Chinese oud-president Jiang Zemin (96) overleden

Jiang was tussen 1993 en 2003 president van de Volksrepubliek China. Hij begon zijn carrière als elektricien in een fabriek, maar klom op binnen de Communistische Partij. Jiang werd al secretaris-generaal in 1989, vlak na de bloedig neergeslagen protesten op het Tiananmenplein. Hij nam het over van Deng Xiaoping, die veel economische hervormingen had ingezet. Jiang zou aanvankelijk als tussenpaus aantreden, maar bleef jaren aan de macht.

Onder zijn leiderschap maakte China een grote economische groei door en verbeterde de relatie met de internationale gemeenschap. Jiang werd opgevolgd door Hun Jintao. Jiang haalde de Olympische Spelen naar Beijing en maakte het land deel van de Wereldhandelsorganisatie. Hij zou er het meest trots op zijn dat tijdens zijn presidentschap Hongkong weer terug bij China kwam, na ruim 150 jaar door de Britten te zijn bestuurd.

Veel buitenlandse politici beschouwden de voormalige leider als een uitzondering op de stijve en onopvallende Chinese leiders. In tegenstelling tot zijn opvolgers in de Communistische Partij leek hij ervan overtuigd dat China niet kon floreren als tegenstander van de Verenigde Staten. Maar terwijl China zich openstelde voor de buitenwereld, maakte zijn regering korte metten met afwijkende meningen.

Jiangs nalatenschap binnen de Communistische Partij bestaat vooral uit zijn ‘drie voorstellen’. Dat was een progressieve theorie over de rol van de partij en hielp om China economisch te hervormen naar een sociale markteconomie. Die theorie is opgenomen in de partijstatuten en de grondwet van China.

Jiang was de laatste jaren weinig in het openbaar te zien. Hij was in 2019 voor het laatst op televisie bij de viering van het 70-jarige bestaan van de Volksrepubliek. De vlaggen in China hangen halfstok als eerbetoon.

Zijn dood en de daaropvolgende herdenkingsplechtigheden komen op een delicaat moment in China, waar de Communistische Partij het hoofd moet bieden aan een golf van protesten tegen het coronabeleid. Het gaat om de grootste protesten in China sinds die van 1989 voor democratische hervormingen op het Tiananmenplein.