Gedeelde smart is halve smart, maar helpt het om op tv te zien hoe BV’s worstelen met hun gezondheid?

Bekende Vlamingen die hun dromen op tv najagen hadden we al, met presentator Thomas Vanderveken op piano en nieuwsanker Hanne Decoutere op spitsen. Maar BV’s zijn net mensen en krijgen dus ook miserie te verwerken.

Een variant op dat thema verschijnt nu op tv-zender Play4, dat twee programma’s lanceert waarin een bekende figuur ons laat meevolgen hoe ze een intiem gezondheidsprobleem aanpakken. In Patiënt Pedro gaat tv-maker Pedro Elias in therapie bij psychiater Damiaan Denys. Elias lijdt onder angsten, dwanghandelingen en vrees voor een lange resem ziektes.

Het programma haakt aan bij de trend om psychisch leed bespreekbaar te maken, ook onder sterren. Zangeressen Selah Sue en Billie Eilish zijn recente voorbeelden die dan wel geen tv-programma over hun behandeling maakten, maar die voor de camera’s over hun mentale problemen spreken.

Volgend jaar komt Play4 ook met een medische variant. In de docureeks Patiënt Dompi volgen we acteur Dominique Van Malder (46), die een maagverkleining onderging. Van Malder, bekend van Radio Gaga, is al sinds zijn kindertijd te zwaar en speelde mee in Albatros, een VRT-fictiereeks over mensen met obesitas. Tegenwoordig is hij heel wat kilo’s lichter. In Patiënt Dompi toont hij het hele medische en emotionele traject richting de maagverkleining.

Dit soort programma’s kunnen controversieel zijn en kritiek uitlokken, bijvoorbeeld: ‘beroemde mensen zouden alles delen om maar aandacht en centen te verzilveren’ of ‘afzien is iets makkelijker als je een ster bent’. Maar zowel specialisten als patiënten zien alleen voordelen.

Spreken is goud

“Dit past in de positieve tendens om geestelijke gezondheid bespreekbaar te maken”, zegt Koen Lowet, psycholoog en woordvoerder van psychologenvereniging VVKP. “Patiënt Pedro toont hoe in therapie gaan even normaal is als je huisarts zien. Ook krijgen kijkers mee dat psychische problemen aangepakt kunnen worden. Nog te veel Belgen denken dat het niets uithaalt en zoeken daarom geen hulp. Een serie als deze weerlegt dat.”

Professor klinische psychologie Filip Raes (KU Leuven) is ook voorstander van de tv-reeksen. “Vernemen hoe mensen naar wie je opkijkt en van wie je denkt dat zij hun zaakjes zeker op orde hebben op dezelfde manier in de knoop zitten als jij werkt erg normaliserend”, zegt hij.

“Veel mensen met psychische problemen zijn bezorgd omdat ze denken dat ze kampen met abnormale of uitzonderlijke problemen. Op tv zien dat een BV ook met gelijkaardige dingen worstelt, lost je probleem niet op maar haalt vaak al veel van je zorgen weg. Bovendien kan zo’n tv-reeks kijkers relevante informatie bieden en leren wat bijvoorbeeld een depressie wel en niet is en wat eraan te doen is.”

Voorwaarde is voor Raes wel dat je de BV én diens behandelaars ziet. “Want BV’s die zelf twijfelachtige therapieën op tv aanprijzen willen we natuurlijk vermijden”, zegt hij.

Sarina Antioco (43), die al sinds haar kindertijd met angsten af te rekenen krijgt, vertelt hoe de eerste aflevering van Patiënt Pedro haar alvast heeft geholpen. Net zoals Elias lijdt ook Antioco onder hypochondrie. “Ik voel me vaak schuldig en word daardoor nog angstiger wanneer ik nog maar eens advies over een fysieke gewaarwording vraag aan een arts”, zegt de verpleegster. “Maar nu ik zie dat Pedro dit ook heeft, valt er een zware last van mijn schouders.”

In de Facebook-groep die ze met andere angstpatiënten deelt, merkt Antioco dat ook zij die opluchting voelen. “Zeker mannen hebben hier veel aan, want angst is voor hen een nog groter taboe”, zegt Antioco. “Wij hopen dat er nog meer van dit soort programma’s komen. Bekende koppen kunnen een verschil maken omdat je toch naar hen opkijkt.”

Misverstanden wegwerken

Ook Patiënt Dompi wordt toegejuicht. Vanuit de operatiezaal laat gespecialiseerd chirurg Wim Bouckaert weten dat hij ervan overtuigd is dat het programma een meerwaarde biedt. Want een bekende kop trekt meer kijkers en over maagverkleiningen en obesitas leven bij te veel mensen nog te veel misverstanden.

“Het idee dat je je laat opereren en dan vanzelf duurzaam van je overgewicht bent verlost, is wijdverspreid. Dat is een groot probleem. Veel te veel Belgen leven in de illusie dat je een ongezonde levensstijl zomaar met een ingreep kan wegtoveren”, zegt Bouckaert, die de Obesitaskliniek van het Ziekenhuis Oost-Limburg leidt.

Maar een maagverkleining is een heel traject, met een intensieve voorbereiding waarbij onder andere een diëtist, een endocrinoloog en een psycholoog aan zet zijn. “Ook twee jaar opvolging na de ingreep is cruciaal om ervoor te zorgen dat het gewichtsverlies blijvend is”, zegt Bouckaert.

“Met de Obesitaskliniek maakten we onlangs een podcast waarin patiënten kennismaken met al die verschillende specialisten. Maar een informatief programma met een BV kan een nog veel breder publiek bereiken met die informatie en dat is dan ook zeer welkom.”

Play4 merkt met Patiënt Pedro alvast zelf dat het programma heel wat mensen helpt. “Dat was niet het opzet, wel wilden de makers het proces heel realistisch weergeven”, zegt woordvoerster Lies Maesschalck. “Met laagtes en hoogtes en veel bochtenwerk.”