Federale topministers hebben loonakkoord beet: consumptiecheque bij bedrijven die winst maken, meer geld om minimumlonen op te trekken 

De kern van de federale regering heeft een akkoord bereikt om het loonoverleg tussen werkgevers en vakbond weer vlot te trekken. Daarbinnen zullen bedrijven die winst maken een consumptiecheque kunnen toekennen van maximaal 500 euro (en 750 euro bij erg hoge winsten). De werkloosheidsuitkeringen stijgen minder snel dan gepland. Dat geld gaat naar de minimumlonen.

Begin november liep het overleg tussen de werkgevers en vakbonden over eventuele loonsverhogingen vast. De bonden wilden een loonsverhoging bovenop de index, maar de loonnormwet, die het verschil in de loonkosten met de buurlanden binnen de perken moet houden, liet dat niet toe. Daardoor kreeg de kern van de federale regering de hete aardappel op haar bord. Die komt nu met een eigen, onderhandeld voorstel. Dat ziet er als volgt uit:

  • De loonnorm blijft de komende twee jaar zoals verwacht op 0 procent, los van de index. Bedrijven die winst maken zullen wel een (eenmalige) consumptiecheque van maximaal 500 euro kunnen toekennen. Als het gaat om echt grote winsten, kan die premie zelfs oplopen tot 750 euro.

    "We vinden dat als er hoge of uitzonderlijk hoge winsten worden gemaakt bij een bedrijf, de werknemers er dan ook een graantje van mogen meepikken", legt vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) uit. Bedrijven die geen winst maken, kunnen niks uitkeren. De bonden zullen per sector of zelfs per bedrijf moeten onderhandelen over de omvang van cheque.

We vinden dat als er hoge of uitzonderlijk hoge winsten worden gemaakt bij een bedrijf, de werknemers er dan ook een graantje van mogen meepikken

Vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit)
Videospeler inladen...
  • Zoals de regering al eerder had beslist, zal de welvaartsenveloppe, het budget om de uitkeringen op te trekken, volledig worden uitgekeerd. In die welvaartsenveloppe zit zo'n 900 miljoen euro. Maar opvallend: het geld zal niet alleen gaan naar de uitkeringen. De laagste werkloosheidsuitkeringen zullen minder snel worden opgetrokken (een groei van 1,3% in de plaats van het maximum van 3,5%).

    De middelen die daarvoor vrijkomen, gaan naar een bijkomende verhoging van de minimumlonen. "Dat zorgt ervoor dat het aantrekkelijker wordt om te gaan werken voor iemand die in de werkloosheid zit", stelt premier Alexander De Croo (Open VLD). 

Werkgevers misnoegd

De besteding van de welvaartsenveloppe is nu definitief afgeklopt. Het voorstel over de loonnorm en consumptiecheque gaat wel nog terug naar de sociale partners. Volgens werkgeversorganisatie VBO biedt het akkoord alvast ruim onvoldoende antwoord op de echte uitdagingen. "Met een competitiviteitscrisis die heviger dan ooit woedt, wordt toch de mogelijkheid geboden aan de vakbonden om hogere premies te eisen dan tijdens vroegere en mildere crisissen. Dit is een onbegrijpelijk signaal. Ons land heeft nu een doortastend competitiviteitspact nodig dat de loonkostenhandicap van 16 procent afbouwt om zo de werkgelegenheid in dit land niet in het gevaar te brengen."

Voka laat weten niet veel te voelen voor die premie. "De regering mag geen enkele premie creëren waardoor de loonkosten opnieuw zouden toenemen", stelt Voka-topman Hans Maertens. "België is vandaag al het Europese land met de sterkst stijgende lonen en dat door de automatische loonindexering. We prijzen onze werknemers en bedrijven uit de internationale markt. Een bijkomende premie zou de strop rond de nek van de bedrijven nog sterker aansnoeren. Dat is onaanvaardbaar."

We prijzen onze werknemers en bedrijven uit de internationale markt. Een bijkomende premie zou de strop rond de nek van de bedrijven nog sterker aansnoeren

Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka

Danny Van Assche, topman van ondernemersorganisatie Unizo, zegt "bijzonder zenuwachtig" te worden van het feit dat er geen aandacht gaat naar de bedrijven die het niet goed doen. "De overgrote meerderheid van de bedrijven doet het slecht en heeft al problemen om alles gewoon rond te krijgen", aldus de Unizo-gedelegeerd bestuurder, verwijzend naar de meer dan 10 procent loonindexering die moet betaald worden. Volgens Van Assche is het een "koude vaststelling" dat er voor die overgrote meerderheid geen aandacht is. 

En ook Bart Steukers, CEO van technologiefederatie Agoria, is niet te spreken over het loonakkoord. "Dit krijg ik moeilijk uitgelegd aan onze bedrijfsleiders", zegt hij, verwijzend naar de premie die in sommige bedrijven mogelijk wordt. "De regering speelt hier voor Sinterklaas, en de bedrijven krijgen de Zwarte Piet toegeschoven."

BEKIJK - Pieter Timmermans (VBO): "De premie is een heel verkeerd signaal"

Videospeler inladen...

ABVV "niet heel enthousiast"

Vanuit vakbondszijde laat het ABVV weten "niet heel enthousiast" te zijn. "We zijn eigenlijk niet voor cheques", zegt algemeen secretaris Miranda Ulens over de premie uit het regeringsvoorstel. "Dit is geen structurele verhoging van de lonen. Het telt bovendien niet mee voor de pensioenopbouw. Er zijn nu al mensen die met hun pensioen niet rondkomen."

Ze is wel tevreden dat onderhandelingen op sectorniveau mogelijk worden en denkt dat veel sectoren met de premie aan de slag zullen gaan. "Ik hoor dat er werkgevers zijn die hun personeel erkenning willen geven", luidt het. "Daarbij kan nog rekening worden gehouden met bedrijven in moeilijkheden."

Voor de christelijke vakbond ACV is de nieuwe consumptiecheque "welgekomen", reageert voorzitter Marc Leemans op Twitter. "Maar het bewijst voor de tweede maal dat de onwerkbare loonwet op zijn eigen grenzen stoot." De bonden pleiten al lang voor een "indicatieve" loonnorm, wat ruimte zou geven voor onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers over loonopslag. De werkgevers willen daar niet van weten.

Nu de regering zich heeft uitgesproken over de welvaartsenveloppe, wil Leemans voorts dat het geld zo snel mogelijk naar de mensen met de laagste pensioenen of uitkeringen gaat.

Meest gelezen