Gaten in ozonlaag boven Antarctica afgelopen drie jaar groter en hardnekkiger dan normaal

De Copernicus Atmosfeermonitoringdienst (CAMS) is een onderdeel van het ruimtevaartprogramma van de Europese Unie. Het verzamelt informatie over de samenstelling van de atmosfeer. Uit recente CAMS-gegevens blijkt dat het sluiten van het ozongat op Antarctica dit jaar langer duurde dan normaal. En het was ook relatief groot.

Ozon is een gas in de dampkring. Het beschermt de aarde, en dus mensen, tegen schadelijke straling van de zon. Al decennialang ontstaat er boven Antarctica na de winter voor enkele maanden een ozongat, als de omstandigheden leiden tot een verkleining van de ozonlaag.

Het gat ontstaat gewoonlijk eind september en begint af te nemen in oktober, alvorens in de loop van november tot stilstand te komen. Maar wat blijkt: de ozongaten waren de afgelopen drie jaar veel hardnekkiger dan gewoonlijk. Ze hadden ook een relatief grote omvang. Gedurende de drie jaar lag het ozongat het grootste deel van november boven de 15 miljoen km². Dat wijkt af van wat de afgelopen 40 jaar is waargenomen.

"Er zijn verschillende factoren die de omvang en de duur van het ozongat beïnvloeden", zegt CAMS-directeur Vincent-Henri Peuch. "De laatste drie jaar werden gekenmerkt door sterke wervelingen en lage temperaturen, wat heeft geleid tot opeenvolgende grote en langdurige episodes van het ozongat. Er is een mogelijk verband met de klimaatverandering die de stratosfeer doet afkoelen. Het is zeker iets om verder te onderzoeken.”

Toch zijn er consistente tekenen van verbetering van de ozonlaag. Dankzij de uitvoering van het Protocol van Montreal uit 1987 zijn de concentraties van stoffen die de ozonlaag afbreken sinds het eind van de jaren negentig langzaam maar zeker gedaald, klinkt het bij CAMS. De afbraak van ozon was de vorige eeuw verslechterd door toedoen van de mens.