Trackers uit en onverzekerd de zee op om olieboycot te omzeilen: Rusland bouwt duistere ‘schaduwvloot’

Scheepsmakelaar Braemar schat dat Moskou - dat sterk afhankelijk is van buitenlandse tankers om zijn ruwe olie te vervoeren - dit jaar meer dan 100 schepen heeft aangekocht, zo meldt ‘The Financial Times’. Ook worden schepen geherlokaliseerd die normaal Iran en Venezuela bedienen, twee landen waarop eveneens westerse olie-embargo’s van toepassing zijn.

Het Kremlin streeft ernaar om een zogenoemde ‘schaduwvloot’ samen te stellen in een poging om nieuwe internationale beperkingen op de olie-export te omzeilen. Maandag is immers het door de Europese Unie, Australië en de G7-landen ingestelde prijsplafond voor Russische olie in werking getreden. Het doel van de maatregel is om de inkomsten van Rusland te verminderen, waarbij Moskou wel de kans krijgt om de wereldmarkt te bevoorraden.

De maatregel houdt in dat alleen olie die wordt verkocht tegen een prijs van 60 dollar per vat of minder kan worden geleverd. Daarnaast is er ook een embargo van de EU, VS en Canada van kracht op leveringen van Russische olie op zee.

KIJK. “Prijsplafond voor Russische olie heeft drie doelstellingen”

Maritieme inlichtingendiensten zien intussen een toename van tankers die trackers uitschakelen om sancties te omzeilen. Het aantal aan Rusland gelieerde olietankers dat volledig “op zwart gaat” om te voorkomen dat zij in het zuiden van de Atlantische Oceaan kunnen worden gevolgd, is de afgelopen maanden verdubbeld, meldt ‘The Guardian’.

Door hun traceersystemen op volle zee uit te schakelen, kunnen de schepen ongemerkt olie overbrengen naar andere tankers waardoor het lijkt dat hun olie niet van Rusland afkomstig is. Tankers die eventuele banden met Rusland kunnen verbergen door middel van illegale overbrengingen halverwege de oceaan, hopen hun olie aan normale prijzen te verkopen.

Volgens een energiedeskundige verhoogt het door de EU aan Rusland opgelegde olieprijsplafond het risico van een milieuramp op zee. “Het risico op een ongeval met een tanker is groter dan het in lange tijd is geweest”, verklaart het hoofd van het Rusland Instituut van King’s College in Londen, Adnan Vatansever, aan ‘Der Spiegel’. Volgens Vatansever zijn schepen van de schaduwvloot “vrij oud”. Hij weet niet “in welke toestand bijvoorbeeld de schepen uit Iran en Venezuela verkeren - staten waarvan de economie al jaren lijdt onder de westerse sancties”.

Vatansever betwijfelt of Moskou het zonder westerse schepen kan stellen. “De schaduwvloot is niet groot genoeg”, meent hij. Volgens insiders zou de Russische olie-industrie ongeveer 240 tankers nodig hebben voor de uitvoer van ruwe olie en producten zoals benzine en diesel.

Rusland is immers de op één na grootste exporteur van ruwe olie ter wereld. Traders zeggen dat de schaduwvloot het effect van dergelijke sancties zal verminderen, maar niet zal wegnemen. Zonder het plafond zou het voor Moskou gemakkelijk zijn om nieuwe kopers te vinden tegen marktprijzen.

Eerder had de Russische vicepremier belast met Energie, Alexander Novak, al gewaarschuwd dat Moskou geen olie meer zou leveren aan landen die zich zouden schikken naar het prijsplafond. Hij voorspelde dat bedrijven “mechanismen zouden vinden om de betrokken producten onder elkaar te verkopen”.