne", zegt De Croo.
De Croo en Lahbib zijn vanmorgen rond 7.45 uur (6.45 uur Belgische tijd) aangekomen in de Oekraïense hoofdstad Kiev, negen maanden nadat Rusland zijn buurland is binnengevallen. Het is het eerste bezoek van de premier aan Kiev. "Premier De Croo en minister Lahbib zijn vanmorgen met de trein vanuit Polen aangekomen. De reis gebeurde in de grootste geheimhouding uit veiligheidsoverwegingen. Daarom wordt ook niets bekendgemaakt over hun programma hier", zegt journalist Jan Balliauw ter plaatse.
BEKIJK - "We waren niet de eerste in de rij om Oekraïne te bezoeken, maar we waren wel bij de eersten om Oekraïne te helpen. De hulp van België wordt bijzonder gewaardeerd", zegt premier De Croo in Kiev:
Premier De Croo erkende op weg naar Kiev alvast dat er aan het bezoek een zeker risico verbonden is, maar wijst er ook op dat het goed is voorbereid. "De Oekraïense bevolking leeft elke dag in gevaar. Op dit moment vanuit België naar Oekraïne gaan, is dan ook een belangrijk signaal." Na aankomst vertelde hij aan Balliauw: "We hebben steeds gezegd dat we zouden komen op een moment dat we echt het verschil kunnen maken. We zien dat de winter zeer moeilijk zal zijn en we moeten hen helpen. Op een moment waarop Rusland de burgerbevolking aanvalt en elektriciteit, water... uit ligt."
BEKIJK - "Het wordt moeilijker en moeilijker voor de bevolking", zegt De Croo:
En die hulp stelden premier De Croo en minister van Buitenlandse Zaken Lahbib een kleine twee uur na hun aankomst voor aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Ons land trekt 37,4 miljoen euro uit voor een extra hulppakket, zowel humanitair als militair.
"We brengen noodgeneratoren, slaapzakken, hygiënisch materiaal, middelen om ziekenhuizen en scholen herop te bouwen... Dit is een moeilijk moment voor de bevolking en we willen hen niet alleen morele, maar ook materiële steun geven", zegt De Croo. "Als we kwamen, wilden we niet met lege handen komen, en wilden we dat doen op het moment waarop we echt het verschil konden maken. De laatste weken zien we dat het steeds moeilijker wordt voor de mensen."
Humanitaire en militaire steun
In Oekraïne zijn er momenteel grote problemen omdat 40 tot 50 procent van de kritische infrastructuur is uitgeschakeld door Russische aanvallen. "De winter moet nog beginnen. Zonder verwarming en stroom wordt het moeilijk om die door te komen", verduidelijkt journalist Jan Balliauw.
Concreet gaat het om winterhulp van B-FAST, humanitaire steun via Unicef voor toegang tot water, hygiëne en sanitaire voorzieningen en steun bij het herstel en wederopbouw. Bij dat laatste biedt België steun aan de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), voor het herstel van 14 ziekenhuizen en van water- en verwarmingsinfrastructuur.
BEKIJK - Een hartelijke ontvangst in het ijzige Kiev:
Daarnaast is er ook militaire steun. "Defensie biedt onderwaterdrones aan. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld opsporen of er dreigingen zijn door onderzeeboten of mijnen", legt Balliauw uit. Het is de bedoeling dat de hulp vrij snel geleverd wordt. "Het is hier nu al vrij koud, ongeveer 0 graden, er ligt een beetje sneeuw, maar de echte winter moet nog beginnen. Het is allemaal heel dringend, het heeft geen zin om nog maanden te wachten."
In totaal heeft België al 221,7 miljoen euro aan steun vrijgemaakt voor Oekraïne sinds de start van de oorlog. Het gaat om 145 miljoen euro militaire steun en 76,7 miljoen euro civiele steun.
Graantransporten naar het zuiden
Tijdens hun ontmoeting ondertekenden De Croo en Zelenski een gezamenlijke verklaring waarin België toetreedt tot een initiatief om graantransporten uit Oekraïense havens naar het zuiden te financieren. "Onze onderhandelingen en samenwerkingen zijn heel vruchtbaar en in elkaars belang", aldus de Oekraïense president.
Zelenski merkte ook op dat het bezoek van De Croo en Lahbib op een "heel speciale dag" komt, namelijk de herdenking van de miljoenen slachtoffers van de grote hongersnood in Oekraïne in 1932 en 1933, de "Holodomor" in het Oekraïens. Kiev beschouwt die hongersnood als een genocide door het sovjetregime van Jozef Stalin.
Zelenski beschuldigde Rusland ervan nu opnieuw doelbewust een hongersnood te veroorzaken. "We doen met onze partners er alles aan om dit te verhelpen", zei hij. Zelenski verwees naar het "Grain from Ukraine"-initiatief om graantransporten te financieren, vanuit Oekraïense havens naar het zuiden. België is volgens hem het eerste land dat zich bij dit initiatief aansluit.
"We zijn blij dat we hier deel van uitmaken", zei De Croo daarover. "Dit helpt dat sommige landen niet in een hongersnood verzeilen, maar helpt ook de Oekraïense economie."
"Plooien gladgestreken"
De diplomatieke relaties tussen België en Oekraïne zijn altijd zeer goed geweest. Er was het incident met minister van Buitenlandse Zaken Lahbib. "Vorig jaar was zij als RTBF-journaliste naar de Krim gereisd via Rusland. De enige officiële manier om de Krim binnen te geraken is volgens Oekraïense wetgeving via Oekraïne zelf", vertelt Balliauw.
"Die plooien lijken nu gladgestreken. Het feit dat Lahbib De Croo vergezelt, is een teken dat het voor Oekraïne geen groot probleem meer is. In Kiev wordt België gezien als een betrouwbare bondgenoot, die in de ogen van Oekraïne misschien nog niet voldoende gedaan heeft. Het is de bedoeling van dit bezoek om die indruk bij te stellen."
Het is het waard om voor democratie te vechten. Ik ben ervan overtuigd dat we binnen enkele jaren zullen terugkijken naar deze zinloze oorlog en wreedheden, maar ook naar jullie moed.
BEKIJK - Onze cameraploeg kon een deel van het gesprek tussen De Croo en Zelenski meevolgen:
"We zien Rusland zich richten op uw bevolking en de energie-infrastructuur, om uw volk in het donker en de koude te zetten. Vandaag, op dit moeilijk moment, is het dan ook belangrijk om hier te zijn", zei De Croo aan Zelenski. Hij beloofde de Belgische steun "voort te zetten zolang dat nodig is" en "we zullen alles doen wat nodig is."
De Croo bedankte het Oekraïense volk voor hun "leiderschap, niet alleen in deze oorlog maar ook in de wereld". "Het is het waard om voor democratie te vechten. Ik ben ervan overtuigd dat we binnen enkele jaren zullen terugkijken naar deze zinloze oorlog en wreedheden, maar ook naar jullie moed."
In het spoor van westerse leiders
Sinds de start van de oorlog op 24 februari gingen al heel wat westerse leiders de Belgische delegatie voor. Vorig weekend was de Britse premier Rishi Sunak nog in de Oekraïense hoofdstad. Hij kondigde daar nieuwe Britse militaire steun aan, vooral wat betreft luchtafweer, ter waarde van 50 miljoen pond.
De afgelopen tijd is Kiev meermaals het doelwit geweest van Russische raketaanvallen. Daarbij werd onder meer de Oekraïense energie-infrastructuur geviseerd.
IN BEELD - premier De Croo en minister Lahbib op verrassingsbezoek in Oekraïne:
