1 op de 3 heeft het, en toch is deze aandoening onbekend. “Je wordt gek van gefriemel en gefrunnik”
Een ander zien friemelen, frunniken, peuteren of pulken kan je op de zenuwen werken. Maar sommigen vinden het ronduit weerzinwekkend. Herkenbaar? Misschien lijd je wel aan misokenie, een psychologische aandoening die voor het eerst grondig wetenschappelijk onderzocht werd.
FDBLaatste update:30-11-22, 10:55
Van misofonie heb je misschien al gehoord. Mensen met die aandoening kampen met woede en walging als ze bepaalde - meestal door mensen geproduceerde - geluiden horen. Denk aan het tikken met een pen, onophoudelijk je neus ophalen of het gesmak wanneer je een appel eet.
Het broertje van misofonie is misokenie, en werd ontdekt tijdens onderzoek naar de haat tegen geluiden. Bij misokenie gaat het om verregaande frustratie bij bepaalde bewegingen. Toegegeven: we worden allemaal weleens zenuwachtig als we iemand onophoudelijk zien friemelen of met zijn voet tikt. Maar voor mensen met misokenie is het ondraaglijk.
1 op de 3 heeft er last van
“Misokenie wordt gedefinieerd als een sterke negatieve affectieve of emotionele reactie op de aanblik van kleine en repetitieve bewegingen van iemand anders”. Aan het woord is psycholoog Sumeet Jaswal, onderzoeker aan de Universiteit van Britisch Columbia in Canada en auteur van het onderzoek. “Maar verrassend genoeg ontbreekt wetenschappelijk onderzoek over het onderwerp”, zo legt hij uit in het academische tijdschrift Scientific Reports.
Het is geen fenomeen dat beperkt is tot klinische populaties, maar een fundamentele en tot nog toe onvoldoende erkende sociale uitdaging.
Sumeet Jaswal
Jaswal en zijn collega-onderzoekers besloten daar verandering in te brengen en betrokken meer dan vierduizend mensen bij hun experimenten. Hun conclusie is op zijn zachtst gezegd verrassend. Soms gaat misokenie hand in hand met de geluidsgevoeligheid misofonie, maar zeker niet altijd. En de mate waarin mensen gefrustreerd geraken van het gefriemeld en gefrunnik van anderen, verschilt ook sterk.
Maar één ding is duidelijk: de mensen die er last van hebben vormen geen uitzondering. “We ontdekten dat ongeveer een derde een misokenie-gevoeligheid rapporteerde voor het repetitieve en onrustige gedrag van anderen. Het is geen fenomeen dat beperkt is tot klinische populaties, maar een fundamentele en tot nog toe onvoldoende erkende sociale uitdaging die door velen in de bredere, algemene bevolking wordt gedeeld.”
Spiegelgedrag: jij nerveus, ik nerveus
Rijst natuurlijk de vraag: waarom vinden we het zo vervelend als een ander friemelt? De onderzoekers vonden geen harde bewijzen dat mensen met misokenie hun ogen - letterlijk - moeilijker kunnen afhouden van afleidende gebeurtenissen. En dus is er bijkomstig onderzoek nodig.
We willen onderzoeken of er ‘spiegelneuronen’ in het spel zijn. Deze worden geactiveerd als als we bewegen, maar ook wanneer we anderen zien bewegen.
Sumeet Jaswal
“Een mogelijkheid die we willen onderzoeken is dat er ‘spiegelneuronen’ in het spel zijn”, zegt wetenschapper Sumeet Jaswal. “Deze neuronen worden geactiveerd wanneer we bewegen, maar ook wanneer we anderen zien bewegen. Een voorbeeld: als je ziet dat iemand gewond raakt, kan jij ook ineenkrimpen. Hun pijn wordt dan weerspiegeld in je eigen hersenen. Dus als iemand friemelt omdat ze angstig of nerveus zijn, dan zouden mensen met misokenie zich daaraan kunnen spiegelen en ook zenuwachtig kunnen worden.”
