"Op heterdaad betrapt met honderdduizenden euro's in koffer": reconstructie van de ongeziene corruptiezaak in het Europees Parlement

Onderzoekers van de federale gerechtelijke politie vermoeden al enige tijd "dat een land van de Perzische Golf probeert om de economische en politieke besluiten van het Europees Parlement te beïnvloeden", zoals ze het zelf omschrijven. Dat door het betalen van grote sommen geld of het aanbieden van grote geschenken aan mensen met een belangrijke positie binnen het Europees Parlement. Volgens Knack en Le Soir gaat het om WK-gastheer Qatar, wat ons uit goede bron wordt bevestigd.

De speurders hebben in totaal nu al 1,5 miljoen euro cash geld geteld:

Het onderzoek ging volgens het federale parket al in juni van start. Afgelopen vrijdag en zaterdag vielen speciale eenheden binnen op 20 plaatsen in het Brussels Gewest bij verschillende Europarlementsleden en hun medewerkers. Tien bureaus werden verzegeld, zes mensen werden opgepakt. Twee van hen werden na verhoor weer vrijgelaten. Maandag zijn de verzegelde bureaus opnieuw doorzocht.

De grootste naam is die van de Griekse politica Eva Kaili. Kaili is Europees Parlementslid voor de Griekse partij PASOK, die dan weer lid is van de Europese sociaaldemocratische fractie S&D. Sinds dit jaar is Kaili daarbovenop een van de veertien vicevoorzitters van het Parlement, waarbij ze onder meer bevoegd is voor betrekkingen met het Midden-Oosten.

Het was aanvankelijk niet Kaili zelf, maar haar vader die in de boeien werd geslagen. Hij verbleef vorige week met zijn vrouw in Brussel, en werd vrijdagmiddag aan zijn hotel onderschept met een koffer vol bankbiljetten.

Dankzij deze "betrapping op heterdaad" verviel Kaili’s parlementaire onschendbaarheid en zetten de speurders koers richting haar woning, waar zakken vol met geld, medailles en andere kostbaarheden werden gevonden die vermoedelijk werden geschonken door Qatar. Volgens Knack en Le Soir had vader Kaili zo’n 600.000 euro op zak en verstopte dochter Kaili in "luxueuze reistassen" om en bij de 150.000 euro.

Ze werden allebei opgepakt voor verhoor. Eva Kaili blijft voorlopig gearresteerd, haar vader werd na één nacht vrijgelaten. Kaili werd intussen uit de PASOK en de S&D-fractie gezet. Als vicevoorzitter werd ze eerst geschorst, na een bijna-unanieme stemming in het Europees Parlement is ze intussen ook effectief vicevoorzitter af. De Griekse anti-fraudeorganisatie heeft haar bankrekeningen bevroren.

Het verzegelde kantoor van Kiali:

Ook Kaili’s partner, F.G., werd vrijdag opgepakt. F.G. is parlementair assistent voor de S&D-fractie in het Europees Parlement en senior advisor bij Fight Impunity, een vzw van het voormalige Italiaanse Europarlementslid Pier Antonio Panzeri. Die laatste blijkt een van de spilfiguren in de zaak te zijn.

Pier Antonio Panzeri is lid van de Italiaanse democratische en progressieve partij Articolo Uno, en was tussen januari 2017 en juli 2019 voorzitter van de zogenoemde "Subcommissie mensenrechten van het Europees Parlement". Tijdens zijn huiszoeking werd opnieuw 600.000 euro cash gevonden. De maatschappelijke zetel van zijn vzw Fight Impunity werd eveneens doorzocht. 

De speurders beschouwen hem als de "leider" van de bende: het zou Panzeri zijn die op vraag van Qatar assistenten van Europese Parlementsleden heeft opgedragen wat ze moesten doen. 

Vakbondsman Luca Visentini, vorige maand nog verkozen tot secretaris-generaal van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen, en de voorlopig onbekende Italiaanse lobbyist T., waren nummer vijf en zes die vrijdag werden opgepakt. Visentini werd intussen weer vrijgelaten. Het Italiaanse persagentschap Ansa noemt Niccolò Figà-Talamanca van de vzw No Peace Without Justice als de onbekende Italiaanse lobbyist. 

Vrijdag werd het kantoor van een medewerker van Marc Tarabella al verzegeld, zaterdag werd zijn eigen woning doorzocht. Tarabella is burgemeester van de gemeente Anthisnes in de provincie Luik, Europarlementslid voor de Franstalige socialistische partij Parti Socialiste (PS) en ondervoorzitter van de zogenoemde "Delegatie voor de betrekkingen met het Arabisch schiereiland" (en dus Qatar) van het Europees Parlement.

