Regering klopt loonakkoord af: lonen stijgen niet bovenop index, wel ruimte voor premie tot 750 euro
PolitiekHet kernkabinet van de federale regering is het eens geraakt over een verzoeningsvoorstel om de loononderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers uit het slop te trekken. Dat vernam onze politieke redactie en bevestigt het kabinet van premier Alexander De Croo (Open Vld). In het voorstel kunnen de lonen voor werknemers in de privésector de komende twee jaar niet stijgen bovenop de index. Om toch nog een extraatje te voorzien, komt er zoals vorig jaar wel een consumptiecheque.
HAA, FMELaatste update:28-11-22, 20:03
Vakbonden en werkgevers raakten het de voorbije maanden niet eens over de loonnorm en de besteding van de welvaartsenveloppe, waardoor de bal in het kamp van de regering terechtkwam. Vrijdag sprongen de onderhandelingen nog af, maar vandaag is er dan toch witte rook.
Dit heeft het kernkabinet beslist
- De loonnorm blijft de komende twee jaar zoals verwacht op 0 procent, los van de index. Dat zal in de eerste plaats de werkgevers tevreden stemmen. Zij pleitten herhaaldelijk voor een loonmarge van 0 procent, omdat Belgische bedrijven door de automatische loonindexering aan concurrentiekracht verliezen. Daarbij zwaaiden ze telkens met een rapport van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), die berekende dat de loonkosten in België 5,7 procent meer stijgen dan het gemiddelde van de buurlanden.
- Om toch een extraatje te voorzien, komt er net als in 2021 een premie of consumptiecheque. Premier De Croo spreekt zelf van een koopkrachtpremie. Voor de premie circuleren verschillende namen, maar in essentie gaat het over hetzelfde. Bedrijven die het goed doen kunnen een bedrag van maximaal 500 euro toekennen aan hun werknemers, op voorwaarde dat daar een sectoraal akkoord voor wordt gesloten. Er wordt ook een ontsnappingsclausule voorzien voor ondernemingen die die financiële ruimte niet hebben. Bedrijven met uitzonderlijk hoge winsten kunnen een premie tot 750 euro geven.
- De welvaartsenveloppe, een klein miljard euro voor de periode 2023-2024, wordt voor 100 procent uitgekeerd. Normaal gesproken gaat dat geld naar het optrekken van de uitkeringen, maar een klein deel wordt nu opzijgezet voor werkenden: de laagste werkloosheidsuitkeringen stijgen met 1,3 procent, wat minder is dan het maximum van 3,5 procent. Met het geld dat daardoor vrijkomt - zowat 50 miljoen euro - worden de minimumlonen verhoogd, om de werkloosheidsval zo veel mogelijk te vermijden. Een primeur, klinkt het op het kabinet van de premier.
De minimumpensioenen voor werknemers en zelfstandigen stijgen vanaf juli volgend jaar met 2 procent, het vakantiegeld voor gepensioneerden gaat met 3,8 procent omhoog in mei 2023 en nog eens met 2,55 procent het jaar daarop, laat minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie Karine Lalieux (PS) weten. Het leefloon en de vervangingsuitkering nemen met 2 procent toe in juli, net als de inkomensgarantie voor ouderen (IGO).
Een inperking van de dividenden, zoals socialisten die op tafel gelegd, komt er niet. Ook op de vraag om extra koopkrachtmaatregelen die naar verluidt bij MR leefde, gaat de regering uiteindelijk niet in.
Het bemiddelingsvoorstel van de regering gaat nu terug naar de sociale partners. De besteding van de welvaartsenveloppe is definitief afgeklopt.
Dit zeggen VOORSTANDERS
Minister van Werk en EconomiePierre-Yves Dermagne (PS) is tevreden met de verhoging van de laagste werkloosheidsuitkeringen, “waartegen de liberalen zich met hand en tand hebben verzet”. “Er is geen sprake van het belonen van inactiviteit. De realiteit is dat de laagste werkloosheidsuitkering nog steeds ver onder de armoedegrens ligt”, klinkt het strijdvaardig.
Groen-vicepremier Petra De Sutter heeft het over een “akkoord dat de balans houdt tussen wat de werkgevers en de werknemers wilden”. Alle sociale uitkeringen stijgen, zodat mensen tegen armoede worden beschermd, en tegelijkertijd houdt wie werkt meer over aan het einde an de maand, klinkt het. “We zijn tevreden dat de regering de knoop kon ontwarren waar sociale partners al hele tijd op vastliepen.”
