Zowel in Antwerpen, Brussel en Luik ontsierden relschoppers – veelal met buitenlandse roots – de 0-2-overwinning van Marokko tegen België. Deelsteps vlogen in het rond, ruiten sneuvelden, onder meer van een VRT-zendwagen en ook van politiewagens in Luik. Een VTM-journalist kreeg een vuist in het gezicht, een collega van de RTBF raakte gewond in het gezicht door vuurwerk. Een agent is tot eind dit jaar arbeidsongeschikt na een kniebreuk.

De schermutselingen leidden in Brussel tot een tiental bestuurlijke aanhoudingen wegens opruiing van de menigte. Een minderjarige is gerechtelijk aangehouden en ter beschikking gesteld van het parket voor het gooien van projectielen en opstandig gedrag. ‘Die cijfers kunnen nog stijgen’, zei Brussels politiewoordvoerder Sandra De Tandt. De komende dagen probeert men met beelden nog mensen te identificeren. Ook in Antwerpen is een tiental personen bestuurlijk aangehouden.

De minderjarige persoon werd inmiddels weer vrijgelaten, deelde het Brusselse parket maandag mee. ‘Het onderzoek naar zijn specifieke rol loopt nog. Er is nog geen kwalificatie (juridische omschrijving van de gepleegde strafbare feiten, red.), maar het vermoeden bestaat dat hij aan de rellen heeft deelgenomen.’

‘Onverlaten’

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) prees maandagmorgen op Radio 1 de politie, voor haar ‘eenheid van commando’. Ze sprak van een ‘groep onverlaten’ die elke aanleiding aangrijpt om rel te schoppen – ‘daar is geen kruid tegen opgewassen’. ‘Het is aan justitie om daar het gepaste gevolg aan te geven, maar het is mijn wens om zeer kordaat en snel op te treden. Het zijn jongeren die niet veel ophebben met onze cultuur, normen en waarden. Daartegen moeten we streng optreden’, zei ze.

De vraag is nu vooral wat er donderdag te verwachten valt, als Marokko opnieuw voetbalt, dit keer tegen Canada. ‘Na gisteren houden we met verschillende partijen – interne en externe – een debriefing. Op basis daarvan wordt de situatie herbekeken. We zullen met een meer versterkte aanwezigheid werken. Meer kan ik uit veiligheidsoverwegingen niet zeggen,’ aldus De Tandt.

In Antwerpen analyseert de politie de match nog. Daar wil men niet zeggen of er donderdag meer manschappen worden ingezet.

Snelrecht als oplossing

Ook de eindejaarsperiode leidt al eens tot onlusten. Hoe moet een samenleving en bestuur daar mee omgaan? De burgemeester van Antwerpen geeft voorlopig geen commentaar. Zijn woordvoerder geeft aan dat de kwestie de stad overstijgen: hij vindt dat die discussie thuishoort in de Kamer.

Recent werd in Nederland de Vlaamse klimaatactivitist Wouter Mouton via (super)snelrecht veroordeeld. Kan zoiets ook hier niet als lik-op-stukbeleid, om relschoppers zo veel mogelijk te stoppen?

‘Ook al is het een logische vraag dat justitie snel kan optreden, een supersnelrecht hebben we niet’, zegt Raf Verstraeten, hoogleraar strafprocesrecht aan de KU Leuven. ‘Het is in 2000 ooit geprobeerd bij het EK Voetbal in België en Nederland, toen men Engelse hooligans vreesde. Daarbij zou men binnen de week berecht kunnen worden. Maar het Grondwettelijk Hof heeft dat systeem toen grotendeels vernietigd omdat de rechten van de verdediging in vergelijking met de klassieke procedure manifest niet gewaarborgd worden. Er moet de nodige tijd zijn om gedegen onderzoek te kunnen doen.’

België kent een wat tragere variant. ‘Als iemand gerechtelijk wordt aangehouden, en er wordt geen gerechtelijk onderzoek geopend, dan kan iemand wel een oproeping via een proces-verbaal krijgen. Dan verschijnt hij ten vroegste 10 dagen en ten laatste 2 maanden later voor de rechter. En wordt er binnen de maand uitspraak gedaan. Cijfers over de toepassing van dit systeem heb ik niet.’