Julian Assange schakelt Europees Hof voor Mensenrechten in om uitlevering aan VS te voorkomen

In de VS lopen 18 aanklachten tegen Assange, waaronder spionage. Via WikiLeaks gaf Assange immers grote hoeveelheden vertrouwelijke Amerikaanse militaire en diplomatieke documenten vrij. Daarmee werden volgens Washington mensenlevens in gevaar gebracht.

Het Verenigd Koninkrijk gaf in juni groen licht voor de uitlevering van Assange, maar de man tekende beroep aan bij het Londense High Court. De eerste hoorzitting vindt begin volgend jaar plaats. Daarnaast hebben zijn advocaten ook een zaak aangespannen tegen het Verenigd Koninkrijk bij het EHRM, met de vraag om de uitlevering tegen te houden.

Zijn vrouw Stella Assange hoopt dat de zaak in het Verenigd Koninkrijk kan afgerond worden. Als de zaak voor het EHRM moet gebracht worden, “dan zou dat een droevige dag en een enorme teleurstelling zijn”, zegt ze.

Volgens Assanges broer Gabriel Shipton willen de Amerikaanse autoriteiten liever vermijden dat de zaak voor het EHRM gebracht wordt, aangezien de media en het volk in Europa positiever staan tegenover Assange dan in de VS of het VK. “Ik kan me voorstellen dat de VS dat zouden willen vermijden... de poging om een uitgever van Europa proberen uit te leveren voor het publiceren van Amerikaanse oorlogsonthullingen, wanneer de VS Europa vragen om allerlei opofferingen te maken voor de oorlog in Oekraïne”, aldus Shipton.

In januari 2021 oordeelde een Britse rechter al dat Assange niet mocht uitgeleverd worden omwille van zorgen om zijn geestelijke gezondheid. Het risico op zelfmoord werd te hoog geacht indien Assange veroordeeld zou worden en opgesloten worden in een zwaarbeveiligde gevangenis. Die beslissing werd echter vernietigd na een beroep door de Amerikaanse autoriteiten, die een heel pakket garanties boden, waaronder de toezegging dat hij naar Australië kon worden overgebracht om een eventuele straf uit te zitten. In juni gaf de Britse minister van binnenlandse zaken groen licht voor de uitlevering.

WikiLeaks kwam voor het eerst onder de aandacht in 2010, toen het honderdduizenden geheime dossiers en diplomatieke communicaties vrijgaf. Het was het grootste veiligheidslek in de Amerikaanse militaire geschiedenis.

Volgens Amerikaanse aanklagers en westerse veiligheidsfunctionarissen is de in Australië geboren Assange een een roekeloze staatsvijand die met het lek het leven van de agenten die in de documenten werden genoemd in gevaar bracht.

De man verbleef zeven jaar in de Ecuadoraanse ambassade in Londen om te vermijden dat hij zou worden uitgeleverd aan Zweden, waar hij gezocht werd voor ondervraging wegens aanranding, maar die klacht werd later ingetrokken. In 2019 werd hij toch gearresteerd en opgesloten omdat hij zijn borgtochtvoorwaarden had geschonden. Sindsdien zit hij in Londen in de cel.

Aanhangers van Assange beschouwen hem als een held omdat hij Amerikaanse wandaden in conflicten in Afghanistan en Irak openbaar maakte, en noemen zijn vervolging een politiek gemotiveerde aanval op journalistiek en vrije meningsuiting.

De zaak trad deze week op de voorgrond nadat vooraanstaande media, waaronder de New York Times die aanvankelijk met Assange samenwerkte in verband met het gelekte materiaal, in een open brief opriepen om een einde te maken aan zijn vervolging.

De Australische premier Anthony Albanese vroeg de Amerikaanse autoriteiten deze week eveneens om de vervolging van Assange te staken.