Qatargate: Michel Claise, ‘de Pitbull’ die achter de ‘onaantastbaren’ gaat en nu de Europese parlementsleden op de hielen zit

Zelfs voor een onderzoeksrechter met een reputatie als Michel Claise, is wat er deze maand gebeurde du jamais vu. Hij liet de vicevoorzitter van het Europees Parlement, Eva Kaili, haar man en enkele vermeende medeplichtigen in de cel gooien. Het schandaal zorgde voor een politieke aardbeving in de Europese instellingen, maar voor Claise was het zeker niet de eerste keer dat hij mensen die eerder onaantastbaar leken, liet arresteren. Integendeel.

Topmanager en ex-minister

Onder andere topmanager Luc Vansteenkiste (ex-VBO) kwam al onzacht met hem in aanraking. Claise liet hem in 2009 arresteren op verdenking van handel met voorkennis. En ook voormalig minister Serge Kubla belandde door zijn toedoen in de cel. Herman Van Holsbeeck, ex-manager van Anderlecht, was net aan zijn rug geopereerd toen onderzoeksrechter Claise hem wekenlang in voorarrest liet zitten.

Van het protest van de advocaten van zijn verdachten trekt Claise zich nooit wat aan. Al wordt hij nu wel aanzien als iemand die de hele tijd mensen in de gevangenis zet, wat hem de bijnaam ‘de Sheriff’ opleverde. Zelf ziet hij dat enigszins anders, zoals bleek toen hij een interview aan Humo gaf: “Mijn beroep is hard. Maar ik heb wel een foute reputatie: men zegt over mij dat ik makkelijk verdachten laat opsluiten. In werkelijkheid gebeurt dat zelden.”

Een andere bijnaam van Claise: ‘de Pitbull’. Dat zegt ook genoeg. Hij laat zijn prooi nooit los. Dat hij tegenwoordig zo’n doorbijter is, is eigenlijk niet zo verwonderlijk als je bekijkt welke entree hij op deze wereld gemaakt heeft. In de Franstalige krant Le Soir noemt hij zichzelf een ongelukje. Zijn ouders moesten wel trouwen, maar waren bijna even snel weer gescheiden en dumpten zoonlief dan maar in een mandje bij de grootouders. Zij hadden een bakkerij in de wijk Kuregem in Anderlecht.

Oma en opa gaven de kleine, die in 1956 geboren werd, een opvoeding alsof hij in de jaren 1920 ter wereld was gekomen. IJzeren discipline dus. Vanaf zijn twaalfde werd hij elke ochtend om kwart voor zes gewekt door zijn grootmoeder, om brood te snijden voor hij naar school kon vertrekken. “Een soort Obersturmführer”, noemt Claise zijn oma al lachend. Al voegt hij er meteen aan toe dat hij niets te kort kwam. In het weekend ging hij paardrijden en volgde hij judolessen. Ook rugby heeft hij een tijdlang beoefend. “Maar daar ben ik mee gestopt toen ik op een maandagmorgen een blauw oog had en als advocaat iemand moest verdedigen die terechtstond voor slagen en verwondingen”, vertelt hij aan Le Soir.

(Lees verder onder de foto)

Dat Michel Claise uiteindelijk rechten is gaan studeren, was zeker geen jongensdroom. Na zijn middelbaar wist hij niet goed wat hij zou gaan doen. Dus had hij zich ingeschreven voor twee richtingen: klassieke filologie (Latijn en Grieks) én rechten. Hij ging naar enkele lessen, kwam tot de conclusie dat rechten “een gemakkelijke studie” was en besloot dan maar daarvoor te gaan. Twintig jaar lang was hij advocaat, tot hij doorgroeide tot onderzoeksrechter.

Sindsdien bijt de Franstalige Brusselaar, die naar eigen zeggen een bloedhekel heeft aan onrecht, zich vast in dossiers van fraude, corruptie en witwaspraktijken - onder meer in het Belgisch voetbal. Het was Claise die aan het licht bracht dat de HSBC-bank zich schuldig had gemaakt aan het witwassen van miljarden euro’s aan zwart geld. Uiteindelijk kwam de bank met 295 miljoen euro over de brug om vervolging af te kopen. Het was de grootste minnelijke schikking ooit in ons land. Dit en andere gelijkaardige dossiers leverden Claise nóg een bijnaam op. ‘Mijnheer Honderden Miljoenen’ wordt hij genoemd, wegens al het geld dat hij liet terugvloeien naar de staat.

Van niemand bang

De Eurocraten die onderzoeksrechter Claise nu in het vizier heeft, zijn dus gewaarschuwd. ‘De Sheriff’ zal niet opgeven. Dat doet hij nooit. Hij laat zich niet imponeren door de maatschappelijke status van zijn tegenstanders. Bang is hij niet. Wat arrestanten wél kan overkomen, is dat ze later opduiken in een boek geschreven door de man die hen liet opsluiten. Claise schreef er intussen dertien. Zo schreef hij na de kraak van het versleutelde Sky ECC-netwerk - nóg een dossier van hem - een misdaadroman over het drugstransport van de maffia in de haven van Antwerpen.

Wanneer hij daar nog tijd voor vindt? “Op vakantie”, zei hij aan Humo. “Dan sta ik heel vroeg op, rond een uur of zes. Als mijn jongste zoon opstaat, heb ik meestal een tekst klaar. Ik lees ‘m die voor aan de ontbijttafel. En hij vindt dat niet erg.” Zijn twee kinderen - halfbroers, want ze hebben een andere mama - noemt Claise trouwens “fantastisch”: “Ze zijn het licht van mijn leven.”