Welke kruiden geven speculoos en kruidnoten hun specifieke smaak?
Stap een bakker of supermarkt binnen en de speculaas vliegt je in vele vormen om de oren. Of het nu om kruidnoten, koekjes voor bij de koffie of lekkere grote brokken gaat: de speculaaskruiden vinden we overal terug. Maar wat zit er eigenlijk in die ‘kruiden’, waar komen ze vandaan en hoe maak je ze zelf?
Om maar meteen een misverstand de wereld uit te helpen: ‘speculaaskruiden’ zijn eigenlijk helemaal geen kruiden, maar specerijen. Een mengsel dat bijna altijd uit kaneel, kruidnagel, kardemom, nootmuskaat en gember bestaat om precies te zijn. En soms ook koriander of anijs. “Zo’n mengsel is de basis van de speculaas”, legt bakker Erwin van den Heuvel van Bakkerij van Barneveld uit Zeist uit. “Je moet het eerst malen en dan laten staan. Zo krijg je speculaaskruiden.”
Welke kruiden zitten in de mix?
Van den Heuvel weet waar hij het over heeft. Hij won vorig jaar de Beko Speculaaskeuringen, de jaarlijkse wedstrijd voor beste speculaas van Nederland – en het was niet de eerste keer dat hij met de hoofdprijs thuiskwam. Een geheim ingrediënt heeft hij niet. “Het gaat allemaal om de verhoudingen. De meeste bakkers kopen standaard speculaaskruiden. Wij kopen een gedeelte, maar voegen daar zelf een bepaalde hoeveelheid kruiden aan toe waardoor de smaak en de lucht langer blijven hangen. Als je helemaal zelf speculaas wil maken, zal je jouw eigen soort samenstelling moeten vinden.”
De precieze samenstelling en ingrediënten verschillen van bakker tot bakker.
Dat maakt de speculaaskruiden tot een bijzonder soort mix: iedereen weet hoe het hoort te smaken en ruiken, maar de precieze samenstelling en ingrediënten verschillen van bakker tot bakker. Wat wel zeker is, is dat het recept voor deze melange al zeker 400 jaar oud is. De eerste recepten voor ‘koekkruiden’ komen uit de 17e eeuw, de hoogtijdagen van de VOC.
De Verenigde Oostindische Compagnie specialiseerde zich in de specerijhandel. De specerijen kwamen van de vele handelsposten en kolonies. Daardoor waren er in Nederland plots specerijen beschikbaar om koekjes mee te bakken die voorheen veel te kostbaar waren. Het duurde niet lang voordat uit die stortvloed aan nieuwe kruiden en spijzen de eerste speculaasmelanges ontstonden.
Dat gebeurt niet alleen in Nederland en België, maar ook in andere landen zoals Duitsland, Frankrijk en de Europese kolonies. Denk bijvoorbeeld aan de Duitse Speculatius, of de Amerikaanse Pumpkin spice. Die laatste is eigenlijk weinig meer dan een versimpelde versie van speculaas, met kaneel, nootmuskaat, gember en kruidnagel.
Hoe maak je zelf speculaaskruiden?
Je kan je speculaaskruiden bij de supermarkt kopen, maar met een beetje moeite maak je zo je eigen samenstelling. Hiervoor neem je acht delen kaneel, twee delen kruidnagel en nootmuskaat en één deel kardemom, gember, koriander en anijs. Dit is een goede basismix, waar je later naar eigen smaak op kan variëren met verschillende hoeveelheden en extra ingrediënten.
Gebruik een vijzel of een stamper om alle kruiden te mengen.
Om al deze onderdelen door elkaar te mengen, kan je het best een vijzel en stamper gebruiken. Blijf malen en stampen tot je een mooi egaal poeder hebt. Nu kan je jouw melange testen. “Daar zit veel tijd in”, weet bakker Van der Meulen.
