Wanneer en door wie wordt er gestaakt?

Drie dagen liggen de Belgische spoorwegen deze week stil. Het personeel klaagt over de zware werkdruk door personeelstekorten, uitblijvende investeringen en verouderd materiaal. Daarom vormen de grote vakbonden bij de NMBS, met name ACV Transcom, ACOD Spoor en VSOA Spoor, één groot front en leggen ze 24 uur lang het werk neer. De staking duurt van maandag 22u tot dinsdag 22u.

LEES OOK. Te weinig personeel, te weinig treinen en nu ook drie dagen staking: NMBS zit in sukkelstraatje

Naast de grote spoorwegvakbonden roept ook de veel kleinere machinistenbond ASTB treinbestuurders op tot een 48-urenstaking van woensdag 3u tot vrijdag 3u. Alle stakingen tezamen maakt dat er van dinsdag tot en met donderdag hinder is.

Waarom wordt er gestaakt?

De redenen van de spoorwegvakbonden zijn eigenlijk weinig veranderd ten opzichte van de laatste 24-urenstaking op 5 oktober. “De lonen van het spoorwegpersoneel zijn al sinds 2007 niet meer gestegen, hetzelfde voor de pensioenen. De spoorwegmaatschappij is geen aantrekkelijke werkgever meer, wat zorgt voor grote personeelstekorten, voornamelijk in Antwerpen waar de concurrentie met de haven groot is”, vertelt Peter Vanderborght van ACV Transcom. “Door de tekorten moeten we treinen schrappen of inkorten. Dat zorgt niet alleen voor frustraties bij de reizigers, maar ook bij het personeel.”

Door de coronacrisis leed de spoorweg onder een groot tekort aan inkomsten. Ook de huidige energiecrisis weegt door, aangezien de spoorwegmaatschappij de grootste stroomverbruiker is in België. Om de financiële put te kunnen dichten, keek de NMBS naar de overheid voor extra compensaties, “maar die vergoedingen waren veel te klein”, klinkt het bij de vakbonden.

Zo ook het begrotingsconclaaf dat momenteel bij de regering op tafel ligt. De nationale spoorwegmaatschappij kan voorlopig op 340 miljoen euro extra rekenen, terwijl ze 580 miljoen euro noodzakelijk acht om de ambities waar te maken. Voor de komende twee jaar komt de NMBS maar liefst 550 miljoen euro tekort.

Waarom twee stakingen na elkaar?

“Het is puur toeval dat de 24-urenstaking van de grote vakbonden een dag voor onze staking is ingepland”, zegt een bestuurslid van de ASTB-SACT. De treinbestuurders voelen zich vergeten en steeds minder vertegenwoordigd door de traditionele bonden en de directie van de NMBS, daarom is deze 48-urenstaking tot stand gekomen.

ASTB klaagt onder andere aan dat de veiligheid van de bestuurders in het gedrang komt en de werkomstandigheden achteruitgaan. “Het beroep van treinbestuurder is zo specifiek en moeilijk vergelijkbaar met een ander beroep binnen en buiten de spoorwegen. We hebben een zware verantwoordelijkheid, want we zijn constant onderweg met duur materieel en honderden mensenlevens.”

LEES OOK. STANDPUNT. Onbevredigend? Neen, de service voor pendelaars is schandalig

“Door de onregelmatige uren weegt onze job niet alleen mentaal, maar ook fysiek zwaar door. De werkdruk stijgt steeds bij het rijdend personeel: steeds meer werk met minder mensen. Dit is niet houdbaar. Men lijkt te vergeten dat wij ook gewone mensen zijn met gezinnen”, zegt ASTB.

Welke hinder wordt er verwacht?

De NMBS laat weten dat slechts één op de vier treinen dinsdag rijden. “De voornaamste hinder zal zijn bij de S- en L-treinen, de zogenaamde boemeltreinen. De P-treinen, die tijdens de spitsuren worden ingezet, rijden dinsdag niet”, vertelt Bart Crols, woordvoerder van NMBS.

Twee op de vijf IC-treinen rijden wel. “De grootste trein-assen in Vlaanderen worden bediend, maar minder frequent dan normaal. Check daarom zeker de avond voordien onze routeplanner via de app of website nmbs.be.”

Voor de 48-urenstaking op woensdag en donderdag wordt verwacht dat een aanzienlijk deel van de treinen niet uitrijdt. “Bij de Belgische Spoorwegen zijn ongeveer 3.000 trein- en rangeerbestuurders actief, meer dan de helft ondertekenden onze eisenbundel en is bereid om te staken. We hopen op een stakingscijfer van minstens 60%”, aldus ASTB.

De alternatieve dienstregeling voor die dagen wordt pas maandag en dinsdag duidelijk.