Het ABVV is “niet heel enthousiast” over het loonakkoord dat de regering heeft voorgesteld, al zitten er voor de socialistische vakbond ook positieve punten in.
“We zijn eigenlijk niet voor cheques”, zegt algemeen secretaris Miranda Ulens over de koopkrachtpremie uit het regeringsvoorstel. “Dit is geen structurele verhoging van de lonen. Het telt bovendien niet mee voor de pensioenopbouw. Er zijn nu al mensen die met hun pensioen niet rondkomen.” De topvrouw herhaalt dat de bonden liever willen dat de loonnorm indicatief wordt, zodat vakbonden en werkgevers toch nog over loonopslag kunnen onderhandelen. Nu is er wettelijk gezien geen marge voor een loonsverhoging.
Ulens is wel tevreden dat onderhandelingen op sectorniveau mogelijk worden en denkt dat veel sectoren met de premie aan de slag zullen gaan. “Ik hoor dat er werkgevers zijn die hun personeel erkenning willen geven”, luidt het. “Daarbij kan nog rekening worden gehouden met bedrijven in moeilijkheden.”
N-VA-Kamerlid Björn Anseeuw noemt het loonakkoord “ronduit teleurstellend en schadelijk”. “Nog maar eens worden de werkloosheidsuitkeringen verhoogd. En nog maar eens stijgen de brutoloonkosten voor de laagste lonen. Dat is compleet onverantwoord als je weet dat de loonkosten in dit land al veel sneller stijgen dan in onze buurlanden en belangrijkste handelspartners.”
Volgens Anseeuw moet de regering “eindelijk eens solidair zijn met wie wél werkt in dit land”, door de nettolonen op te trekken zonder de brutoloonkosten voor de werkgevers te laten stijgen. “Het zijn stillaan echt zotten die werken in dit land”, besluit hij.
Ook voor de Vlaamse bedrijven is het verzoeningsvoorstel “onaanvaardbaar”. Dat zegt Hans Maertens, topman van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka. In het regeringsvoorstel blijft de loonnorm voor de komende twee jaar 0 procent bovenop de index, maar kan tot 750 euro premie worden toegekend door bedrijven die het goed doen.
Als we elke spaarcent opsouperen dan duwen we onze groeikracht naar beneden.
“De regering past zo haar eigen wetten aan. De wet zegt dat moet onderzocht worden of de concurrentiekracht van de bedrijven wordt aangetast. En de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) heeft dat gedaan en is tot de conclusie gekomen dat er effectief nul procent marge is. Op deze manier wordt de concurrentiekracht op het spel gezet. We spelen met vuur voor een politiek compromis”, aldus de gedelegeerd bestuurder van Voka.
Een aantal bedrijven zal 750 euro premie wel kunnen betalen, erkent Maertens. “Maar de winsten van vandaag zijn de investeringen van morgen en de jobs van overmorgen. Als we elke spaarcent opsouperen dan duwen we onze groeikracht naar beneden. Bedrijven waar het vandaag goed draait, kunnen het morgen minder goed doen en overmorgen slecht”.
“Het is alvast een belangrijk signaal dat de loonnorm op 0 procent wordt gezet”, reageert topman Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). “Zo vermijden we dat er een algemene loonkostenstijging voor de economie wordt georganiseerd.”
Maar met de eenmalige premies wordt volgens het VBO een verkeerd signaal gegeven. “Met een competitiviteitscrisis die heviger dan ooit woedt, wordt toch de mogelijkheid geboden aan de vakbonden om hogere premies te eisen dan tijdens vroegere en mildere crisissen. Dit is een onbegrijpelijk signaal. Ons land heeft nu een doortastend competitiviteitspact nodig dat de loonkostenhandicap van 16 procent afbouwt om zo de werkgelegenheid in dit land niet in het gevaar te brengen”, aldus Timmermans.
Inzake de welvaartsenveloppe heeft men volgens het VBO “terecht bijgestuurd voor de werkloosheidsuitkeringen, zodat werken meer loont dan niet-werken”.
KIJK. Bedrijven staan niet te springen om de premie uit te delen
