Om alle praktische rompslomp te regelen, is er in Qatar onder de Belgische journalisten een WhatsApp-groep met de toepasselijke naam ‘Belgian Press Qatar’. Om 19.26 uur zondagavond, zowat anderhalf uur na de pijnlijke nederlaag tegen Marokko, kregen 51 deelnemers volgend bericht: ‘Roberto Martinez available for Belgian Press tomorrow at 11.30 hrs’. De bondscoach verstopt zich niet en zal meer uitleg geven bij de penibele situatie waar de Rode Duivels zich in bevinden.

Als we een dag later aan het Hilton Salwa Beach Hotel arriveren, is de perstent nog helemaal leeg. Op twee grote tv-schermen volgt een drone de spelersbus van Kameroen, die op weg is naar het Al Janoub Stadium voor de wedstrijd tegen Servië.

Uitzinnige, Kameroense spelers zingen en dansen terwijl ze met platte hand op de bus kloppen, een rijdende trommel. Het contrast met het neerslachtige slakkengangetje van de Belgen een dag eerder in het Al Thumama Stadium is groot. Ook Roberto Martinez had opgemerkt dat er bij de Rode Duivels weinig blijheid op de gezichten stond.

Om 11.59 uur kruipt de Belgische bondscoach achter een brede, zwarte desk vooraan de tent. Ook bij Martinez spat het jolijt niet van het gezicht, wat wil je? Maar voor de Spanjaard is spelvreugde wel een cruciale sleutel om donderdag de do or die-wedstrijd tegen Kroatië te winnen. “Na één speeldag stonden wij er beter voor dan Marokko, maar toch speelden we niet met dat gevoel”, aldus Martinez. “Het leek of we iets te verliezen hadden, terwijl we net iets te winnen hadden: de kwalificatie. Dat vergaten we.”

Heel de groep voelt zich gekwetst, het is logisch dat er hier en daar spanningen zijn. Maar deze groep hangt nog altijd goed aan mekaar

Roberto Martinez

Wrevel en spanning

Tijdens het EK in 2016 dwongen de Rode Duivels de kwalificatie pas af in de laatste poulematch, maar de voorbije WK’s waren ze telkens na twee groepswedstrijden al zeker van de kwalificatie. De akelige nederlaag en ondermaatse prestaties op dit WK zorgen voor wrevel en spanning. Ook binnen de spelersgroep. “We verloren voor het eerst met 0-2 op een WK, zoiets komt aan”, vervolgde Martinez. “Heel de groep voelt zich gekwetst, het is logisch dat er hier en daar spanningen zijn, want in deze groep zitten sterke persoonlijkheden die bij de grootste clubs in Europa voetballen. Ik moet het hoofd koel houden en ben er voor 100% van overtuigd dat we Kroatië kunnen verslaan. Het is mijn job om dat geloof over te brengen op de spelers. Vandaag zitten ze nog maar aan 60%, morgen wordt dat 70% en donderdag zullen ook zij er 100% klaar voor zijn.”

Een-tweetje met zichzelf

De belangrijkste sleutelspeler die in Qatar onder zijn niveau blijft, is Kevin De Bruyne. Ook in voetbal heb je de kip en het ei. Is De Bruyne minder sterk omdat de jongens rondom hem zwak presteren of voetbalt heel de ploeg slap omdat De Bruyne niet in normale doen is? De waarheid ligt in het midden. KDB kan geen een-tweetje met zichzelf opzetten, opdat Kevin daarna de assist naar De Bruyne zou kunnen versturen.

Er sluimert echter een ander probleem. De Bruyne mag zichzelf niet buiten de groep plaatsen. Tijdens de motivatiespeech van Lukaku voor de wedstrijd tegen Marokko was De Bruyne de enige Duivel die zijn ploegmaats niet omarmde. Veel moeten we daar niet achter zoeken. De Bruyne trapte tijdens de opwarming ook enkele vrije schoppen toen de overige tien spelers samen korte spurtjes trokken. Bovendien hangt in de Belgische perstent in Qatar vooraan een enorme foto van zo een speech. Die foto is lang voor vertrek naar Doha genomen. En wat zien we? De Bruyne omarmt Castagne en Alderweireld naast zich ook daar niet.

