Begrotingstekort VUB leidt tot personeelsbesparingen: ‘Er dreigt in 2023 een echt bloedbad bij onderzoekers’

De Vrije Universiteit Brussel zal in 2023 met een begrotingstekort van 14,8 miljoen euro kampen. Dat blijkt uit haar begrotingsopmaak die De Morgen in handen heeft, en bevestigt ook de VUB zelf. Onder meer de stijgende energieprijzen, de hoge inflatie en bijgevolg stijgende loonkost liggen aan de oorzaak. De universiteit kondigde eerder al energiebesparende maatregelen aan, maar zou als een gevolg nu ook overwegen om de prijzen voor haar maaltijden op te slaan, parkeren op de campus betalend te maken en minder evenementen te organiseren. Onderwijzend, administratief en technisch personeel dat op pensioen gaat of om een andere reden vertrekt, zou niet vervangen worden.

Onderzoekers dreigen bovendien hun job te verliezen, waarschuwt onderwijsvakbond ACOD. Dit academiejaar zouden al zeker vijf onderzoekers aan de deur gezet zijn, hoewel hun onderzoeksproject nog niet afgerond was. “Omdat hun contracten vaak van tijdelijke aard zijn of maar een heel beperkte opzeggingstermijn voorzien, zijn zij een gemakkelijk slachtoffer”, zegt Jo Coulier, voorzitter van ACOD Onderwijs en ABVV-hoofdafgevaardigde aan de VUB. Andere onderzoekers zouden hun project wel kunnen voortzetten, maar bijvoorbeeld plots een deeltijds in plaats van voltijds contract voorgeschoteld krijgen.

Energiecrisis

Universiteiten halen hun inkomsten uit verschillende bronnen. Zo krijgt de VUB volgend jaar zo’n 152 miljoen euro van het Vlaams departement Onderwijs. Dat is 9 miljoen euro meer dan vorig jaar. Dat komt onder meer omdat vanaf 2023 de subsidies voor de lonen van onderwijzend personeel geïndexeerd zullen worden volgens de reële inflatie, in plaats van aan een lager, vast percentage. De nieuwe loonindexberekening geldt pas vanaf 2023 en niet voor alle kosten die nodig zijn voor de universitaire werking, waardoor er dus toch nog een structureel tekort ontstaat. “De VUB moet de lonen van onderzoekers betalen met middelen uit verschillende Europese, Vlaamse, Brusselse en private onderzoeksfondsen, die nog altijd niet de reële inflatie volgen”, legt Coulier uit.

De VUB bevestigt noch ontkent de personeelsbesparingen. “De Vrije Universiteit Brussel is een groeiuniversiteit”, reageert VUB-woordvoerder Nathalie Vlaemynck. “Voor het negende jaar op rij zag ze haar studentenaantal en inkomsten voor wetenschappelijk onderzoek stijgen. De financiële situatie van de universiteit is gezond, maar tegelijk voelt de VUB – net als andere universiteiten – de gevolgen van de energiecrisis in haar werkingsbudgetten voor volgend kalenderjaar. Het zal het stevige inspanningen vragen om het geschatte begrotingstekort weg te werken, maar het is zeker haalbaar. De VUB blijft onverminderd inzetten op haar kerntaken onderwijs en onderzoek.”

Ook bij andere universiteiten staat wetenschappelijk onderzoek onder druk door besparingen, bevestigt Coulier. Op 13 december organiseert hij samen met vakbondsafgevaardigden van de andere universiteiten een infosessie daarrond. “In 2023 dreigt er een echt bloedbad onder onderzoekers. Ze zijn vaak zo gepassioneerd bezig met hun job, dat ze pas beseffen hoe onzeker die is op het moment dat ze al op straat liggen.”