De ene gespannen, maar tevreden dat hij gekozen werd als jurylid. De andere zichtbaar enorm opgelucht omdat ze finaal werd gewraakt. Bijna een sprongetje van vreugde zelfs. Na een marathonzitting van meer dan tien uur is het woensdagavond gelukt om een jury samen te stellen voor het terreurproces rond de aanslagen. 12 effectieve juryleden en 24 plaatsvervangers. Want door de duur van het proces - misschien wel 9 maanden - wordt er rekening gehouden met veel mogelijke afvallers.

De juryloting kwam er na een urenlange parade van weigerachtige kandidaat-juryleden. Allemaal met hun eigen reden om niet in de jury te zetelen. Ze schermden met medische attesten, vliegtuigtickets, brieven van werkgevers die beschreven hoe onmisbaar ze waren. Het werd een afvalrace die begon met 1.000 kandidaat-juryleden en eindigde met 293 namen in de pot. Ongeveer 300 mensen hadden vooraf al vrijstelling gekregen van de voorzitter. Ongeveer 200 stuurden hun kat en riskeren nu een boete tussen 400 en 8.000 euro. En 200 kandidaten konden de voorzitter tijdens de zitting overtuigen dat ze niet geschikt waren.

Voorzitter met flair en humor

De voorzitter maakte het hen nochtans niet gemakkelijk, vastberaden als ze was om voldoende kandidaat-juryleden over te houden. “Onmisbare werknemers” kregen te horen dat het voor iedereen lastig is en dat onmisbaarheid relatief is. Wie voor een zieke ouder moest zorgen, moest moeite doen om de voorzitter te overtuigen van de nood. Een alleenstaande moeder met een zoon van 7 jaar kreeg de opdracht de vader van de jongen op zijn plichten te wijzen.

Zelfs kandidaat-juryleden die kwamen vertellen dat ze niet objectief konden oordelen, kregen niet zomaar een vrijstelling. “Een jurylid zijn, dat is iets dat je moet leren. Je staat er niet alleen voor. We zullen u begeleiden.”

Voorzitter Laurence Massart leidde de eindeloos lange zitting met vaste hand, maar tegelijk met flair en af en toe een vleugje humor. Ze wordt al langer omschreven als een “menselijke voorzitter” en ze maakte dat waar in de manier waarop ze vol begrip reageerde op de soms wanhopige vragen om vrijstelling. Tegelijk liet ze niet over zich heen lopen door kandidaten die al te gemakkelijk aan hun burgerplicht probeerden te ontkomen. “Want”, had ze aan het begin van de zitting duidelijk gezegd: “Zetelen in een jury is een plicht”. En haar missie was duidelijk. Er moest aan het einde van de zitting een jury van 12 leden en 24 plaatsvervangers zijn, zodat het assisenproces volgende maandag van start kan gaan. In de wetenschap dat het sowieso een half jaar à negen maanden zal duren. “Ik ga niet meer uitstellen”, klonk het duidelijk. Ze vond duidelijk dat er door de discussie rond de glazen beklaagdenbox al tijd genoeg verloren ging.

Een beschuldigde nu al opstandig

De negen beklaagden waren allemaal aanwezig en zagen het stilzwijgend aan. Het is nog onduidelijk welke houding ze zullen aannemen. Of ze zullen spreken of zwijgen. Alleen Osama Krayem, die zijn bom niet liet ontploffen in metrostation Maalbeek, liet al in zijn kaarten kijken en toonde zich opstandig. Hij wilde zelfs zijn naam niet bevestigen.