Jan Decorte na kritiek Jan Verheyen op "beste film ter wereld" "Jeanne Dielman": "Al zijn films zijn quatsch"

"Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles" werd laatst uitgeroepen tot de beste film ter wereld. Een postuum eerbetoon aan de Belgische cinéaste Chantal Akerman, die in 2015 het leven liet. De film werd verkozen door een panel van 1.600 filmcritici binnen een poll die om de tien jaar georganiseerd wordt door het British Film Institute. Op plaats twee en drie staan "Vertigo" van Alfred Hitchcock en "Citizen Kane" van Orson Welles, gevolgd door Tokyo Story van Ozu Yasujiro en "In the Mood for Love" van Wong Kar Wai.

Daarmee is Akerman de eerste vrouw ooit die de prijs in de wacht sleept. De film volgt een bijna machinale routine van een alleenstaande huisvrouw en haar zoon Sylvain, gespeeld door een vijfentwintigjarige Jan Decorte. Gedurende drie uur krijg je inkijk in de onberispelijke routine van Jeanne, die tussen de huishoudelijke taken door aan sekswerk doet om de eindjes aan elkaar te knopen. Met alle gevolgen van dien, zegt Decorte.

"Ik heb Chantal leren kennen toen ik nog radioreporter was, op het Festival van de Belgische film. We gingen onmiddellijk in elkaar op", vertelt Decorte. "Ze heeft later voorgesteld om de kostuums te verzorgen voor "Jeanne Dielman", maar dat heb ik toen geweigerd. We werkten toen al samen aan onze eigen scenario's. Zij aan "Jeanne Dielman", ik aan mijn eigen eerste film. Het was haar idee om Jeanne een zoon te bezorgen, Sylvain. Die zoon werd ik."

"Doordat men gewone dingen toont, is het eigenlijk al geen gewone film meer. Elk moment is een ritueel binnen een huiselijke omgeving. Men wordt gevraagd om te kijken, maar niet gedwongen." 

Zo zijn er scènes waar het schillen van aardappels of het paneren van kalfslapjes minutenlang in beeld wordt gebracht. De film verloopt tergend traag, maar volgens Decorte is dat eerder door toedoen van actrice Delphine Seyrig, dan door de regie van Akerman. "Achter de camera stond Chantal te gebaren dat het allemaal sneller moest. Ze had gevraagd om traag te spelen, vond dat het uiteindelijk te traag verliep."

Regisseur Jan Verheyen vond het "quatsch" dat "Jeanne Dielman" van Akerman uitgeroepen werd tot beste film ter wereld. "Ik krijg er kromme tenen van", zei hij. "Het is geen film voor het grote publiek", weet ook Decorte. "Maar het is wel een kunstzinnige film. Misschien heeft Jan Verheyen altijd kromme tenen. Zijn films zijn allemaal quatsch." 

"Chantal deed haar eigen zin. En dat komt bij sommige mensen niet goed over. Wie wil genieten moet zich kunnen openstellen", verklaart Decorte. "Chantal was eigenzinnig, maar vooral ook liefde. Ze was verliefd op iedereen rondom haar", zegt Decorte. Dat was volgens hem de bron van de magie op set. "Die hele crew ging mee in die liefde, dat voel je aan alles wat er met die film gebeurde. 

"Akerman staat boven de Belgische film, zij is een internationaal model. Het is een grappige film, maar hij is ook gevaarlijk om naar te kijken en genoeglijk genoeg om van te genieten. Ga zitten, en kijk gewoon", raadt Decorte iedereen aan.

Bekijk "Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles" hier via VRTMAX. Wie de film op het grote doek wil bekijken kan op 4 en 15 januari in Cinematek in Brussel terecht.