Klinkt dit als veel te tijdrovend? Dan kan je altijd een pakje of potje kant-en-klaar kopen: “Als je als leek geen verstand van spijzen of bakken hebt, is het vrij lastig. Je moet denken aan de percentages en procenten van de specerijen, en je moet al die specerijen aanschaffen. Dat zijn toch de duurdere ingrediënten, en je hebt er veel van nodig om speculaasmix te maken.”
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
HLN Shop
“Gekookt zijn ze vaak echt niet lekker”: Pascale Naessens verklapt hoe je groenten wél smakelijk op je bord krijgt
-
Vandaag vindt Eid-al-Fitr of het Suikerfeest plaats: wat staat er zoal op het menu?
Vandaag is het zover: na een maand lang niet eten en drinken is de ramadan voorbij en is het tijd voor Eid-al-Fitr of het Suikerfeest. Maar wat schaft de pot op zo’n dag? Wat houdt dat einde van de vastentijd precies in? En eet elk gezin iets anders, zoals met Kerstmis, of zijn er vaste waarden die nooit mogen ontbreken? -
PREMIUM
Ferdaws (35) uit Gent is privéchef van sterren zoals Angelina Jolie: “Deze cheesecake eet ze zelfs als ontbijt”
Veel mensen hebben zich wellicht al eens afgevraagd hoé Hollywoodsterren er zo kunnen uitzien en welk eetpatroon ze daarvoor aannemen. De Gentse Ferdaws Mesbahi weet daar alles van: ze werkt in Los Angeles als privéchef voor tal van wereldsterren zoals Angelina Jolie en The Weeknd. “Ik kook volgens de Ayurvedische keuken”, legt ze uit. “Voeding is hier een medicijn voor lichaam én geest.” Ze vertelt hoe een typische werkdag eruitziet en verklapt het favoriete recept van Jolie. -
-
Wat is dat rode stipje in je ei? En mag je het dan nog opeten?
-
PREMIUM
'Oatzempic' is nieuwe hype online om af te vallen: hoe maak je het? En hoe werkt het?
Na Ozempic is ‘Oatzempic’ nu de nieuwste hype op TikTok om snel kilo’s te verliezen. Influencers promoten het als een simpel alternatief voor het geneesmiddel en bovendien zonder doktersvoorschrift. Maar is dit écht een wondermiddel of het zoveelste crashdieet? Wat zit er juist in? En kunnen de kilo’s er hiermee afblijven? Diëtisten Sanne Mouha en Michaël Sels nemen de nieuwe trend onder de loep: “Het is slim gezien.” -
Elke dag een banaan eten, hoe gezond is dat?
Met gemiddeld 7,71 kilo bananen per inwoner blijft de banaan de meest gekochte fruitsoort volgens de recentste cijfers van VLAM en GfK. Wie een fruitmand op het werk zet, zal het bewijs daarvan zien: de bananen verdwijnen er als eerste uit. Toch hebben bananen niet overal een goede reputatie, want volgens sommigen zouden het dikmakers zijn. Klopt dat? En is het gezond om elke dag een banaan te eten? Diëtiste Sanne Mouha en voedingsexperte Rosa Luyten lichten toe. -
PREMIUM
Goedkoper dan een dure proteïneshake én goed voor spierherstel: welke chocolademelk is de beste keuze na het sporten?
-
“Dit ruikt naar een Happy Meal”: McDonald's plaatst reclameborden met typische geur
-
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
Bij nieuwbouw is het vanzelfsprekend dat je een architect inschakelt, maar hoe zit dat bij een renovatieproject? Moet je daar ook verplicht ééntje onder de arm nemen? Of zijn er uitzonderingen? Bouwsite Livios geeft uitleg. -
Waarom je het kookvocht van aardappelen niet mag hergebruiken in sauzen of gerechten
Echte kookliefhebbers maken gebruik van het kookvocht van pasta en rijst, om bijvoorbeeld een extra smaakvolle saus te maken. Maar met het kookvocht van aardappelen mag je níét hetzelfde doen, waarschuwt professor en bio-ingenieur Bruno De Meulenaer: “Bij grote hoeveelheden kan dat dodelijk zijn.” -
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?