Na een laatste rondje moeizame onderhandelingen zijn de onderhandelaars van het Europees Parlement, de lidstaten en de Commissie het maandagnacht om 3 uur principieel eens geworden over nieuwe wetgeving die de ontbossing wereldwijd moet tegengaan.

Bedrijven en handelaars die een reeks producten op de markt brengen of exporteren, zullen aan zorgvuldigheidseisen moeten voldoen om ontbossing of degradatie van bossen te vermijden. Het gaat om rundvlees, hout, koffie, cacao, soja, rubber, palmolie, houtskool en afgeleide producten zoals leder, chocolade en meubels.

“Wereldpremière”

“Europa zal zijn deuren sluiten voor dagelijkse producten die de grootste impact hebben op ontbossing in de wereld als de importeur niet met documenten kan aantonen dat ze niet afkomstig zijn uit gebieden waar aan ontbossing wordt gedaan”, zei Pascal Canfin, de Franse voorzitter van de milieucommissie in het Europees Parlement, die erop wijst dat het om een wereldpremière gaat. “Het gaat om de koffie die we ’s morgens drinken, de chocolade die we eten, de houtskool die we in onze barbecue gebruiken, het papier van onze boeken. Het is radicaal.”

(Lees verder onder de foto)

Bedrijven moeten informatie bijhouden over hun toeleveringsketens en over de maatregelen die ze hebben genomen om ontbossing tegen te gaan. Volgens Canfin zullen ze een certificaat gebaseerd op satellietbeelden moeten kunnen voorleggen dat aantoont vanwaar de producten afkomstig zijn. “Als je dat document niet hebt, kom je er niet in.”

Tweede grootste vernieler

Het niveau van de zorgvuldigheidsregels die de bedrijven en handelaars moeten naleven, hangt af van het risiconiveau van het land vanwaar de producten komen: hoe hoger het risico, hoe omvangrijker de controles en omgekeerd. Bedrijven die de wet aan hun laars lappen, riskeren een geldboete.

Volgens de vzw Vilt ligt de Europese consumptie “aan de basis van 16 procent van de wereldwijde ontbossing en is de EU na China de tweede grootste vernieler van tropische wouden”, met desastreuze gevolgen voor de biodiversiteit. De onderhandelaars wezen erop dat het akkoord samenvalt met de onderhandelingen in Montreal over afspraken om het verlies aan biodiversiteit te stuiten.

Financiële sector

De Commissie lanceerde een voorstel voor een verordening in november vorig jaar. Zoals zo vaak, probeerde het Europees Parlement de tekst aan te scherpen en de lijst uit te breiden met onder meer rubber, maïs en varkensvlees. De Europarlementsleden wilden ook het toepassingsgebied van de wetgeving uitbreiden én de financiële sector mee in het bad trekken, omdat die activiteiten financiert die tot ontbossing kunnen leiden. De lidstaten probeerden de lijst en de controleregels zo beperkt mogelijk te houden, terwijl de Commissie zo dicht mogelijk bij haar oorspronkelijk voorstel wilde blijven.

Greenpeace betreurt dat de Europese financiële instellingen buiten schot blijven, dat maïs en biodiesel niet onder de wet vallen en dat ook de uitbreiding van het toepassingsgebied tot andere ecosystemen er voorlopig niet komt. Maar de milieuorganisatie troost zich met de afspraak dat die aspecten herbekeken kunnen worden binnen een of twee jaar na de inwerkingtreding van de wet.

(Lees verder onder de foto)

Daarom spreekt Greenpeace van een “belangrijke doorbraak voor bossen en voor de mensen die ze verdedigen. Deze wet zal sommige kettingzagen doen stilvallen en beletten dat bedrijven profiteren van ontbossing. Burgers in de EU zullen de garantie krijgen dat hun aankopen niet het product van ontbossing zijn”.

Zowel de lidstaten als het Europees Parlement moeten de deal nog formeel goedkeuren. De wet wordt dan twintig dagen na publicatie in het ‘Europees staatsblad’ van kracht, hoewel voor sommige onderdelen een overgangstermijn van 18 maanden is voorzien.

LEES OOK. Chocolatier test 18 sinterklazen uit de supermarkt en deelt 0/10 uit: “Dat is niet te eten. En zie eens naar die prijs” (+)