Kamercommissie keurt overwinstbelasting voor energieproducenten goed, maar er is veel kritiek: “Tekst is juridisch heel zwak”

De overwinstbelasting wordt in het leven geroepen om de energiecrisis voor consumenten draaglijker te maken. We betalen sinds de Russische invasie in Oekraïne torenhoge prijzen voor gas en elektriciteit, terwijl energieproducenten net van de hoge prijzen kunnen profiteren om extra winst te maken.

Europa stelde in oktober een plafond voor van 180 euro per megawattuur. De federale regering besliste om dat plafond op 130 euro te leggen, met uitzondering van producenten die elektriciteit produceren uit biomassa en de verbranding van stedelijk afval, waar ze een plafond van 180 euro hanteert. Alle winst boven dat prijsplafond wordt voor 100 procent afgeroomd. De taks wordt retroactief toegepast vanaf augustus 2022 tot eind juni 2023, en kan nadien via een koninklijk besluit nog worden verlengd.

Verschillende parlementsleden, ook van de meerderheid, lieten zich vandaag kritisch uit over de overwinstbelasting zoals minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) die heeft uitgewerkt.

Marie Christine Marghem (MR) noemde de tekst "juridisch heel zwak" en verwees daarvoor onder meer naar het prijsplafond dat strenger is dan Europa vraagt en de vragen die de Raad van State zich daarbij stelde. Ook Reccino Van Lommel van oppositiepartij Vlaams Belang wees daarop.

KIJK. De Raad van State stelde zich vorige maand ernstige vragen bij de overwinstbelasting die Belgë uitwerkte. VTM Nieuws-journalist Karel Lattrez legt in deze video duidelijk uit wat juist de pijnpunten zijn:

Leen Dierick (CD&V) maakte zich dan weer zorgen over het investeringsklimaat in ons land, dat mogelijk in het gedrang komt als België een strenger prijsplafond hanteert dan de buurlanden. Van der Straeten benadrukte dat Nederland hetzelfde plafond hanteert en dat ook Duitsland en Ierland verschillende plafonds hanteren afhankelijk van het soort energieproductie. "Ik maak me dus niet zoveel zorgen om het gelijke speelveld: veel landen werken met lagere plafonds dan de Europese verordening."

Volgens N-VA-Kamerlid Bert Wollants is de redenering die de noorderburen daarvoor gebruiken echter niet dezelfde en romen zij winsten af aan 90 en niet aan 100 procent. Hij vreest ook dat het bedrag van 130 euro arbitrair is bepaald en daardoor juridisch niet robuust is. Van der Straeten gaf aan dat procedures nooit uit te sluiten zijn, maar "we zijn ervan overtuigd dat de tekst goed rekening houdt met alle evenwichten".

PVDA-Kamerlid Thierry Warmoes vond het plafond dan weer te hoog. De extreemlinkse oppositiepartij diende een amendement in om het bedrag van 95 euro per megawattuur te brengen. Volgens Warmoes is de periode waarin de overwinstbelasting wordt toegepast ook te kort en heeft de regering te lang getalmd met de uitwerking ervan.

Kris Verduyckt (Vooruit) sprak van een "stevige overwinstbelasting" en noemde het "onbegrijpelijk dat niet alle politieke partijen hier enthousiast over zijn en liever hun politieke spel blijven spelen".

De maatregel dateert van het begrotingsconclaaf van oktober en zou volgende week goedgekeurd moeten kunnen worden door de plenaire vergadering.

De Kamercommissie zette vandaag overigens ook unaniem het licht op groen voor een solidariteitsbijdrage van gasnetbeheerder Fluxys van 300 miljoen euro en bespreekt donderdagnamiddag nog een gelijkaardige bijdrage voor de petroleumsector. Alles samen zouden die maatregelen in 2022 en 2023 in totaal ongeveer 3,5 miljard euro in het laatje moeten brengen om de steunmaatregelen voor consumenten te financieren.