‘We verwachten de piek van het griepseizoen pas na Nieuwjaar’: waarom lijkt het wel dat iedereen ziek is?

Wat maakt dat zoveel mensen momenteel ziek thuiszitten?

Van Gucht: “Uit onze recentste monitoring van acute luchtweginfecties zien we dat zowel het aantal griepinfecties stijgt als het aantal infecties met RSV en Sars-CoV-2, het coronavirus dus. Dat zijn drie heel belangrijke virussen. Bij kinderen zien we vooral RSV. Bij volwassen vooral griep en – dan in eerste plaats bij ouderen – ook RSV. Daarnaast neemt ook het aantal infecties met rhinovirussen en andere verkoudheidsvirussen toe. Het gevolg is dat het aantal huisartsconsultaties voor griepachtige klachten en luchtweginfecties in de lift zit.”

Hoe uitzonderlijk is dat?

“Dit is niet ongezien, en een opmars van luchtweginfecties is typisch voor deze tijd van het jaar. Alleen zien we de eerste griepgevallen iets vroeger dan gewoonlijk en komt Sars-CoV-2 er nu nog bij. We zien dat het aantal mensen dat voor een vermoeden van Covid-19 naar de huisarts stapt licht is gestegen. Het aantal positieve tests en hospitalisaties met Covid-19 stijgt, maar het aandeel van Sars-CoV-2 in het aantal mensen dat met een ernstige luchtweginfectie in het ziekenhuis belandt, is beperkt. Bij een derde van de opgenomen patiënten gaat het om RSV, bij 8 procent om griep en bij nog eens 8 procent om Covid-19. De andere helft is te wijten aan een amalgaam van virussen en bacteriën.”

Het griepseizoen komt pas op gang. Sommige experts vreesden voor een zwaarder griepseizoen dan gewoonlijk. Wat zijn de recentste vooruitzichten?

“Door de coronamaatregelen de voorbije jaren heeft ook het griepvirus minder de kans gehad om te circuleren. Het gevolg is dat bij veel mensen de specifieke antilichamen tegen griep op een laag pitje staan. De groep die geïnfecteerd kan raken, is daardoor groter.

“Net als bij corona zijn er verschillende varianten van het griepvirus en ook de dominante variant speelt een rol. In een aantal andere landen lijkt het vooral om H3N2 te gaan, die met name ouderen wat zieker maakt. Maar voorlopig zien we in België ook heel wat besmettingen met onder meer H1N1. Het is nog te vroeg om te bepalen welke variant zal domineren en om de impact in te schatten. Dat zal pas kunnen in de exponentiële fase van de epidemie, die ik eerder in januari verwacht. We verwachten de piek van het griepseizoen pas na Nieuwjaar.”

De gevreesde ‘twindemie’, waarbij een griep- en Covid-19-golf samenvallen, blijft uit?

“Dat kunnen we nog niet met zekerheid zeggen. De verwachting is dat het aantal Covid-19-gevallen nog even zal stijgen, als gevolg van de kerstvakantie even zal dalen en na Nieuwjaar opnieuw zal toenemen, wanneer ook de griepepidemie op haar hevigst is. We mogen dus ook dan nog heel wat zieke mensen en druk op het zorgsysteem verwachten.”

Speelt het effect van verminderde blootstelling ook bij RSV? Eerder trokken sommige ziekenhuizen al aan de alarmbel over de toevloed aan kinderen.

“Bij verschillende virussen die in jaarlijkse golven terugkeren, doen die infecties dienst als een natuurlijke booster. Ook bij RSV maken we een inhaalbeweging. Sommige ziekenhuizen zijn inderdaad zwaar belast, maar uit onze data blijkt niets abnormaals. Dit is de typische periode waarin het aantal RSV-infecties hoog ligt.”

Is het risico om zwaar ziek te worden van een luchtweginfectie nu hoger dan normaal?

“Dat weten we niet, maar er is vooralsnog niets dat daarop wijst. Het is niet zo dat ons immuunsysteem als gevolg van de coronamaatregelen lui is geworden. Het wordt constant bestookt door allerlei schimmels, bacteriën en virussen die de hele tijd aanwezig zijn. Daardoor is onze afweer nog in prima staat.”