Tegen Marokko deden we zonder bal wat we moesten doen. In balbezit toonden we te weinig lef, benutten we onze talenten niet genoeg

Roberto Martinez

Probleem De Bruyne?

Toch sijpelen er nu al berichten van binnen de spelersgroep door dat de ingesteldheid van de City-speler wel degelijk een probleem is. Het ontbreekt hem zeker niet aan goede wil, alleen verraadt De Bruynes lichaamstaal onvrede. Die onvrede mag de bovenhand niet krijgen. Niet dat de Rode Duivels mekaar in het Hilton Salwa Beach Hotel in de haren vliegen. Er wordt een kaartje gelegd, er wordt gelachen, maar de sterkte van een geheel wordt pas echt getest als het tegenzit.

“De emoties lopen na een nederlaag altijd hoog op”, wist Roberto Martinez. “Op een WK wordt alles ook uitvergroot. We moeten die emoties nu weer naar een normaal niveau brengen, de aanloop naar de wedstrijd zo normaal mogelijk maken. Dit is nog altijd een voetbalmatch, zo moeten we ze benaderen, opdat we de beste versie van onszelf kunnen tonen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, maar het zal lukken. Deze groep hangt nog altijd goed aan mekaar.”

Kroatië is op papier de sterkste tegenstander in Groep F. De Belgische sterkhouders zullen moeten opstaan. “Ik ken mijn spelers, weet hoever ze staan. Tegen Marokko deden we zonder bal wat we moesten doen. In balbezit toonden we te weinig lef, benutten we onze talenten niet genoeg. Onze aanvallende kwaliteiten hebben we minder kunnen tonen dan ik gehoopt had, daar moeten we eerlijk in zijn. Maar ik heb altijd gezegd dat we drie wedstrijden nodig zouden hebben om het beste België te zien, daar blijf ik bij.”

Kroatisch middenveld

Vooral het Kroatische middenveld is indrukwekkend met Modric, Kovacic en Brozovic, beseft ook Martinez. “Vergeet Perisic ook niet, hij zorgt makkelijk voor de assists. Maar die drie centrale spelers zijn toppers en spelen ook al lang samen. Als we willen winnen, zullen we dat trio moeten afstoppen.”

Hoe Martinez dat precies wil doen, zit al in zijn hoofd. “Mijn game plan is klaar, ja. Alleen moeten de volgende dagen en trainingen nog uitwijzen hoe ik dat plan zal invullen. Onana deed het schitterend tegen Marokko, maar hij is jammer genoeg geschorst. Dat is een aderlating, toch zullen we een oplossing vinden. Of het een optie is om Kevin De Bruyne een rij achteruit te halen? Ja, natuurlijk, hij eindigde de match tegen Marokko ook als nummer zes. Maar ons resultaat staat of valt niet met een positie.”

Fouten Martinez?

De 49-jarige Spanjaard keek ook in de spiegel, toen hem gevraagd werd of ook hij fouten had gemaakt tijdens dit WK. “Dat zal zeker zo zijn, want ik neem 20 tot 25 beslissingen voor een wedstrijd. Die kunnen niet allemaal positief uitvallen. Maar elke beslissing is gefundeerd, ik neem die niet zomaar. Als het dan toch fout loopt, leer ik daaruit. Ik ga dus niet vertellen wat er mis liep, want die info gebruik ik voor de volgende wedstrijd.”

Batshuayi was de voorbije wedstrijden niet op de afspraak, ook al scoorde hij tegen Canada. “Je kan zoveel beoordelingen maken als je wil, een spits die scoort, heeft het goed gedaan”, oordeelde Martinez. Toch wordt de roep om een basisplaats voor Romelu Lukaku steeds luider. “We hadden gedacht dat hij pas in de derde match zou kunnen invallen, dat lukte al tegen Marokko, dus we staan voor op het geplande schema. Als ik vandaag een beslissing zou moeten nemen, drie dagen voor de match dus, dan zou Lukaku niet starten. Ik geloof niet dat hij 90 minuten zal kunnen spelen. We zullen zien of hij de match begint of eindigt.”