archieffoto Marc Descheemaecker
Tim de Waele

Toekomstig NMBS-bestuurslid Descheemaecker: "Begrijp vakbonden, maar jammer dat ze naar stakingswapen grijpen"

De week ziet er niet rooskleurig uit voor wie op de trein rekent om ergens te geraken, want de spoorvakbonden gaan vanaf vanavond 22 uur 3 dagen lang actievoeren. Marc Descheemaecker was spoorbaas van 2004 tot 2013 en keert er eind deze week terug in de raad van bestuur. "Ik heb begrip voor het feit dat de vakbonden in een moeilijke situatie zitten, maar vind het altijd jammer dat ze naar het stakingswapen grijpen." 

Het stormt al een hele tijd bij de NMBS. De spoorwegmaatschappij kampt met een vervelende mix van problemen die moeilijk op korte termijn op te lossen zijn: te weinig personeel, te weinig treinen, versleten treinen, oude sporen... Gevolg: treinen die geannuleerd of ingekort worden, waardoor reizigers vaak amper een zitplaats vinden. De stiptheid van de treinen is vorige maand ook naar een dieptepunt gezakt. Frustratie alom dus, zowel bij de reizigers als bij het personeel. 

Sinds 2017 is er een minimale dienstverlening, maar toch zal de hinder als gevolg van de staking deze week stevig voelbaar zijn. Morgen zal maar een kwart van de treinen rijden, ook woensdag en donderdag (wanneer de treinbestuurdersvakbond ASTB staakt) zal er hinder zijn, al is op dit moment nog niet te voorspellen hoe groot die zal zijn. 

Volgens Descheemaecker is er heel veel spanning binnen de spoorgroep momenteel. "De minister van Mobiliteit Gilkinet (Ecolo) vraagt "meer, meer, meer", maar slaagt er niet in financiële middelen op tafel te leggen", legt Descheemaecker uit. "Dat geeft spanning en dat vertaalt zich in gefrustreerde medewerkers die klagen bij de vakbonden. Zij grijpen jammer genoeg naar het stakingswapen om aandacht te krijgen. Ik heb begrip voor het feit dat ze in een moeilijke situatie zitten, maar vind het altijd jammer dat ze naar het stakingswapen grijpen. Ik heb er wel begrip voor dat ze in deze situatie heel vervelend tussen twee stoelen zitten." 

Beluister het volledige gesprek in "De ochtend":

Descheemaecker weet als geen ander dat de problemen bij de NMBS niet nieuw zijn en dat snelle oplossingen niet bestaan. "In 2004 was de gemiddelde leeftijd van een trein 25 jaar, in 2013 15 jaar, nu ligt dat weer op 25 jaar. Dat betekent dat er de voorbije jaren te weinig in nieuwe treinen is geïnvesteerd, dat is de verantwoordelijkheid van de regering. Minister Gilkinet belooft wel nieuwe treinen, maar diegenen die dit jaar en volgend jaar geleverd gaan worden, dateren nog van het lastenboek van 2013 dus de laatste trein zal 11 jaar na goedkeuring daarvan geleverd worden." 

In de uitdrukking "reculer pour mieux sauter" (een stap terugzetten om daarna beter te kunnen groeien) zit volgens Descheemaecker het begin van een mogelijke oplossing. "Ik denk dat dat verstandiger is dan de wilde ambities die de minister altijd uit. Je zwijgt beter over je visie als je je niet de luxe kunt veroorloven om ze te realiseren. Door die grote dromen ontmoedigt hij organisatie en bouwt hij spanningen op in de structuren." 

Als je verschillende dagen op rij staakt, loopt de reiziger nog meer weg, hij zoekt naar alternatieven en blijft daar misschien bij

Want het extra geld voor de NMBS kan volgens Descheemaecker zelfs niet gebruikt worden voor de kern van de zaak: investeren in nieuw materiaal en in nieuwe mensen. "Er zijn ook geen nieuwe bestellingen gekomen onder minister Gilkinet. Het geld dat hij bijkomend ter beschikking stelt, vult alleen de kostenput van covid-periode, waarin ze lege treinen hebben laten rijden en gratis tickets hebben uitgedeeld. Dat is compensatie voor de verkeerde beslissingen die de politiek heeft genomen." 

De imagoschade voor de NMBS wordt door al de problemen en de daarop volgende stakingsacties ook enorm groot. "Vandaag zijn er nog altijd minder reizigers dan in 2019. Als je verschillende dagen op rij staakt, loopt de reiziger nog meer weg, hij zoekt naar alternatieven en blijft daar misschien bij. Dit is slecht voor het imago, slecht voor de medewerker, slecht voor de reiziger, slecht voor iedereen." 

Meest gelezen