Franco ophemelen mag niet meer in Spanje: parlement verbiedt openlijk fascisme
Er is een nieuwe wet goedgekeurd in het Spaanse parlement die openlijk fascisme verbiedt. De wet wil fascistische symbolen uit het straatbeeld halen of fascistische verenigingen verbieden. Daarnaast wil de wet slachtoffers van het vroegere fascistische regime in Spanje een degelijke begrafenis geven.
De wet voor de democratische herinnering is een nieuwe Spaanse wet die de dictatuur van Franco illegaal verklaart en daarmee openlijk fascisme verbiedt. De bedoeling van de wet is om een einde te maken aan het ophemelen van het fascisme en het 'franquisme'.
Wie was Francisco Franco?
Francisco Franco was een belangrijke Spaanse generaal tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Hij stond dan bekend als de generalísimo. Na de oorlog heerste hij als dictator over Spanje tot 1975. Het Francoregime stond bekend als een zeer wreedaardig regime. Tegenstanders van Franco kwamen in concentratiekampen terecht en velen werden zelfs geëxecuteerd. Het 'franquisme' is een fascistische ideologie gebaseerd op de overtuigingen en het beleid van Franco.
Daarvoor zijn verschillende maatregelen genomen. Zo zouden meerdere verenigingen moeten sluiten, moeten openlijke fascistische symbolen verdwijnen en zullen adellijke titels afgenomen worden. "In Spanje zijn er nog heel wat verenigingen die het 'franquisme' ophemelen", zegt ex-correspondent Sven Tuytens in "Nieuwe feiten" op Radio 1.
"Je hebt bijvoorbeeld een vereniging die elk jaar de verjaardag van Franco viert. Of je hebt ook een bekend café in een populaire buurt in Madrid waar het portret van Franco hangt en waar "Francowijn" geschonken wordt. Dat zijn symbolen die allemaal moeten verdwijnen."
Beluister hier het gesprek met Sven Tuytens over de nieuwe Spaanse wet:
Openlijk fan van Franco zijn is voortaan verboden in Spanje
Dodenvallei
Volgens de nieuwe wet moet ook de Dodenvallei, het praalgraf van Franco, een andere bestemming krijgen. Franco zelf ligt daar niet meer, maar andere belangrijke fascistische leiders liggen daar nog wel en zullen moeten verplaatst worden.
Het graf van José Antonio Primo de Rivera, de oprichter van de Falange (een fascistische organisatie), zou bijvoorbeeld verplaatst moeten worden. "Dat is een groot probleem voor extreemrechts want voor hen is hij een soort halfgod," legt Tuytens uit.
Slachtoffers Francoregime
"Het Francoregime was een heel wreedaardig regime", vertelt Tuytens, "iedereen die voor de republiek was, werd veroordeeld. Op een bepaald moment zaten 400.000 Spanjaarden in concentratiekampen. Al die mensen zijn veroordeeld geweest met lichte of zware straffen. Het executiepeloton was een zware straf, meer dan 115.000 mensen liggen daardoor nog steeds begraven in een massagraf."
"Eén van de belangrijke consequenties van deze nieuwe wet is dat het nu de verantwoordelijkheid van de staat is om die 115.000 mensen op te graven en een degelijke begrafenis te geven", zegt Tuytens.
Gaat iedereen de wet volgen?
Tuytens verwacht niet dat iedereen de nieuwe wet gedwee zal volgen. "Het is al heel moeilijk geweest om deze wet erdoor te krijgen in het Spaanse parlement. Verschillende rechtse en extreemrechtse partijen hebben al gezegd: "Van zodra wij aan de macht zijn, gaan we die wet schrappen"."
In 2007 is al eens een gelijkaardige wet uitgevaardigd. Toen is beslist dat alle straatnamen die verwijzen naar het 'franquisme' weggehaald moesten worden. "Maar vandaag heb je nog altijd 'franquistische' straatnamen, de wet wordt niet nageleefd omdat sommige burgemeesters het gewoonweg niet willen uitvoeren. De vraag is nu dus hoe dat nu bij die cafés en verenigingen gaat lopen: hoe ver gaat de regering gaan om alles op te doeken?"