Grondwettelijk Hof schorst deel Belgisch-Iraans verdrag voor overbrengingen gevangenen

De Belg Olivier Vandecasteele wordt vastgehouden in Iran. Hij kwam tussenbeide in de procedure voor het Hof. ©  BELGA_HANDOUT

De wet die het mogelijk maakt om gevangenen over te brengen van ons land naar Iran, is vandaag deels geschorst door het Grondwettelijk Hof. Volgens het Hof zou ons land moeten weten dat de veroordeelde terrorist Assadollah Assadi zijn straf niet daadwerkelijk zou moeten uitzitten in Iran.

Stijn Cools, Heleen Debeuckelaere

Op 11 maart van dit jaar is er een verdrag afgesloten tussen België en Iran die de overbrenging van veroordeelde personen mogelijk maakt. Daartegen zijn tien individuen gelinkt aan de Iraanse verzetsbeweging NCRI en de NCRI zelf naar de rechter getrokken. Zij hadden zich eerder burgerlijke partij gesteld in het proces tegen de Iraanse diplomaat Assadollah Assadi, die veroordeeld is voor het voorbereiden van een aanslag op een bijeenkomst van de NCRI nabij Parijs. Hij handelde daarbij in opdracht van de Iraanse inlichtingendiensten.

Sinds de zogenoemde Irandeal afgelopen zomer bekend is geworden, vreest de NCRI dat Assadi na een overbrenging naar Iran vrijgelaten zou worden. De federale oppositiepartij N-VA heeft al gewaarschuwd dat ‘de achterdeur niet opengezet mag worden voor een veroordeelde terrorist’.

Het Grondwettelijk Hof toont zich nu ook kritisch. ‘België weet of dient immers te weten dat Iran in dat geval de straf niet daadwerkelijk zal uitvoeren. Het Hof is van oordeel dat de onmiddellijke toepassing van die bepaling een moeilijk te herstellen ernstig nadeel zou kunnen berokkenen aan de tien personen die de procedure bij het Hof instelden’, valt te lezen in een communiqué.

De Belgische ontwikkelingswerker Olivier Vandecasteele wordt al sinds februari 2022 vastgehouden in Iran. Hij kwam tussenbeide in deze procedure om zich te verzetten tegen de vordering. Hij hoopte dat hij dankzij het verdrag terug naar ons land zou kunnen overgebracht worden. Vandecasteele zou nog niet veroordeeld zijn in Iran.

De schorsing geldt voor zover het verdrag de overbrenging naar Iran mogelijk maakt van een Iraniër die in België veroordeeld is wegens het plegen van een terroristisch misdrijf. Het Hof spreekt zich binnen de drie maanden uit over het beroep tot vernietiging.

‘Dit is een catastrofale beslissing,’ zegt Olivier Van Steirtegem, de beste vriend van Vandecasteele en woordvoerder voor de familie. ‘Het Grondwettelijk Hof veroordeelt Olivier indirect tot mishandeling en foltering vanwege het Iraanse regime. Dat zoiets kan in een rechtsstaat is ongelooflijk.’

Volgens Van Steirtegem heeft het hof ‘persoonlijke en emotionele’ argumenten van het NCRI in de weegschaal gelegd met het leven van zijn best vriend. ‘We behouden liever een terrorist dan dat we het leven van een onschuldige burger redden. Er leven nog negenhonderd Belgen in Iran, deze beslissing maakt hen vogelvrij.’

De NCRI ziet dit daarentegen als een overwinning. ‘De vrijlating van Assadi zou het religieus-fascistische regime aanmoedigen om hun terrorisme in Europa verder te zetten en te intensifiëren’, luidt het waarschuwend.

De beweging laat nog weten verder te gaan met de politieke en juridische campagne om ervoor te zorgen dat recht zal geschieden en Assadi niet vrij zal komen. ‘We zullen alle juridische wettelijke mogelijkheden benutten als dat nodig zou zijn.’