Europees Parlementsvoorzitter Roberta Metsola moest volgens Knack en Le Soir in allerijl uit Malta worden overgevlogen vooraleer speurders het huis van Tarabella konden betreden, want volgens de Belgische grondwet mag alleen onder het toeziend oog van de voorzitter een huiszoeking bij een Belgische volksvertegenwoordiger worden uitgevoerd.

Tarabella werd niet meegenomen voor verhoor, zijn computer en gsm werden wel in beslag genomen. "Ik heb absoluut niets te verbergen en zal op alle vragen van de speurders antwoorden als dat hen kan helpen om licht te werpen op deze zaak", liet hij optekenen in een reactie aan onze redactie. Tarabella werd intussen tijdelijk uit de socialistische fractie (S&D) gezet. Ook de PS heeft hem tijdelijk geschorst als lid van de Franstalige socialisten in ons land.

Ook het kantoor van de medewerker van Europarlementslid Marie Arena, eveneens PS, werd vrijdag verzegeld. Volgens Arena – in het verleden minister van Maatschappelijke Integratie, Grote Steden en Pensioenen – heeft het onderzoek geen directe link met haar functie als Europarlementslid, maar met de werkzaamheid van haar assistente voor een ngo – de ngo Fight Impunity van Panzeri. Arena moet alsnog tijdelijk terugstappen als voorzitter van de commissie mensenrechten.

Momenteel zitten Eva Kaili, haar partner F.G., Pier Antonio Panzeri en de onbekende Italiaan T. dus nog steeds in de cel. Ze worden volgens het federaal parket beschuldigd van lidmaatschap van een criminele organisatie, witwassen van geld en corruptie, en moeten binnen de vijf dagen voor de Raadkamer verschijnen.

Overzicht: wie is er allemaal betrokken bij het gesjoemel? Deze namen kennen we tot nu toe.

Qatar zou dus beslissingen van het Europees Parlement hebben proberen te beïnvloeden. Of en in welke mate dat is gebeurd, moet verder onderzoek uitwijzen, maar de eerste fragmenten van Europarlementsleden die zich positief uitlaten over Qatar duiken intussen al op.

Zo noemde Kaili Qatar tijdens een debat in het Europees Parlement op 21 november onder meer een voorloper op vlak van arbeidsrecht:

Tarabella was aanvankelijk dan weer woedend over de toewijzing van Qatar als gastland voor het WK 2022, maar sinds vorig jaar sprak hij herhaaldelijk positief over de Golfstaat. Hij bracht ook verschillende officiële bezoeken aan Qatar.

"Er is nog een ander dossier dat een rol kan spelen", weet journalist Rob Heirbaut. "Qatar maakt kans op visumliberalisering. Dat betekent dat inwoners van Qatar die over een geldig paspoort beschikken, zonder visum naar de Europese Unie zouden kunnen reizen. Dat dossier ligt ter behandeling in het Europees Parlement, en Kaili heeft daar een positief standpunt over ingenomen."

Normaal ging het Europees Parlement deze week stemmen over de afschaffing van de visumplicht voor Qatar, maar dat gaat nu niet door, nu er mogelijk omkoping door Qatar in het spel is.

Het onderzoek is een blamage voor het Europees Parlement. "Ze wijzen altijd met het vingertje naar landen als Hongarije, maar nu blijkt dat zelfs bepaalde parlementariërs zich schuldig maken aan corruptie", duidt Heirbaut. 

"Dit hebben we nog nooit meegemaakt. Een tiental jaar geleden was er wel een affaire waarbij onderzoeksjournalisten zich voordeden als lobbyisten en zo parlementsleden benaderd werden met geld in ruil voor tekstaanpassingen. Dat heeft toen veel commotie veroorzaakt. Maar nu gaat het echt om een land dat probeert parlementsleden tegen betaling te beïnvloeden."

"Dit is een zeer ernstige aanval op de reputatie van het Europees Parlement, een beschamende en onaanvaardbare zaak", reageert Europees Commissaris voor Economie Paolo Gentiloni op de Italiaanse zender Rai. "Als bevestigd wordt dat er iemand geld heeft ontvangen om de mening van het Europees Parlement te beïnvloeden, denk ik dat het een van de meest dramatische corruptiezaken van de laatste jaren zal zijn."

De Hongaarse premier Viktor Orbán liet niet na om sarcastisch uit de hoek te komen: "Goedemorgen aan het Europese Parlement", tweette hij samen met onderstaande foto. "En dan zeiden ze dat het Europees Parlement bezorgd is over corruptie in Hongarije", leest de tekst.